Miền đông Ukraine tuột khỏi tay chính quyền Kiev

Theo Reuters, trong hôm qua, phe nổi dậy tiếp tục chiếm được quyền kiểm soát các tòa nhà chính quyền và trụ sở cảnh sát ở Horlivka, một thành phố khoảng 300.000 dân. Trước đó, từ tối 29.4 đến sáng qua, nhiều tay súng được trang bị súng trường và súng phóng lựu đã tấn công các đồn cảnh sát ở thành phố Luhansk. Một người dân địa phương kể lại với Reuters, lực lượng cảnh sát cầm cự bằng lựu đạn và hơi cay nhưng cuối cùng đã phải giao nộp vũ khí và trụ sở cho nhóm biểu tình. Trong khi đó, chính quyền địa phương thì khẳng định cảnh sát không hề chống trả.

Đến nay, hơn 12 thành phố ở miền đông Ukraine đã bị những người biểu tình chiếm giữ, bao gồm những đô thị quan trọng như Donetsk Luhansk hay Slavyansk. Trước tình hình trên, Tổng thống lâm thời Ukraine Oleksandr Turchynov đã yêu cầu sa thải các cảnh sát trưởng ở Luhansk và Donetsk đồng thời cáo buộc lực lượng cảnh sát ở miền đông “không hành động” và một số còn “phản bội”. Trong ngày 30.4, Kiev cũng tuyên bố đặt quân đội vào trạng thái sẵn sàng chiến đấu.

Trong lúc tình hình miền đông Ukraine vẫn chưa hạ nhiệt, cuộc khẩu chiến giữa Nga và phương Tây càng trở nên gay gắt. Tổng thống Nga Vladimir Putin cảnh báo những biện pháp trừng phạt của EU và Mỹ có thể gây tổn hại đến các lợi ích về năng lượng của phương Tây tại Nga. “Nếu cứ tiếp tục các biện pháp trừng phạt, chúng tôi dĩ nhiên phải tính đến hoạt động của các công ty nước ngoài tại Nga, bao gồm trong ngành năng lượng”, ông Putin tuyên bố. Phó thủ tướng Dmitry Rogozin còn nhấn mạnh các biện pháp trừng phạt mới của Mỹ có thể ảnh hưởng đến các phi hành gia nước này trên Trạm vũ trụ quốc tế (ISS), hiện phụ thuộc vào tàu Soyuz của Nga để đi lại giữa ISS và trái đất. Theo AFP, Moscow còn cáo buộc Washington muốn khôi phục chính sách “Bức màn sắt” và hành động này sẽ “gậy ông đập lưng ông”.

Đáp trả, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry yêu cầu Moscow “để Ukraine được yên ổn” và tuyên bố Mỹ sẽ “bảo vệ từng tấc đất” trên lãnh thổ các thành viên NATO, theo BBC. Cụ thể, Washington đang lên kế hoạch tăng cường các đợt diễn tập dự kiến diễn ra vào tháng 6 tới tại các nước Baltic. AFP dẫn lời thiếu tướng hải quân Mỹ John Kirby cho hay, các đợt diễn tập sẽ diễn ra trên mặt đất và trên biển với quy mô lớn hơn. Cũng trong ngày 30.4, Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) đã hạ mức dự báo tăng trưởng kinh tế Nga trong năm nay từ 1,3% xuống chỉ còn 0,2%, viện dẫn tác động của các biện pháp trừng phạt nhằm vào Moscow, theo RIA-Novosti. Tuy nhiên, giới lãnh đạo Nga đến nay vẫn khẳng định các biện pháp trên gây tổn hại không đáng kể đến nền kinh tế nước này.

Trong một diễn biến khác, tờ Kommersant dẫn nguồn giấu tên cho hay Tổng thống Putin có thể sẽ đến Crimea để dự lễ duyệt binh mừng Ngày chiến thắng phát xít 9.5. Nếu được xác nhận, đây sẽ là lần đầu tiên ông Putin đến Crimea kể từ khi vùng lãnh thổ này sáp nhập vào Nga hồi tháng 3.

Danh Toại