Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Lưu Chấn Dân cho biết sau cuộc họp giữa đại diện Trung Quốc và các nước ASEAN ở thành phố Mãn Châu Lý thuộc khu tự trị Nội Mông, Trung Quốc cho rằng hai bên đã thống nhất sẽ cho ra tuyên bố chung liên quan đến việc áp dụng một bộ qui tắc ứng xử tránh đụng độ ngoài ý muốn trên Biển Đông, gọi là CUES.
Thứ trưởng Lưu nói rằng Bắc Kinh muốn Singapore có quan điểm trung lập trong vấn đề này thay vì chỉ trích, vốn lâu nay là quan điểm của Singapore.
“Là một nước không có tranh chấp ở Biển Đông, chúng tôi hy vọng chính phủ Singapore không can thiệp vào chuyện Biển Đông và hành động tích cực để thúc đẩy mối quan hệ hợp tác giữa Trung Quốc và ASEAN”, ông Lưu được South China Morning Post dẫn phát biểu.
Singapore hiện là nước điều phối Đối thoại Trung Quốc - ASEAN. Lãnh đạo đảo quốc này thường có quan điểm phản bác Trung Quốc liên quan đến vấn đề Biển Đông. Chính lãnh đạo Singapore đã gợi ý Mỹ xoay trục về châu Á và tăng cường quân sự nhằm làm đối trọng với Trung Quốc. Tổng thống Mỹ Barack Obama từng tiết lộ thông tin trên trong một cuộc phỏng vấn củaStraits Times hồi đầu tháng 8.2016.
CUES là bộ qui tắc ứng xử nhằm tránh các cuộc va chạm ngoài ý muốn trên biển, được nhiều nước ký kết tham gia từ năm 2014, trong đó có nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ ở châu Á-Thái Bình Dương như Mỹ, Nhật, Việt Nam và Trung Quốc.
Trung Quốc và ASEAN cũng đang đàm phán để cho ra bộ qui tắc ứng xử riêng ở Biển Đông gọi là COC. Bộ qui tắc này được khởi xướng từ hơn chục năm nay nhưng cho đến nay vẫn chưa có kết quả cuối cùng. Diplomat cho hay chính phủ Singapore đã gợi ý đưa CUES vào Biển Đông khi COC chưa biết khi nào sẽ được hoàn tất.
Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong một cuộc gặpAFP |
Ông Lưu nói rằng Trung Quốc cũng đã đồng ý về nguyên tắc lập đường dây nóng giữa các quan chức cao cấp của các nước Đông Nam Á với Bắc Kinh để ứng phó với những tình huống khẩn cấp ở Biển Đông.
Những thoả thuận được thống nhất ngày 16.8 sẽ được đệ trình cho các nhà lãnh đạo quốc gia giữa hai bên thông qua cuộc họp thượng đỉnh sẽ diễn ra vào tháng 9.2016 ở Viêng Chăn, Lào, nước đang giữ vị trí Chủ tịch ASEAN luân phiên.
Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long cho biết trong chuyến thăm Mỹ hồi đầu tháng 8.2016 rằng phán quyết Biển Đông của Tòa trọng tài ở The Hague (Hà Lan) cần được tất cả các nước tôn trọng cũng như tuân thủ theo luật pháp quốc tế, theo South China Morning Post.
Phán quyết của phiên toà này bác bỏ hầu hết mọi tuyên bố chủ quyền phi lý của Trung Quốc ở Biển Đông. Bắc Kinh tuyên bố trước và sau phán quyết này rằng họ tẩy chay phiên toà và không công nhận phán quyết nói trên.
Minh Quang
