Một nhà nghiên cứu cao cấp và sĩ quan quân đội Trung Quốc cho rằng, việc thành lập một vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) là điều cần thiết cho lợi ích quốc gia của Trung Quốc.
“Lập một ADIZ trên Biển Đông là cần thiết cho lợi ích quốc gia lâu dài của Trung Quốc”, đại tá Li Jie, nhà nghiên cứu tại học viện hải quân Trung Quốc và nhà bình luận quen mặt trên báo chí cho biết hôm 21/2/2014.
Chưa lập ADIZ biển Đông, nhiều năm nay, tàu chiến Trung Quốc đã thường xuyên khuấy đảo khu vực này
Bình luận của Li dường như là hơi không phù hợp với một tuyên bố từ Bộ Ngoại giao Trung Quốc trước đó trong tháng 2, bác bỏ thông tin của báo chí Nhật Bản nói rằng, Trung Quốc đang chuẩn bị lập ADIZ trên Biển Đông. Tuyên bố đó, tuy nhiên, dường như vẫn để ngỏ khả năng Trung Quốc có thể làm điều đó trong tương lai.
Khi công bố ADIZ trên biển Hoa Đông, các quan chức Trung Quốc đã thừa nhận họ dự định lập các ADIZ khác ở các khu vực khác trong tương lai.
Nhận xét của Li được đưa ra trong bối cảnh thảo luận về nhận xét của Đại tá hải quân Mỹ James Fanell, Giám đốc phụ trách tình báo và hoạt động thông tin của Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ. Mới đây, tại một hội nghị của Viện Hải quân Mỹ, Đại tá Fanell đã nói rằng, quân đội Trung Quốc đã tổ chức một cuộc tập trận để thực hành việc đánh bại Hải quân Phòng vệ Nhật Bản ở biển Hoa Đông như một khúc dạo đầu để chiếm giữ quần đảo Senkaku tranh chấp.
Trong bài phát biểu đó, ông Fanell cũng dự đoán, Trung Quốc sẽ lập một ADIZ ở Biển Đông chậm nhất là vào năm 2015. Li đánh giá nhận định này của Fanell là nỗ lực của Mỹ nhằm ngăn chặn Trung Quốc lập ADIZ ở Biển Đông.
Tuy nhiên, hôm 20/2, Lầu Năm góc đã giữ khoảng cách với nhận định Fanell khi phát ngôn viên của Lầu Năm góc, Chuẩn đô đốc John Kirby nói rằng, “đó là những quan điểm của ông ấy”. Ông Kirby nói thêm: “Những gì tôi có thể cho bạn biết về những gì Bộ trưởng Hagel tin là tất cả chúng ta tiếp tục tin rằng, sự trỗi dậy hòa bình thịnh vượng của Trung Quốc là một điều tốt cho khu vực, cho thế giới. Chúng tôi tiếp tục muốn cải thiện quan hệ quân sự song phương của chúng tôi với Trung Quốc”. Thật vậy, Tư lệnh Lục quân Mỹ Ray Odierno hiện đang ở Trung Quốc gặp gỡ đối tác quân đội Trung Quốc.
Li nói rằng, quyết định của Lầu Năm góc giữ khoảng cách với ý kiến của Fanell là một động thái chiến thuật của phía Mỹ. “Đó là một chiến lược ngoại giao Mỹ điển hình”, Li nói, “ Washington rất quan tâm đến sự căng thẳng gia tăng ở Biển Đông vốn sẽ liên quan đến lợi ích chiến lược của họ”.
Cần lưu ý rằng, việc Chuẩn đô đốc Kirby nói Lầu Năm góc có quan điểm khác với nhận định của ông Fanell là có liên quan đặc biệt với ý kiến Fanell về việc quân đội Trung Quốc đang luyện tập để đánh bại Hải quân Phòng vệ Nhật Bản ở biển Hoa Đông.
Nhận xét Fanell về việc Trung Quốc quan tâm đến việc lập một ADIZ ở Biển Đông là ít tranh cãi hơn nhiều và thực tế là phù hợp với ý kiến của nhiều quan chức cấp cao trong những tháng gần đây. Tháng 12/2013, ngoại trưởng John Kerry nói: “Hôm nay, tôi lo ngại sâu sắc về thông báo của Trung Quốc về ADIZ trên biển Hoa Đông.... Khu vực không nên được thực hiện, và Trung Quốc nên tránh những hành động đơn phương tương tự như ở những nơi khác trong khu vực, đặc biệt là trên Biển Đông”.
Nam Xương (Theo Reuters, The Diploma)
