Cần phát huy hiệu quả hoạt động nhà văn hóa cộng đồng

Trong đó: trước năm 2004, tỉnh Đắk Lắk đầu tư xây dựng 90 nhà văn hóa, từ năm 2004 đến nay, tỉnh Đắk Nông đầu tư xây dựng 46 nhà văn hóa, trong đó UBND các huyện, thị xã đầu tư xây dựng 42 nhà, nguồn vốn từ các ngành xây dựng 4 nhà.

Nhà văn hóa cộng đồng bon Đắk Mâm, xã Đắk Sắk (Đắk Mil) bị bỏ hoang. Ảnh: Đ.D

Tuy nhiên, quá trình quản lý sử dụng đối với NVHCĐ buôn, bon đã phát sinh nhiều vấn đề bất cập, đặc biệt là trang thiết bị không đồng bộ và kinh phí không đảm bảo để tu bổ, sửa chữa đã dẫn đến tình trạng NVHCĐ buôn, bon chưa phát huy được kết quả như mong đợi.

Theo thống kê, trong tổng số NVHCĐ của buôn, bon hiện nay chỉ có 39/136 NVHCĐ sử dụng có hiệu quả, chiếm 28,7%; 91/136 NVHCĐ hoạt động trung bình kém hiệu quả, chiếm 66,9% và 9/136 NVHCĐ không hoạt động, chiếm 6,6%. Việc quản lý và sử dụng nhiều NVHCĐ của buôn, bon trên địa bàn tỉnh chưa phát huy được hiệu quả là do các yếu tố.

Thứ nhất, việc xây dựng NVHCĐ không phù hợp với phong tục tập quán của cư dân trong buôn, bon; không nằm ở trung tâm, nhân dân đi lại không thuận lợi; hoặc nhà văn hóa chỉ xây dựng vỏn vẹn căn nhà, không có công trình phụ, không có mặt bằng để tổ chức các hoạt động văn hóa thể thao ngoài trời.

Thứ hai, nhiều NVHCĐ xây dựng đã nhiều năm nên đã xuống cấp, không có kinh phí bảo dưỡng, nhất là những NVHCĐ được xây dựng trước năm 2004 (trước khi tách tỉnh), thiếu thiết bị, âm thanh âm ly, bàn ghế, điện chiếu sáng…

Thứ ba, việc tổ chức sinh hoạt của các tổ chức, đoàn thể không thường xuyên, mặt khác, chính quyền cơ sở ít quan tâm đến việc quản lý và sử dụng NVHCĐ. Chính quyền cơ sở phân công trách nhiệm chưa rõ ràng, chỉ biết sử dụng, khai thác, chưa dành một nguồn kinh phí để sửa chữa và bảo dưỡng. Tính thụ động, ỷ lại vào nhà nước bao cấp hoàn toàn, chưa phát huy được sức dân cùng tham gia.

Thực tế UBND tỉnh đã có quy định rõ ràng và cụ thể tại Quyết định số 09/2008/QĐ-UBND ngày 27/3/2008 về quản lý và sử dụng NVHCĐ là chính quyền thôn, buôn, bon được thành lập Ban tự quản để quản lý, hàng năm được Nhà nước hỗ trợ kinh phí để sửa chữa. Vì vậy, chính quyền cơ sở là người quản lý, sử dụng, đồng thời có sự kiểm tra chỉ đạo của chính quyền và các phòng, ban cấp huyện hỗ trợ về tài chính và nghiệp vụ hoạt động. NVHCĐ là tài sản chung nên mọi người cần góp sức để quản lý, sử dụng và phát huy hiệu quả NVHCĐ.

Bên cạnh đó, cần chuyển đổi mục đích hoặc thu hồi tài sản đối với những NVHCĐ sử dụng không hiệu quả như xa khu dân cư hay một bon có tới hai NVHCĐ; nhà văn hóa không có khuôn viên để hoạt động văn hóa thể thao; đã xuống cấp hư hỏng.

Ngoài ra, cấp ủy và chính quyền thôn bon, các đoàn thể, tổ chức chính trị xã hội tăng cường công tác tuyên truyền, nêu cao vai trò đầu tàu và huy động sức dân đóng góp cùng với kinh phí Nhà nước để bảo quản, sửa chữa, mua sắm bàn ghế, vật dụng chuyên dùng để NVHCĐ hoạt động hiệu quả hơn.

Tô Đình Tuấn