BHXH thu không đủ chi
Mới đây, khi trình xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội dự án Luật BHXH sửa đổi, bà Phạm Thị Hải Chuyền, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB-XH), đề nghị nâng tuổi nghỉ hưu để tránh nguy cơ vỡ quỹ BHXH.
Theo bà Phạm Thị Hải Chuyền, với các chính sách hiện hành, quỹ hưu trí và tử tuất dự báo đến năm 2021, thu trong năm không đủ chi. Để bảo đảm khả năng chi trả, phải lấy từ nguồn kết dư của quỹ nhưng theo tính toán đến năm 2034, phần kết dư không còn, số chi lớn hơn rất nhiều so với số thu. Nguyên nhân là mức đóng BHXH ở Việt Nam thấp, thời gian hưởng lương hưu dài.
Ông Trần Đình Liệu, Trưởng Ban Thu của BHXH Việt Nam, cho biết số người đóng BHXH cho một người hưởng lương hưu ngày càng giảm. Nếu như năm 1996, có 217 người đóng BHXH cho một người hưởng lương hưu thì đến năm 2009 còn 11 người, năm 2011 còn 9,9 người và năm 2012 chỉ 9,3 người. Con số này đang có xu hướng giảm tiếp. Trong khi đó, tuổi nghỉ hưu thấp dẫn đến thời gian hưởng lương hưu dài.
Hiện nay, số năm đóng BHXH bình quân đối với nam là 28, nữ là 23. Theo kết quả tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2009, số năm trung bình còn sống thêm của nam ở tuổi 60 là 18,1 và của nữ ở tuổi 55 là 24,5.
Tìm nhiều biện pháp tăng quỹ
Trước đề xuất này, nhiều ý kiến cho rằng việc quy định nâng tuổi nghỉ hưu theo lộ trình cần phải căn cứ vào tình trạng sức khỏe, điều kiện, môi trường làm việc của người lao động (NLĐ) Việt Nam, nhất là lao động trực tiếp sản xuất; đồng thời không làm tăng sức ép về việc làm cũng như hạn chế cơ hội tìm việc làm của lao động trẻ. Do đó, cần cân nhắc việc tăng tuổi hưu, phù hợp với luật lao động, bảo đảm sức khỏe của NLĐ.
Ông Mai Đức Chính, Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam, cho rằng điều 187 Bộ Luật Lao động hiện hành quy định tuổi nghỉ hưu của nam là 60 và nữ là 55. Như vậy, đề xuất nâng tuổi hưu của BHXH Việt Nam có phù hợp với Bộ Luật Lao động hay không?
“Dự thảo cần phải có lộ trình tăng tuổi hưu, không nên xem đây là giải pháp tuyệt đối. BHXH là chính sách an sinh xã hội, do vậy ưu tiên hàng đầu là bảo đảm sức khỏe và quyền lợi lâu dài cho NLĐ, nhất là khu vực ngoài nhà nước” - ông Chính đề xuất.
Theo ông Chính, cán bộ ngành giáo dục, y tế và đặc biệt là công nhân nữ trong các doanh nghiệp da giày, lao động chủ yếu là chân tay, liệu đến 55 tuổi họ còn đủ sức làm việc? Vì vậy, không nên để NLĐ thiệt đơn, thiệt kép. Để bảo đảm quỹ lương hưu, ông Chính cho rằng trước hết cần phải có biện pháp chế tài để các doanh nghiệp làm tốt nghĩa vụ đóng BHXH cho NLĐ bởi đây là nguyên nhân khiến quỹ BHXH thâm hụt. Các cơ quan chức năng phải tăng cường thanh tra, kiểm tra bảo đảm việc tuân thủ pháp luật để tăng nguồn thu cho quỹ.
Cho rằng tăng tuổi nghỉ hưu để chỉ là một trong những giải pháp bảo toàn cho quỹ chứ không là giải pháp tuyệt đối, một số chuyên gia đề nghị nên tăng tuổi hưu theo từng đối tượng, chức vụ và có thể tăng một số nhóm trước. Tuy nhiên, cũng có ý kiến nhận định quỹ BHXH chỉ có thể ổn định khi cơ quan chức năng có giải pháp tăng số lượng người đóng BHXH bắt buộc và đối phó hiệu quả với hành vi trốn đóng BHXH, chứ không chỉ đề xuất kéo dài tuổi nghỉ hưu như trong dự thảo Luật BHXH sửa đổi.
Quỹ BHXH hụt 91.000 tỉ đồng
Theo thống kê, trong số gần 400.000 doanh nghiệp đang hoạt động, chỉ có khoảng 150.000 doanh nghiệp tham gia BHXH. Như vậy, 50%-75% doanh nghiệp đang trốn đóng bảo hiểm. Đó là chưa kể tình trạng doanh nghiệp đóng bảo hiểm cho NLĐ theo kiểu hình thức rồi chiếm dụng tiền này...
