Tổng thống Obama: Cởi lòng để thấu suốt trái tim mình

Tổng thống Obama có phát biểu về quan hệ Mỹ-Việt Nam - Ảnh: Nguyễn Hưởng

Vào 12 giờ 10 trưa nay 24-5, theo lịch trình làm việc của Tổng thốngObama trong chuyến thăm Việt Nam, ông có bài phát biểu về quan hệ giữa Việt Nam và Mỹ tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia ở Hà Nội.

Sự kiện này được phát sóng trực tiếp trên kênh VTV1 của Đài truyền hình Việt Nam và được tiếp sóng trên NLĐ TV và Fanpage của Báo Người Lao Động tại địa chỉ https://www.facebook.com/nguoilaodong/.

Xem video clip bài phát biểu Tổng thống Obama

Đến 12 giờ 10, Tổng thống Obama bước vào hội trường, cất lời chào bằng tiếng Việt: "Xin chào! Xin chào Việt Nam" trong tiếng vỗ tay vang dội của những người tham dự.

Sự thân thiện chạm đến trái tim Tổng thống

Tổng thống Obam cho biết khi ông và phái đoàn tới Hà Nội, sự thân thiện của người dân nơi đây đã chạm tới trái tim, ông cảm nhận được tình cảm khi có rất nhiều người dân vẫy chào. Ông kể về buổi đi ăn bún chả, "một món ăn rất ngon", uống bia Hà Nội tối qua với sự hào hứng. “Tôi phải nói rằng tôi chưa từng nhìn thấy nhiều xe máy như ở thủ đô Hà Nội. Tôi chưa từng thử đi ngang qua đường nhưng khi tôi quay trở lại, có lẽ các bạn cho tôi biết cách qua đường thế nào”- Tổng thống hài hước.

Cho biết, khi chiến tranh kết thúc ông mới chỉ có 13 tuổi song ông đến Việt Nam với ý thức không quên quá khứ và hướng về tương lai.

“Việt Nam là đất nước đầy truyền thống. Trong lịch sử, nhiều lần các bạn không được tự quyết định số phận. Đất nước thân tương của các bạn không phải bao giờ cũng là của các bạn nhưng như cây tre không bao giờ bị quật ngã, như Lý Thường Kiệt ghi lại:

Sông núi nước Nam vua Nam ở
Rành rành định phận ở sách trời.

Trình bày một số sự kiện về lịch sử hợp tác giữa 2 nước, Tổng thống Mỹ Obama kể, khi Việt Nam độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trích Tuyên ngôn độc lập của Mỹ. Không may, chiến tranh Lạnh và sự sợ hãi chủ nghĩa cộng sản đã khiến lịch sử hai nước đớn đau.

“Ở hai nước, gia đình các cựu chiến binh vẫn còn đau đớn vì những người thân đã mất. Ở nghĩa trang liệt sỹ ở Việt Nam có 3 triệu người hy sinh thì tại Mỹ, người dân có thể sờ được vào tên của 58.307 người Mỹ không bao giờ trở về nhà. Cả hai nước chúng ta đều có những mất mát hy sinh trong chiến tranh”- ông nói.

Trong thời gian qua, Việt Nam đã phát triển mạnh về kinh tế, tiến bộ, từ những nhà cao tầng, khu đô thị, vệ tinh phóng vào vũ trụ, hàng ngàn doanh nghiệp khởi nghiệp, hàng nghìn người trẻ kết nối trên mạng, không chỉ selfie mà còn cất giọng vì những điều các bạn quan tâm.

Việt Nam đã giảm nghèo, tăng tiếp cận điện nước, tỉ lệ em gái được đến trường là những tiến bộ cực lớn. Quan hệ hai nước cũng thay đổi, hai nước đã học được bài học như Thiền sư Thích Nhất Hạnh từng nói rằng "Muốn đối thoại, cả hai bên phải thay đổi".

“Chúng ta đã cùng nhau giải quyết bom mìn, vật liệu nổ còn sót lại, làm sạch đất đai khỏi chất độc da cam. Trẻ em không thể bị mất 1 chân chỉ vì chúng chơi ở bên ngoài” - ông Obama nói và nhấn mạnh quá trình hòa giải hai nước được dẫn dắt bởi những cựu chiến binh từng ở hai chiến tuyến, như thượng nghị sĩ McCain và Đại tướng Võ Nguyên Giáp, hay Ngoại trưởng John Kerry.

“Đến nay chúng ta gần nhau hơn bao giờ hết. Thương mại tăng lên nhiều, chúng tôi đón sinh viên Việt Nam nhiều hơn bất kỳ nước nào ở Đông Nam Á. Người dân hai nước đang gần nhau hơn bao giờ hết, doanh nghiệp, du học sinh, khách du lịch đều tăng lên. Như nhạc sĩ Văn Cao trong bài hát có lời: "Từ nay người biết yêu người, từ nay người biết thương người" - Tổng thống nói.

Trái tim có thể thay đổi

Tổng thống Obama khẳng định: Câu chuyện hai nước là bài học cho cả thế giới, rằng trái tim có thể thay đổi, khi ta từ chối làm tù nhân của quá khứ, rằng hòa bình tốt hơn chiến tranh.

