Đặt tên đường phố ở Việt Nam - một sự "khó hiểu" hay bế tắc?

 

 

Các thành phố cấp tỉnh chỉ lấy những danh nhân có công trạng với địa phương hoặc có mối liên hệ chặt chẽ với địa phương để đặt tên đường phố, công trình công cộng lớn. Điều đó không chỉ tránh tạo ra sự sáo mòn từ nơi này sang nơi khác mà còn kích thích trí tò mò, ham tìm hiểu của người phương xa tới địa phương và do vậy mà đem lại tác dụng tuyên truyền và giáo dục mạnh mẽ hơn. 

 

Việc đặt tên đường phố, công trình công cộng cũng cần tính tới phương án tổ chức trưng cầu dân ý ở tại khu vực dân cư có liên quan trên cơ sở nghiêm túc xét tới nhiều những phương án sau đây (theo thứ tự ưu tiên):

(1) Tên gắn với thói quen, phong tục tập quán của địa phương và mang âm hưởng tự nhiên (không vì lý do gì): Cổ Ngư, Vân Hồ, Bưởi, Tràng Tiền, Bến Nghé, Bình Chánh…

(2) Tên gắn với danh nhân lớn của Việt Nam (như đã thường làm) và cả danh nhân có công vun đắp tình hữu nghị như Indra Gandi (Thủ đô New Dehli- Ấn Độ cũng đã có tên đường Hồ Chí Minh ở giữa thành phố còn ta thì chưa).
(3) Tên gắn với sự kiện lịch sử, địa danh lịch sử của đất nước: Điện Biên Phủ, Trường Sa, Hoàng Sa, Khe Sanh, Tân Trào, Hội nghị Diên Hồng…

(4) Tên gắn với những biên ải xa xôi địa đầu tổ quốc như: Bạch Long Vĩ, Cồn Cỏ, Côn Đảo, Phú Quốc, Lý Sơn, Biển Đông, Tây Nguyên, Hoàng Sa, Trường Sa...

(5) Tên gắn với hành động mang ý nghĩa quốc gia: Đổi Mới, Dân Chủ, Tiến Bộ, Văn Minh, Cộng Sản, Tiền Phong, Ước Vọng… hoặc tổ chức lịch sử như Thanh Niên, Phụ Nữ, Thiếu niên…

(6) Tên gắn với xu hướng ngoại giao quốc tế: ASEAN, Cộng đồng ASEAN hoặc những nước anh em như Cu Ba, Lào…

(7) Tên gắn với sự giao lưu kết nghĩa với địa phương khác ví dụ Hà Nội kết nghĩa với Đà Nẵng thì đặt một tên phố là Đà Nẵng và ngược lại; Cần Thơ kết nghĩa với thành phố Boston – Mỹ thì lấy một con phố đặt tên là Boston; hay Hà Nội có con phố Viêng Chăn nếu hai nước cùng thống nhất đặt tên thủ đô của nhau.

(8) Tên làm nổi bật phong cảnh của thành phố với những loại cây, hoa đẹp và có tính biểu tượng: Phố Tre Xanh (kèm theo đó là trồng tre); Phố Hoa Ban (trồng cây Ban), Phố Hoa Đào, Phố Hoa Mai…

Tóm lại, tên những đường phố là một thuộc tính của đô thị. Đô thị có văn minh, có tươm tất, thể hiện lòng hiếu khách, có bề sâu văn hóa thì tên của các đường phố sẽ tôn thêm những phẩm chất đó. 

 

CÁC ĐỊA PHƯƠNG KHÔNG NÊN TÙY TIỆN THAY ĐỔI TÊN ĐƯỜNG
Hiện nay việc đặt tên đường phố ở các địa phương rất tùy tiện, tự ý thay đổi hàng năm, đặt tên chồng lấn lên nhau, việc làm trên đã gây khó khăn cho người dân trong việc đi tìm địa chỉ nhà ở của người thân, trong giao dịch dân sự cũng vậy như trước đây hộ khẩu địa chỉ tên đường này, năm sau lại thay đổi tên đường khác, không còn phù hợp với địa chỉ tên đường trước đây trong hộ khẩu gây khó khăn cho người dân. Đề nghị chính quyền địa phương các cấp tỉnh, thành phố, quận, huyện không nên thay đổi tên đường trước đây đã đặt, trừ trường hợp một số tên đường do trước đây đã đặt tầm ảnh hưởng không lớn, công lao sự nghiệp đóng góp cho đất nước không nhiều. Các địa phương cần có một thư viện các danh nhân anh hùng dân tộc của đất nước và địa phương mình, nếu như trước đây chưa được đặt tên đường thì chọn trong đó để đặt mới đối với các tuyến đường mới làm, không nên chặc khúc một tuyến đường đã đặt tên trước đây thành nhiều tên đường mới hoặc đổi tên thành tên đường khác hoàn toàn gây khó khăn cho người dân. MINH TRÍ