Tính tới tháng 4-2014, quỹ BHXH đang bị nợ 11.000 tỉ đồng (khoảng 7.400 tỉ đồng nợ BHXH, 500 tỉ đồng nợ bảo hiểm thất nghiệp và 3.100 tỉ đồng nợ bảo hiểm y tế). Tổng các khoản, quỹ BHXH bị hụt khoảng 91.000 tỉ đồng, bằng 60% số thu mỗi năm, tương ứng khả năng trả lương hưu cho hàng triệu người cao tuổi hiện nay.
Nguồn tin: NLĐ Online
GIẢI PHÁP TĂNG QŨY BHXH KHÔNG NHẤT THIẾT PHẢI TĂNG TUỔI NGHĨ HƯU Theo quy định hiện nay Bộ luật lao động tuổi nghĩ hưu đối với nam đúng 60, nữ đúng 55 tuổi, có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ 20 năm trở lên. Qua tính toán của ngành bảo hiểm, nếu kéo dài thời gian người lao động nghĩ hưu ,thì qũy bảo hiểm xã hội sẽ tăng lên đó là điều tất nhiên. Tuy nhiên nhìn vào thể trạng sức khoẻ của người việt nam, không thể nào bằng thể trạng sức khoẻ của người dân ở các nước phương tây được, do thu nhập và mức sống của họ cao hơn ta nhiều. Cứ nhìn vào cầu thủ bóng đá của nước ta, so với cầu thủ của các câu lạc bộ bóng đá châu âu thì cũng đã rõ. Với thu nhập và mức sống của người lao động ở nước ta hiện nay, thì độ tuổi nghĩ hưu như vậy là phù hợp. Ở nứơc ta, phần đa tuổi kết hôn của những cặp vợ chồng đều là người Việt nam, thường thường chênh lệch nhau giữa nam và nữ từ 3 đến 5 tuổi ; nếu như tuổi về hưu nam và nữ bẳng nhau , thì người chồng về hưu trước, trong khi đó người vợ vẫn tiếp tục đi làm việc, mãi đến 3 hay 5 năm sau người vợ mới được nghĩ hưu , rõ ràng cuộc sống trong gia đình sẽ không được vui, do vậy việc quy định chênh lệch tuổi nghĩ hưu giữa nam và nữ theo quy định của bộ luật lao động hiện nay là phù hợp. Trong thời gian vừa qua, thực hiện nghĩ hưu theo quy định hiện nay, thì hàng năm có trên 100.000 người lao động nghĩ hưu, như vậy cũng chính là tạo điều kiện giải quyết công ăn việc làm cho lớp trẻ mới ra trường, tạo điều kiện cho thế hệ trẻ có năng lực thay thế các vị trí lãnh đạo chủ chốt các ngành nghề trong xã hội, phát huy được năng lực sở trường của mình phục vụ cho đất nước. Để có thể tăng thêm nguồn qũy bảo hiểm xã hội , đề nghị điều kiện về hưu cần nâng mức thời gian đóng bảo hiểm xã hội, đối với nữ là từ 25 năm , đối với nam là từ 30 năm. Vì thực tế hiện nay các em sinh viên học chuyên môn sau khi ra trường công tác thường ở độ tuổi 23 đến 25, nếu công tác được 30 năm, đóng bảo hiểm xã hội 30 năm, thì mới đến 55 tuổi thôi. Hiện nay đất nước ta trong thời bình, cho nên đối với các lực lượng vũ trang Quân đội và Công an cũng cần quy định tuổi nghĩ hưu giống như luật công chức, viên chức nhà nước, vì trong thời gian vừa qua nhiều sĩ quan về nghỉ hưu quá sớm nhiều người mới trên 40 hoặc 50 tuổi là đã nghỉ hưu rồi, trong khi đó lương và phụ cấp cao nên chế độ hưởng lương hưu cũng rất cao so với đối tượng công chức, viên chức khác, do vậy đã ảnh hưởng rất lớn đến nguồn qũy bảo hiểm xã hội hiện nay . Nếu thực hiện được độ tuổi nghỉ hưu như công chức, viên chức, chắc chắn nguồn thu bảo hiểm xã hội sẽ tăng. Để tăng thêm nguồn thu Bảo hiểm xã hội Chính phủ cho phép ngành Bảo hiểm xã hội Việt nam được sử dụng qũy bảo hiểm xã hội trong thời gian chưa sử dụng, nhàn rỗi cho các ngân hàng thương mại vay , lãi thu được từ ngân hàng bổ sung thêm cho nguồn bảo hiểm xã hội Việt nam. Qua phân tích trên đề xuất giữ nguyên quy định về độ tuổi hưu như hiện nay nam 60 tuổi, nữ 55 tuổi, đồng thời, linh hoạt đối với 2 nhóm đối tượng. Thứ nhất là giảm tuổi nghỉ hưu đối với nhóm đối tượng làm việc ở vùng sâu, vùng xa, nơi độc hại nguy hiểm và lao động nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm. Thứ hai là tăng tuổi nghỉ hưu đối với nhóm là những người có trình độchuyên môn kỹ thuật cao như phó giáo sư, giáo sư, tiến sĩ, nhà khoa học và bác sĩ. MINH TRÍ