Tổng thống Obama nhắc nhở Trung Quốc về Biển Đông

Phát biểu này nằm trong cuộc trả lời phỏng vấn CNN trước khi cuộc gặp diễn ra ngày 3.9 ở TP.Hàng Châu (Trung Quốc) bên lề Hội nghị thượng đỉnh G20. Cụ thể, ông Obama nhấn mạnh Mỹ ủng hộ sự trỗi dậy hòa bình của Trung Quốc nhưng Bắc Kinh phải nhận ra rằng “sức mạnh càng tăng thì trách nhiệm cũng tăng theo”.

“Dù anh có lớn hơn Philippines hay Việt Nam hay nước nào khác thì cũng không phải là lý do anh đi phô diễn cơ bắp khắp nơi. Anh phải tuân theo luật pháp quốc tế”, Tổng thống Obama khẳng định với CNN.

Ông còn nhấn mạnh Washington đã liên tục kêu gọi Bắc Kinh tuân thủ những chuẩn mực và luật pháp quốc tế để hỗ trợ xây dựng một trật tự quốc tế vững chắc. Tổng thống Obama cho biết thêm Mỹ cũng đã cảnh báo “sẽ có hậu quả” về những hành vi vi phạm luật pháp quốc tế ở Biển Đông.

Trong cuộc gặp, Tổng thống Obama tiếp tục “thảo luận thẳng thắn” về những vấn đề gai góc như an ninh mạng, nhân quyền và tranh chấp trên biển. Reuters dẫn thông cáo từ Nhà Trắng cho hay ông Obama nhấn mạnh với Chủ tịch Tập rằng Trung Quốc nên tuân theo phán quyết của Tòa trọng tài bác bỏ “đường lưỡi bò”, thỏa thuận song phương về vấn đề an ninh mạng và ủng hộ nhân quyền. “Tổng thống tái khẳng định rằng Mỹ sẽ làm việc với tất cả quốc gia trong khu vực để duy trì những nguyên tắc của luật pháp quốc tế, bảo vệ thương mại hợp pháp không bị cản trở cũng như tự do hàng hải và hàng không”, thông cáo viết.

Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Obama cùng nhau uống trà tối 3.9 tại Hàng ChâuREUTERS

Về phần mình, Tân Hoa xã dẫn lời Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tuyên bố sẵn sàng làm việc với Mỹ để đảm bảo quan hệ song phương đi đúng hướng. Ông còn kêu gọi hai nước tuân theo nguyên tắc “không mâu thuẫn, không đối đầu; tôn trọng lẫn nhau, hợp tác cùng có lợi, thắt chặt niềm tin đồng thời quản lý, kiểm soát những bất đồng theo hướng xây dựng để đẩy mạnh phát triển ổn định quan hệ song phương”.
Theo dự kiến, Hội nghị cấp cao G20 chính thức khai mạc vào hôm nay 4.9 và kéo dài trong 2 ngày. Trước đó, tờ South China Morning Post dẫn lời Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Lý Bảo Đông khẳng định hội nghị sẽ không thảo luận các vấn đề gây tranh cãi, đặc biệt là tình hình Biển Đông mà chỉ tập trung vào kinh tế. Tuy nhiên, giới quan sát nhận định nước chủ nhà khó mà “ỉm” hoàn toàn vấn đề an ninh biển vì nhiều thành viên G20 đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về tình hình hiện nay.

Quan chức Trung Quốc gây chuyện với cố vấn Mỹ Rắc rối đã nảy sinh ngay khi chuyên cơ Không lực Một chở Tổng thống Barack Obama đáp xuống Hàng Châu hôm qua. Theo Reuters, một quan chức Trung Quốc đã chặn đường cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Susan Rice cùng cấp phó Ben Rhodes khi họ đi về phía đoàn xe của phái đoàn. Các phóng viên có mặt tường thuật lại rằng quan chức này đã tỏ thái độ giận dữ với bà Rice, buộc một đặc vụ Mỹ đến can thiệp. Sau đó, AFP dẫn lời cố vấn Rice phát biểu với giới phóng viên: “Họ làm những điều khó lường”. Không rõ quan chức Trung Quốc có biết bà Rice là cố vấn an ninh quốc gia Mỹ hay không. Chưa hết, ông này còn la hét một trợ lý báo chí Nhà Trắng khi bà đang hướng dẫn các phóng viên nước ngoài nơi đứng để quay cảnh ông Obama xuống máy bay. “Đây là đất nước của chúng tôi. Đây là sân bay của chúng tôi”, quan chức Trung Quốc nói bằng tiếng Anh và chỉ tay vào đối phương. Những vụ việc trên xảy ra ngoài tầm nhìn của Tổng thống Obama khi đó, theo Reuters.