Nguồn năng lượng thoát dần Trung Quốc

Phóng viên: Hai nhà máy alumin Tân Rai (Lâm Đồng) và Nhân Cơ (Đắk Nông) đều do Trung Quốc cung cấp, lắp đặt thiết bị. Nếu tình hình quan hệ với Trung Quốc căng thẳng, 2 dự án có bị ảnh hưởng?

- Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải: Nhà máy alumin Tân Rai đã hoàn thành, hiện đang nghiệm thu bàn giao. Bước đầu, nhà máy vận hành tốt và có đầu ra sản phẩm. Điều lo ngại là chúng ta có làm chủ được công nghệ hay không. Tôi khẳng định rằng qua dự án Tân Rai cho thấy khả năng làm chủ của chúng ta rất tốt.

Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải trả lời báo chí Ảnh: THẾ DŨNG

Hiện Nhà máy Tân Rai hoàn toàn do người Việt vận hành, không phải thuê chuyên gia nước ngoài. Tới đây, Nhà máy Nhân Cơ cũng vậy. Vấn đề lớn nhất là phải quản trị, vận hành dự án an toàn, hiệu quả; tính toán dự phòng để tìm các thiết bị thay thế, chế tạo trong nước hoặc tìm kiếm thị trường khác. Điều này không đáng lo bởi chúng ta nhập toàn trang thiết bị phổ thông trên thế giới, một số loại các công ty cơ khí trong nước có thể làm được. Đây cũng không phải là loại nhà máy đặc biệt nên nhà thầu bắt buộc chuyển cho mình về mã nguồn, phần mềm.

Việt Nam hiện nhập khẩu 100% nhôm cho sản xuất trong nước, tương đương 3 triệu tấn nhôm/năm với giá 2.600-3.000 USD/tấn.

Thủ tướng Chính phủ vừa ký quyết định phê duyệt cơ chế, chính sách áp dụng đối với dự án nhà máy điện phân nhôm Đắk Nông. Tuy nhiên, dự án được áp dụng giá điện 1.052 đồng/KWh (tương đương 5 cent) trong 10 năm. Với giá điện sản xuất nhôm cao như vậy, e rằng tính cạnh không hấp dẫn doanh nghiệp?

- Có 2 chủ đầu tư quan tâm đến dự án này. Một dự án do doanh nghiệp tư nhân trong nước đảm nhận, dự án còn lại do Tập đoàn Công nghiệp Than và Khoáng sản Việt Nam liên kết với đối tác Hàn Quốc. Nhưng đây là dự án khó, đòi hỏi doanh nghiệp có năng lực và quyết tâm lắm mới làm được vì giá điện còn cao. Chính phủ đưa ra chính sách hỗ trợ nhưng doanh nghiệp phải tính toán dựa trên năng lực thực tế của mình, nếu không hiệu quả thì thôi.

Không có ưu đãi gì về giá điện vì quyết định của Thủ tướng về chính sách áp dụng đối với dự án nhà máy điện phân nhôm Đắk Nông vẫn trong biểu giá, mình cũng ưu đãi vừa phải. Cách đây 10 năm, các dự án nhôm ở nhiều nước chỉ chịu được giá điện khoảng 2 cent/KWh, đến nay các dự án đó đã chịu được giá điện cao hơn. Các nhà đầu tư nếu áp dụng các công nghệ hiện đại và biện pháp quản lý sản xuất hiệu quả hơn thì sẽ chịu được giá điện tốt hơn. Qua nghiên cứu một số quốc gia thì giá điện cho nhôm chỉ 4 cent/KWh, còn nước ta duyệt 5 cent/KWh.