Mỹ có thể giúp Việt Nam cách vận hành nền kinh tế một cách minh bạch. Chúng tôi rất vui vì ĐH FullBright sẽ mở ở Việt Nam. Đây là trường ĐH phi lợi nhuận đầu tiên của Mỹ tại Việt Nam. Các công ty, trường đại học của Mỹ sẽ đến Việt Nam để đem lại công nghệ và giáo dục chất lượng cao. Từ thơ Nguyễn Du, triết học Phan Chu Trinh, toán học Ngô Bảo Châu đều có thể đem ra thế giới.

Chúng ta có thể nói một điều là Việt Nam và Hoa Kỳ là bạn bè, đối tác. Kinh nghiệm của chúng ta là bài học cho nhiều nơi trên thế giới. Chúng ta chỉ ra rằng trái tim có thể thay đổi và tương lai khác có thể thay đổi nếu chúng ta từ chối làm từ nhân của quá khứ, rằng hoà bình thì tốt hơn chiến tranh. Tiến bộ của con người cần đẩy bằng hợp tác chứ không phải xung đột.

Việt Nam là nước độc lập, có chủ quyền, không nước nào có thể áp đặt, quyết định số phận thay Việt Nam.

Chúng tôi tiếp tục hợp tác với Việt Nam để khai thác hết tiềm năng hai nước. TPP giúp Việt Nam tăng cường xuất khẩu nhưng cũng có những yêu cầu. Mỹ sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam thực hiện cam kết trong TPP.

TPP sẽ giúp thúc đẩy hợp tác vùng, giúp người lao động có lương cao hơn, có điều kiện lao động an toàn hơn. Người lao động, tổ chức nghiệp đoàn và bảo vệ được trẻ em, thúc đẩy bảo vệ môi trường, thúc đẩy chống tham nhũng. Đây là hy vọng cho tương lai. Tất cả đều phải tuân thủ cam kết TPP đã đặt ra. Đây chính là tương lai cho tất cả mọi người cần có.

Tổng thống Obama đã phải nhiều lần ngừng lời trong bài phát biểu bởi những tràng pháo tay hoan nghênh - Ảnh chụp qua màn hình

Nước lớn không được bắt nạt nước nhỏ hơn

Chúng tôi sẽ tiếp tục đào tạo và nâng cấp cho Cảnh sát biển Việt Nam. Hôm qua tôi đã tuyên bố dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam. Và chúng tôi mong muốn điều này sẽ thể hiện được rõ Mỹ muốn bình thường hóa hoàn toàn với Việt Nam.

Thế kỷ XX đã dạy cho Việt Nam và cả Mỹ rằng, tất cả các quốc gia đều có chủ quyền, dù lớn hay nhỏ đều được tôn trọng. Các nước lớn không được phép bắt nạt các nước nhỏ hơn. Các tranh chấp phải được giải quyết qua cơ chế hòa bình. Các cơ chế vùng như ASEAN phải được mạnh mẽ hơn. Đây là niềm tin của tôi và là niềm tin của Mỹ. Đây cũng là tuyên bố của tôi khi tới thăm Lào vào năm nay.

Tại Biển Đông, chúng tôi không phải là một bên tranh chấp, nhưng chúng tôi sẽ sát cánh bên các đối tác của chúng tôi để đảm bảo tự do hàng hải, tự do thương mại. Mỹ sẽ tiếp tục cử tàu và cử máy bay tới các vùng biển mà quốc tế cho phép.

Trong những năm vừa rồi Việt Nam đã có nhiều thay đổi. Công chúng có quyền tiếp cận nhiều thông tin hơn. “Tôi tin rằng các nước sẽ thành công hơn nếu có quyền tự do bày tỏ, tự do ngôn luận. Mạng xã hội Facebook cũng đã bắt đầu như thế”- ông Obama nói.

Tương lai ở trong tay các bạn

Đề cập tới vấn đề môi trường, ông nói: Chúng ta bảo vệ vì tương lai con cháu chúng ta và người Việt Nam cần bảo vệ chính môi trường của mình, chống lại ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, bảo vệ Đồng bằng sông Cửu Long vì đây là nguồn thực phẩm lớn của thế giới. Vịnh Hạ Long, hang Sơn Đòong phải giữ gìn cho con cháu của chúng ta.

Tôi đứng đây trước các bạn và rất lạc quan về tương lai của nhau. Tôi nghĩ tất cả những người Việt Nam và Hoa Kỳ đã đi vượt biển. Một số người đã được gặp gia đình của mình. Giống như Trịnh Công Sơn viết bài Nối vòng tay lớn, mở lòng ra để nhìn thấy bản chất nhân đạo trong trái tim.

Cuối cùng, nói với các sinh viên, Tổng thống Obama khẳng định: “Việt Nam có tất cả những gì cần để các bạn sinh viên ở đây phát triển. Tương lai ở trong tay của các bạn. Hoa Kỳ luôn có mặt ở đây để là đối tác của các bạn và là bạn của các bạn.

Ông đọc một câu trong Truyện Kiều của Nguyễn Du để kết thúc buổi nói chuyện:

“Rằng: Trǎm nǎm cũng từ đây,
Của tin gọi một chút này làm ghi”

Buổi nói chuyện kết thúc vào lúc 12 giờ 40 trong tiếng vỗ tay vang dội của những người tham dự.