An ninh biển làm nóng đối thoại Mỹ - Trung

Các quan chức cấp cao Mỹ dự kiến thăm Trung Quốc trong ngày 9 và 10-7 để tham gia Đối thoại chiến lược và kinh tế (S&ED) song phương lần thứ 6.

Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Ngoại trưởng John Kerry và Bộ trưởng Tài chính Jack Lew sẽ dẫn đầu phái đoàn Mỹ trong khi đứng đầu phía Trung Quốc là các ông Dương Khiết Trì, Ủy viên Quốc vụ viện và Phó Thủ tướng Uông Dương. Trước thềm S&ED, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ William Burns và người đồng cấp Trung Quốc Trương Nghiệp Toại sẽ tham gia cuộc đối thoại an ninh chiến lược ở Bắc Kinh.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki cho biết các cuộc gặp trên sẽ bàn về “những thách thức và cơ hội mà 2 nước đối mặt trong một loạt lĩnh vực song phương, khu vực và toàn cầu”. Ngoài ra, Mỹ - Trung dự kiến trao đổi về những vấn đề an ninh chiến lược đối với cả hai.

Theo Kyodo, các quan chức Mỹ - Trung nhiều khả năng bàn về cách thức làm tăng tính linh hoạt của tỉ giá hối đoái đồng nhân dân tệ và đề xuất lập Ngân hàng Đầu tư cơ sở hạ tầng châu Á (AIIB) của Bắc Kinh. Trung Quốc đang mời nhiều nước châu Á thảo luận về AIIB nhưng đóng sập cánh cửa với Mỹ và Nhật Bản - 2 cổ đông lớn nhất trong Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB).

Các quan chức Mỹ và Trung Quốc tham dự Đối thoại chiến lược và kinh tế ở Washington hồi tháng 7-2013

Ảnh: REUTERS

S&ED lần này diễn ra giữa lúc quan hệ giữa 2 nền kinh tế hàng đầu thế giới bị bao phủ bởi không ít bất đồng, từ chiến lược xoay trục của Mỹ sang châu Á, hoạt động gián điệp mạng cho đến vi phạm quyềnsở hữu trí tuệ, định giá đồng nhân dân tệ…

Theo đài Fox News, mặc cho Washington nhiều lần bác bỏ, Trung Quốc xem việc Mỹ chuyển trọng tâm sang châu Á - Thái Bình Dương là nhằm cản trở sự mở rộng về quân sự và sự gia tăng ảnh hưởng về kinh tế, chính trị của nước này.

Ngược lại, Mỹ nhiều lần cáo buộc nhà nước Trung Quốc bảo trợ gián điệp mạng nhằm đánh cắp bí mật thương mại. Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc Max Baucus thẳng thừng gọi đây là mối đe dọa lớn đối với kinh tế và an ninh quốc gia Mỹ, đồng thời cảnh báo sẽ tăng cường đối phó bằng các biện pháp ngoại giao và pháp lý.

Quan hệ hai nước còn xấu đi bởi những hành động đơn phương gây căng thẳng của Trung Quốc ở biển Đông và Hoa Đông. Washington không ít lần phản đối và kêu gọi Bắc Kinh tuân thủ luật pháp quốc tế trong việc xử lý các tranh chấp trên biển. Vì thế, an ninh hàng hải dự kiến cũng là một nội dung thảo luận quan trọng tại S&ED.

Tại cuộc gặp ông Baucus hôm 29-6, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị nhấn mạnh Trung Quốc và Mỹ nên duy trì mô hình quan hệ kiểu mới giữa các nước lớn, theo đó nêu bật nguyên tắc không xung đột và không đối đầu, tôn trọng lẫn nhau và hợp tác cùng có lợi.

Trong khi đó, theo Tân Hoa Xã, ông Baucus nhận định quan hệ Mỹ - Trung là một trong những quan hệ song phương quan trọng nhất thế giới và Washington sẽ tiếp tục hợp tác với Bắc Kinh nhằm xây dựng mô hình quan hệ mới giữa những nước lớn.