Nhìn lại bốn chỉ tiêu văn hóa không đạt, nguyên nhân và giải pháp

Khu dân cư khang trang, sạch đẹp  ở thị trấn Đắk Mâm (Krông Nô). Ảnh: N.Tâm

Phong trào đã tạo ra động lực thúc đẩy phát triển kinh tế, góp phần thực hiện xóa đói giảm nghèo. Nếu như năm 2004, toàn tỉnh mới chỉ có 26.000 gia đình văn hóa, 95 thôn, bon văn hóa, 83 cơ quan đơn vị văn hóa, thì đến năm 2012 trên địa bàn tỉnh đã có 79.006/117.020 hộ gia đình; 404/757 thôn, bon, buôn, tổ dân phố; 637/850 cơ quan, đơn vị; có 5/71 xã được công nhận đạt tiêu chuẩn văn hóa.
 
Tuy nhiên, qua hơn hai năm thực hiện Nghị quyết của Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ X, có bốn chỉ tiêu văn hóa không đạt theo kế hoạch đề ra, cụ thể gia đình văn hóa: kế hoạch 74%, đạt 67,5%; thôn bon tổ dân phố: kế hoạch 58%, đạt 53,3%; cơ quan, đơn vị văn hóa: kế hoạch 81%, đạt 74,9; xã, phường, thị trấn văn hóa: kế hoạch 13%, đạt 7,04%. Nguyên nhân chi phối lớn nhất là điều kiện kinh tế xã hội của tỉnh ta chậm phát triển, đời sống nhân dân ở vùng nông thôn còn nhiều khó khăn, các điều kiện cơ sở hạ tầng, phương tiện kỹ thuật, các thiết chế văn hóa, thể thao chưa đảm bảo, tiếp cận giao lưu và hưởng thụ văn hóa còn hạn chế.
 
Bên cạnh những nguyên nhân khách quan thì nguyên nhân chủ quan rất quan trọng đã dẫn đến các hạn chế trong việc thực hiện đạt các chỉ tiêu văn hóa. Bản thân từng cơ quan, đơn vị, gia đình, thôn bon, xã, phường, thị trấn, còn một bộ phận lớn trong chủ thể ấy chưa nhận thức về xây dựng và thực hiện các chỉ tiêu văn hóa một cách tự giác; văn hóa là động lực, là nền tảng tinh thần cho phát triển kinh tế xã hội; chưa muốn vươn lên cái đẹp, bởi lẽ xung quanh cuộc sống hàng ngày còn bao nhiêu khó khăn cần phải xoay xở, cái lợi trước mắt đã chi phối các cái lợi lâu dài, ý thức về văn hóa, về cái đẹp, về giá trị tình thần nhẹ hơn về ý thức vật chất.
 
Ban chỉ đạo các cấp ở một số địa phương chưa phát huy được vai trò nòng cốt của mình trong xây dựng phong trào. Đội ngũ cán bộ xây dựng phong trào cơ sở còn thiếu và yếu. Ban Văn hóa xã là người trực tiếp phụ trách phong trào ở xã, nhưng còn kiêm nhiều việc nên chưa đảm nhận được công tác tham mưu, hướng dẫn tổ chức thực hiện phong trào. Một số địa phương, công tác tuyên truyền, vận động nhân dân phát huy tinh thần tự nguyện tự giác để tham gia xây dựng phong trào TDĐKXDĐSVH, chưa được tiến hành thường xuyên, có nơi xem nhẹ công tác tuyên truyền nên một bộ phận nhân dân chưa hiểu được mục đích ý nghĩa phong trào này.

Đông con là một trong những nguyên nhân khiến nhiều gia đình không đạt tiêu chí gia đình văn hóa. Ảnh: Ngọc Tâm

Từ những nguyên nhân nêu trên, xin được nêu ra một số giải pháp để góp phần khắc phục những hạn chế và tập trung thực hiện đạt được những chỉ tiêu về văn hóa trong nhiệm kỳ 2011 - 2015 của Đại hội Đảng bộ tỉnh khóa X.
 
Cần nhận thức đầy đủ và sâu sắc về quan điểm của Đảng; sự nghiệp văn hóa là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn dân; phát triển kinh tế gắn với phát triển văn hóa, trước hết cấp ủy Đảng và chính quyền các cấp cần quan tâm hơn nữa, có chương trình hành động cụ thể, thường xuyên đến nhiệm vụ xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc, trong đó tập trung đến bốn chỉ tiêu về văn hóa trong những năm còn lại của nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ X và những năm tiếp theo. Qua thực tiễn cho thấy ở địa phương, cơ sở nào mà cấp ủy ở đó quan tâm đến văn hóa, thì nơi đó văn hóa phát triển tốt, bốn chỉ tiêu văn hóa đạt cao và kinh tế xã hội phát triển đồng bộ, bền vững.
 
Ban chỉ đạo cuộc vận động Toàn toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, trong đó từng thành viên phải có tâm huyết và cần nỗ lực hơn nữa đến nhiệm vụ của mình được Ban chỉ đạo phân công và quyết liệt trong đổi mới về nội dung, phương pháp thực hiện, chỉ đạo có trọng tâm, trọng điểm; tổng kết đúc rút kinh nghiệm, phổ biến, nhân rộng mô hình, điển hình tiên tiến.
 
Đẩy mạnh việc xây dựng gia đình, thôn, bon, cơ quan, đơn vị văn hóa, gắn liền với các nội dung về phát triển và ổn định đời sống kinh tế, xóa đói giảm nghèo, vươn lên làm giàu, không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân. Xây dựng lồng ghép triển khai Phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa gắn với Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới.
 
Cần rà soát, đánh giá một cách đầy đủ và chính xác về mục tiêu, chỉ tiêu và các nhiệm vụ Cuộc vận động Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, trong đó tập trung bốn chỉ tiêu văn hóa để có sự điều chỉnh các chỉ tiêu phù hợp với điều kiện thực tế của tỉnh.
 
Tô Đình Tuấn