Xã hội hóa xây dựng chợ nông thôn: Nhìn từ chợ Nhân Cơ

Việc kêu gọi các nhà đầu tư thực hiện đầu tư xây dựng chợ theo hình thức XHH đã đáp ứng được phần nào về nhu cầu vốn để phát triển hạ tầng thương mại trên địa bàn tỉnh, phát huy và khai thác các nguồn lực về vốn, đất đai một cách có hiệu quả, nhằm phục vụ tốt hơn cho sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Qua một thời gian triển khai thực hiện, có thể nhận thấy rằng, chủ trương này đã thực sự mang lại hiệu quả.

Chợ xã Nhân Cơ mới khang trang

Theo số liệu thống kê từ Sở Công thương, đến nay, toàn tỉnh đã có 10 chợ xã được xây dựng mới và nâng cấp, cải tạo theo hình thức XHH. Điển hình như một số chợ đã xây dựng hoàn thành và đưa vào hoạt động: Chợ xã Đắk R’tíh (Tuy Đức); Chợ xã Nhân Cơ, Quảng Tín và Nhân Đạo (Đắk R’lấp); Chợ xã Đắk Sắk (Đắk Mil)…

Hầu hết các chợ kêu gọi đầu tư theo hình thức XHH đều hoạt động có hiệu quả, đáp ứng nhu cầu kinh doanh của tiểu thương, đảm bảo lưu thông hàng hóa thông suốt, từng bước đưa mạng lưới chợ đi vào nền nếp, nhất là tạo được văn minh thương mại cho các tiểu thương.

Chợ Nhân Cơ là một điển hình về tính hiệu quả của việc XHH xây dựng chợ nông thôn. Chợ được xây dựng đầu năm 2013 và hoàn thành vào tháng 2/2014 với tổng vốn đầu tư khoảng 50 tỷ đồng; chủ đầu tư là Công ty cổ phần xây dựng GIQ Chi nhánh Đắk Nông; diện tích khu chợ lồng và các hạng mục phụ trợ, hạ tầng giao thông là 9.912m2.

Chợ được chia thành ba phân khu: Khu chợ lồng, khu hàng tươi sống (bao gồm cả bể, bồn chứa nước, khu nhà vệ sinh) và khu sảnh trước cổng chợ. Trong khu nhà lồng có hơn 200 gian hàng, và khu hàng tươi sống có khoảng 100 lô, được bố trí rộng rãi, thoáng mát, dễ đi lại mua sắm. Hạ tầng về điện, cấp thoát nước, trang thiết bị phòng cháy, chữa cháy, vệ sinh môi trường… được bố trí đầy đủ, khoa học và tiện lợi cho các tiểu thương và khách hàng.

Đến chợ Nhân Cơ thời gian này, chúng ta sẽ thấy được sự đổi khác rõ rệt so với trước. Lối đi thông thoáng, mặt nền cao ráo, các quầy sạp, ki ốt rộng rãi, sạch đẹp, được bố trí thuận lợi nên lượng hàng hóa nhiều hơn, phong phú hơn. Trời mưa, nắng cũng không ảnh hưởng gì đến việc buôn bán, mua hàng bên trong chợ.

Chị Mai Thị Thắng, bán hàng cá ở chợ Nhân Cơ phấn khởi cho hay: "Tôi buôn bán ở đây đã gần 20 năm, lúc trước chợ nhỏ, nền chợ thấp, mưa thì sình lầy, phải che đậy rất cực, hàng hóa không có chỗ chứa nên cũng không dám nhập nhiều vì sợ mất mát, hư hỏng. Từ khi chợ được xây dựng mới rộng rãi nên đã nhập hàng hóa nhiều hơn, sắp xếp trưng bày gọn hơn, sạch và an toàn hơn".

Chị Hồ Thị Quí ở thôn 3, xã Nhân Cơ vui vẻ nói: "Chợ bây giờ so với lúc trước thì đẹp hơn nhiều, đường thì rộng, chợ thì cao, các quầy hàng sắp xếp hợp lý nên mình đi chợ mua bán cũng dễ hơn".

Ông Nguyễn Văn Tường, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần xây dựng GIQ cho biết: Thực hiện chủ trương XHH trong xây dựng chợ nông thôn của UBND tỉnh và huyện Đắk R’lấp, công ty đã mạnh dạn đầu tư xây dựng chợ Nhân Cơ với hình thức BOT, thời hạn trong 50 năm. Hiện nay, về cơ bản chợ đã hoàn thành, chỉ còn một vài hạng mục nhỏ như xây dựng kè, hệ thống sân bãi phía trước…

Công ty đã phân bổ các gian hàng cho các tiểu thương một cách công khai, minh bạch, công bằng theo hình thức thuận mua vừa bán và bốc thăm lấy lô, gian hàng. Để hỗ trợ và đồng hành cùng tiểu thương, công ty cũng đã cho các hộ còn gặp khó khăn về kinh phí được trả dần trong thời hạn từ 1 đến 5 năm và không tính lãi.

Công ty cũng được UBND huyện Đắk R’lấp tiếp tục cho chủ trương đầu tư xây dựng chợ Nghĩa Thắng; UBND thị xã Gia Nghĩa đồng ý cho đầu tư, nâng cấp mở rộng chợ Gia Nghĩa. Công ty chúng tôi đang hoàn thiện các thủ tục cần thiết để có thể triển khai xây dựng các chợ trên trong cuối năm 2014.

Là một địa phương có khá nhiều chợ được đầu tư xây dựng theo hình thức XHH, ông Lê Văn Thị, Chủ tịch UBND huyện Đắk R’lấp cho hay: Để phát huy hiệu quả hoạt động chợ do các doanh nghiệp đầu tư, huyện đã đưa ra một số tiêu chí đối với doanh nghiệp như: có đủ năng lực, kinh nghiệm trong quản lý chợ; có phương án tổ chức sắp xếp bộ máy quản lý chợ theo hướng gọn nhẹ, hợp lý; có phương án bố trí lại mặt bằng và các ngành hàng trong chợ một cách hợp lý, đạt hiệu suất sử dụng cao. Huyện cũng đã chỉ đạo các xã đã, đang và sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp trong quá trình thực hiện quy hoạch, giải tỏa mặt bằng và xây dựng chợ.

Rõ ràng, việc xây dựng chợ nông thôn theo hình thức XHH đã đạt được những hiệu quả nhất định. Điều này không những giúp cho các địa phương giải bài toán khó về nguồn kinh phí xây dựng, nhân lực, cách quản lý vận hành chợ… mà còn hỗ trợ các xã thực hiện hoàn thành tiêu chí thứ 7 (tiêu chí về chợ) trong quá trình xây dựng nông thôn mới.

Bài, ảnh: Bảo Ngọ