Học giả Mỹ kêu gọi Washington 'cứng rắn hơn' với Trung Quốc

Giới phân tích tỏ ra hoài nghi sự quyết tâm của chính quyền Tổng thống Mỹ Barack Obama trong cam kết tập trung cho châu Á sau khi thấy Washington phản ứng hời hợt trước hành động gây hấn của Trung Quốc với Việt Nam, Reuters cho hay.

Trong chuyến thăm châu Á mới đây, ông Obama đã trấn an các nước đồng minh trong khu vực, như Nhật Bản, Philippines, bằng tuyên bố sẽ bảo vệ các nước này trước những động thái ngày càng ngang ngược của Bắc Kinh trong tranh chấp chủ quyền biển đảo.  

Nhưng chỉ vài ngày sau khi ông Obama về nước, Trung Quốc đã kéo giàn khoan Hải Dương-981 vào ngay trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.

Mỹ sau đó đã lên tiếng chỉ trích mạnh mẽ Trung Quốc, nói rằng động thái kéo giàn khoan vào vùng biển Việt Nam là “nguy hiểm và mang tính khiêu khích”.

Nhưng ngoài chỉ trích, cho đến nay Washington chưa hề có hành động cụ thể nào để ngăn Bắc Kinh. Điều này cho thấy chính quyền Obama, vốn đang phải căng sức để giải quyết khủng hoảng Ukraine, có ít giải pháp cho tình hình biển Đông và đang lúng túng tìm cách kiềm chế Trung Quốc mà không gây phương hại quan hệ với nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới, Reuters bình luận.

“Chúng tôi đang thúc giục Mỹ thay đổi chính sách của mình và đứng về một phía trong tranh chấp chủ quyền ở khu vực”, Reuters dẫn lời một quan chức quốc phòng cấp cao của Philippines cho biết.

“Tôi đã muốn được chứng kiến Mỹ có những hành động mạnh mẽ hơn, đúng với những gì Tổng thống Obama đã nói trong chuyến thăm Philippines mới đây”, vị này cho hay.

Một số nhà phân tích chuyên nghiên cứu về Trung Quốc cho rằng Mỹ cần phải thể hiện vị thế của mình một cách cứng rắn hơn.

“Mỹ nên chuẩn bị đưa ra các biện pháp hỗ trợ Việt Nam bằng cách tăng cường hiện diện hải quân tại đây”, Reuters dẫn bình luận của Elizabeth Economy và Michael Levi, hai chuyên gia đến từ Hội đồng Quan hệ Đối Ngoại Mỹ (CFR).

“Điều này sẽ giúp Washington có được khả năng đánh giá năng lực của Trung Quốc và cũng giúp làm tình hình bớt căng thẳng”, hai chuyên gia này nêu ý kiến.

Được thành lập khoảng năm 1921 tại Mỹ, CFR là một tổ chức phi lợi nhuận, không thuộc đảng phái nào và là một trong những tổ chức nghiên cứu chính trị có ảnh hưởng nhất tại Mỹ. Tổ chức này chuyên đưa ra các phân tích về chính sách đối ngoại của Mỹ và thế giới.

Ngoài ra, còn có một giải pháp khác nữa, đó là Mỹ có thể hạn chế làm ăn với Tổng công ty dầu khí Hải dương Trung Quốc (CNOOC), vốn là chủ sở hữu của giàn khoan Hải Dương-981 đang hoạt động trái phép trong vùng biển Việt Nam, theo hai chuyên gia Mỹ.

“Nếu Mỹ không thể củng cố các cam kết của mình bằng hành động, thì sẽ không còn ai tin vào tuyên bố gìn giữ hòa bình và ổn định trong khu vực của nước này”, Elizabeth Economy và Michael Levi viết trong một bài bình luận được Reuters dẫn lại.

Hoàng Uy