Philippines tăng cường ứng phó Trung Quốc

Ngày 26.6, báo The Rappler đưa tin quân đội Philippines vừa tiết lộ kế hoạch triển khai lực lượng dân quân biển để bảo vệ quyền lợi của nước này ở những vùng tranh chấp trên Biển Đông.

Bảo vệ ngư trường

“Dù không thể cung cấp chi tiết về những điều mà chúng tôi định làm, nhưng tôi bảo đảm với các bạn rằng mục tiêu của chúng ta là củng cố quyền lợi của mình ở bãi cạn (Scarborough - NV) với sự hỗ trợ của tất cả cơ quan chức năng, kể cả lực lượng ngư dân mà chúng ta sẽ sớm gọi là dân quân biển”, Chỉ huy Bộ Tư lệnh Bắc Luzon thuộc quân đội Philippines Romeo Tanalgo phát biểu trong cuộc họp báo ngày 24.6.

Tuy nhiên, ông Tanalgo thừa nhận vai trò chính xác của dân quân biển Philippines vẫn chưa được xác định. “Đây không chỉ đơn thuần là việc của quân đội hay của giới công lực. Chúng ta có thể tổ chức, huy động các ngư dân để họ có thể thực hiện các quyền của họ và chúng ta có thể gọi họ là dân quân biển”, ông Tanalgo giải thích.

Kế hoạch mới được công bố không lâu sau khi ngư dân Philippines than phiền rằng dù được tự do đánh bắt trở lại ở khu vực gần bãi cạn tranh chấp Scarborough, họ vẫn bị tàu Trung Quốc ngăn chặn vào bãi cạn này. Theo các ngư dân Philippines, tàu Trung Quốc tuần tra khu vực 24 giờ/ngày trong khi lực lượng tuần duyên Philippines chỉ xuất hiện ở khu vực một lần/tuần.

Ngư dân Philippines thường bị ngăn cản khi đánh bắt gần bãi cạn ScarboroughREUTERS

Hồi đầu tháng này, tờ South China Morning Post dẫn nhiều nguồn tin cho hay trong tháng 5, ngư dân Philippines đã có thể tự do đánh bắt xung quanh Scarborough mà không bị tàu Trung Quốc quấy rối như trước.

Theo giới quan sát, Bắc Kinh có động thái “tử tế” bất ngờ này là nhằm muốn lấy lòng Tổng thống đắc cử Philippines Rodrigo Duterte, người chính thức nhậm chức vào ngày 30.6, và nhằm đón đầu dư luận, chuẩn bị cho khả năng nhận phán quyết bất lợi từ Tòa trọng tài thường trực ở The Hague (Hà Lan) trong vụ kiện của Philippines.

Những ngư dân Philippines đánh bắt ở Scarborough hy vọng rằng phán quyết sắp tới, dự kiến được đưa ra ngày 7.7, sẽ khiến Trung Quốc từ bỏ kiểm soát bãi cạn để họ có thể dùng làm nơi trú ẩn mỗi khi có bão.

Trong khi đó, tại cuộc thảo luận ngày 20.6 tại Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS, Mỹ), một số chuyên gia cảnh báo rằng nếu PCA đưa ra phán quyết bất lợi, Bắc Kinh có thể sẽ tiến hành bồi đắp ở Scarborough, lập Vùng nhận diện phòng không (ADIZ) ở Biển Đông và triển khai chiến đấu cơ xuống quần đảo Trường Sa.

Phối hợp nhiều lực lượng

Hải quân Philippines trong một cuộc tập trận với Hải quân MỹAFP

Ngoài kế hoạch sử dụng ngư dân như dân quân biển, Chỉ huy Bộ Tư lệnh Bắc Luzon Tanalgo còn tuyên bố với giới phóng viên rằng quân đội cũng đang xem xét tăng cường tuần tra những khu vực Manila tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông, theo The Rappler.

Ông Tanalgo đưa ra tuyên bố mới khi thông báo về cuộc họp đầu tiên của Lực lượng đặc nhiệm khu vực phía bắc (ATF-North), vốn thuộc Lực lượng đặc nhiệm quốc gia (ATF) do Tổng thống Philippines sắp mãn nhiệm Benigno Aquino III lập hồi cuối tháng 3.2015 nhằm bảo vệ quyền lợi của nước này ở Biển Đông.

Trong đó, ATF-North sẽ bảo vệ Scarborough cùng tỉnh Batanes hướng ra Biển Đông và khu vực Benham Rise. Tham gia ATF-North còn có cảnh sát quốc gia, lực lượng tuần duyên, Cục Thủy sản và nguồn tài nguyên dưới nước và nhiều cơ quan khác của Philippines. Ông Tanalgo nhấn mạnh rằng ATF-North sẽ đồng bộ hóa các nỗ lực của những cơ quan khác nhau trong việc bảo vệ quyền lợi biển của Philippines, theo CNN.