Bài phát biểu dài khoảng 15 phút, trình bày đầy đủ quan điểm của ông Obama về cuộc nội chiến tại Syria. Theo tổng thống Mỹ, ban đầu ông kiên quyết phản đối việc sử dụng vũ lực đối với quốc gia Trung Đông này. Song ông đổi ý sau vụ tấn công bằng vũ khí hóa học ở ngoại ô Damascus ngày 21-8. Ông Obama khẳng định chính phủ Syria phải chịu trách nhiệm trong vụ tấn công trên.
Tổng thống Mỹ nói ông hiểu cảm giác chán ngán chiến tranh của người Mỹ. Ông khẳng định nhiệm vụ của ông là chấm dứt chiến tranh chứ không phải mở ra các cuộc chiến mới. Chính vì vậy, ông cam kết sẽ không triển khai bộ binh tại Syria nếu có hành động quân sự.
Tổng thống Obama có bài phát biểu khoảng 15 phút trên truyền hình. Ảnh: Reuters Phần quan trọng được mọi người chờ đón nhất nằm ở cuối bài phát biểu: Mỹ sẽ phản ứng như thế nào sau đề xuất đặt vũ khí hóa học của Syria dưới sự kiểm soát quốc tế mà Nga mới đưa ra?
“Còn quá sớm để nói đề xuất này thành công hay không và bất kỳ thỏa thuận nào cũng phải buộc được chế độ Assad giữ lời. Nhưng đề xuất này có khả năng xóa sổ vũ khí hóa học ở Syria mà không cần dùng đến vũ lực, bởi lẽ Nga là một trong những đồng minh mạnh nhất của Assad” – ông Obama nói.
Tổng thống Mỹ nói tiếp: “Do đó, tôi yêu cầu các lãnh đạo quốc hội hoãn bỏ phiếu về việc cho phép tấn công Syria để đi tiếp con đường ngoại giao này. Tôi sẽ phái Ngoại trưởng John Kerry đi gặp người đồng cấp Nga vào ngày 12-9, còn bản thân tôi tiếp tục bàn luận riêng với Tổng thống Putin”.
Cũng theo ông Obama, ông đã trao đổi với 2 đồng minh thân cận là Pháp và Anh. Sắp tới, chính phủ của ông sẽ làm việc với Nga và Trung Quốc để thống nhất được một nghị quyết của Hội đồng Bảo an buộc tổng thống Syria giao nộp vũ khí hóa học và tiêu hủy chúng hoàn toàn.
Phản đối chiến tranh tại Syria bên ngoài Nhà Trắng. Ảnh: Reuters Dù vậy, Tổng thống Obama tuyên bố vẫn để ngỏ khả năng tấn công Syria nếu nỗ lực ngoại giao thất bại. “Tôi vẫn ra lệnh quân đội giữ nguyên vị trí hiện nay để duy trì áp lực lên Assad và sẵn sàng hành động nếu con đường ngoại giao không thành” – ông nhấn mạnh.
Kết lại bài phát biểu, tổng thống Mỹ nói: “Lý tưởng, nguyên tắc, an ninh quốc gia của chúng ta đều đặt cược tại Syria. Cả vị thế dẫn đầu thế giới của chúng ta cũng thế! Trong thế giới này, chúng ta luôn tìm cách loại bỏ những thứ vũ khí khủng khiếp nhất”.
“Mỹ không phải là cảnh sát của thế giới. Những việc tồi tệ xảy ra khắp nơi và chúng ta không thể sửa sai mọi thứ. Nhưng nếu chúng ta có thể ngăn chặn việc trẻ em chết vì khí độc cũng như giúp trẻ em của Mỹ an toàn hơn trên đường đời, tôi tin rằng chúng ta nên hành động”.
Hải Ngọc (Theo Reuters, BBC, Washington Post)