Giữ Trường Sa trước tham vọng bá quyền - Kỳ 7: Âm mưu thay đổi sự thật

Kể từ tháng 2.2014, Trung Quốc tăng cường hàng loạt hoạt động xây dựng trái phép, đưa vật liệu đến Trường Sa. Trung Quốc đưa nhiều đội xây dựng xuống nhiều khu vực thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam nhằm biến 6 bãi đá ngầm thành đảo nhân tạo, bao gồm: Gạc Ma, Chữ Thập, Châu Viên, Ga Ven, Tư Nghĩa và Én Đất.

“Hàng triệu tấn đá và cát được móc từ đáy biển để bơm vào các bãi đá ngầm ở Trường Sa để tạo thành những đảo nhân tạo mới”, phóng viên BBC Rupert Wingfield-Hayes mô tả hoạt động xây dựng trái phép của Trung Quốc ở bãi đá Gạc Ma trong một phóng sự.

Trả lời phỏng vấn đài DW (Đức), ông Gregory Poling, chuyên gia Đông Nam Á thuộc Trung tâm nghiên cứu chiến lược (CSIS, Mỹ), cho rằng Bắc Kinh chọn 6 bãi đá để biến thành đảo nhân tạo vì mục đích chính trị nhằm thay đổi “sự thật” ở biển Đông.

Bằng cách xây đảo nhân tạo, Bắc Kinh sẽ làm thay đổi nguyên trạng tại các hòn đảo để không nước nào có thể kiện Trung Quốc ra tòa án quốc tế, theo ông Poling.

Philippines đã kiện Trung Quốc ra tòa án quốc tế nhưng một khi nguyên trạng các bãi đá bị thay đổi, tòa án khó phân xử vì các bãi đá này không còn trong tình trạng ban đầu của nó, ông Poling nhận định.

Tuy nhiên, đa số các học giả nghiên cứu các vấn đề pháp lý lại cho rằng dù Trung Quốc có xây đảo nhân tạo thì nước này không thể thay đổi nguyên trạng của các bãi đá kể trên, bởi vì Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển không công nhận “đảo nhân tạo”. Đồng thời, Bắc Kinh không hề có một cơ sở hay chứng cứ pháp lý nào để chứng minh chủ quyền, theo DW.

Theo Công ước Liên Hiệp Quốc về luật Biển (UNCLOS), các nước không thể tuyên bố chủ quyền đối với các bãi đá ngầm. Phần VII của UNCLOS quy định rằng “các bãi đá mà con người không ở được hoặc không thể duy trì đời sống kinh tế thì sẽ không có vùng đặc quyền kinh tế hay thềm lục địa”.

Dựa theo quy định này, nếu Trung Quốc giành được quyền kiểm soát đối với quần đảo Trường Sa của Việt Nam, quyền kiểm soát của nước này vẫn bị hạn chế trong vòng 12 hải lý không kèm vùng đặc quyền kinh tế, tạp chí The Diplomat, có trụ sở tại Tokyo, bình luận.

Tuy nhiên, nếu Trung Quốc có thể tạo ra “các hòn đảo” ngay trên các bãi đá ngầm và tạo điều kiện để các hòn đảo mới này có thể là chỗ sinh sống cho con người, nước này sẽ có thể mạnh miệng khẳng định chủ quyền của mình tại biển Đông.

Biến Gạc Ma thành căn cứ quân sự

Tạp chí quốc phòng Kanwa Defense Review (trụ sở ở Canada) ngày 19.9.2014 cho biết Trung Quốc đang đẩy mạnh các hoạt động xây dựng trái phép ở đảo Gạc Ma với mưu đồ biến nơi đây thành căn cứ quân sự.

Việc xây dựng căn cứ quân sự phi pháp trên đảo Gạc Ma, dài 5.000 m và rộng 400 m, không những giúp Trung Quốc củng cố các tuyên bố chủ quyền vô lý của nước này trên biển Đông mà còn giám sát các hoạt động hải quân của Mỹ trong khu vực, theoKanwa Defense Review. 

Kanwa Defense Review cho biết Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) có thể đặt một trạm radar trên Gạc Ma và biến nơi đây thành một căn cứ quân sự. Ngoài ra, Bắc Kinh đang xây dựng một đường băng dài 2.000 m trên Gạc Ma.

Với đường băng dài 2.000 m, Trung Quốc có thể triển khai các máy bay tân tiến của PLA như Su-30, J-11 và J-10 đến Trường Sa. Điều này cho phép Trung Quốc tiến hành các hoạt động quân sự trên không ở biển Đông và toàn bộ khu vực Malacca. 

Đây sẽ là một mối đe dọa cho Việt Nam cùng những quốc gia có tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc trong khu vực, theo Kanwa Defense Review. 

Ở bãi Chữ Thập gần Gạc Ma, Trung Quốc định xây đảo nhân tạo có kích thước ít nhất gấp đôi căn cứ quân sự Mỹ (diện tích 44 km²) ở đảo sang hô vòng Diego Garcia trên Ấn Độ Dương, ông Jin Canrong, giáo sư khoa quan hệ quốc tế thuộc Đại học Renmin ở Bắc Kinh, cho biết.

Theo Thời báo Hoàn Cầu, Trung Quốc sẽ xây dựng các cơ sở quân sự, bao gồm một căn cứ không quân và một cảng hải quân, một khu nhà nghỉ, tòa nhà văn phòng, nhà thi đấu thể thao và một nông trại trên hòn đảo nhân tạo ở bãi Chữ Thập.

Bà Zhang Jie, một chuyên an ninh khu vực thuộc Học viện Khoa học xã hội Trung Quốc, cho biết Trung Quốc có khả năng xây dựng đảo nhân tạo nhiều năm trước, nhưng “chúng tôi đã kiềm chế vì không muốn gây ra nhiều tranh luận”.

Tuy nhiên, năm 2014 chứng kiến “một bước ngoặt” khi chính quyền Trung Quốc có những động thái bị lên án trong khu vực, cụ thể là việc triển khai giàn khoan trái phép Hải Dương-981 vào vùng biển Việt Nam vào tháng 5.2014, bà Zhang cho hay.

Trung Quốc đã điều động hàng trăm tàu đến bảo vệ giàn khoan và ngang ngược cho tàu đâm húc, bắn vòi rồng vào tàu của lực lượng thực thi pháp luật Việt Nam, đâm chìm tàu cá Việt Nam tại khu vực hạ đặt giàn khoan, rồi rút giàn khoan vào tháng 7.2014.

Phúc Duy