Trong bối cảnh Trung Quốc tuyên bố tẩy chay phiên tòa Biển Đông, các luật sư của nguyên đơn Philippines tưởng chừng "nhẹ gánh" vì không có đối thủ để phải "cãi nhiều".
Nhưng luật sư Reichler giải thích chính vì sự vắng mặt của bị đơn mà "bỗng dưng" vai trò của các thẩm phán Tòa trọng tài thường trực (PCA) chuyển sang giống như luật sư của phía Trung Quốc, cố gắng đưa ra các chứng cứ có lợi cho Trung Quốc.
"Phiên tòa đã đưa ra một loạt chứng cứ mà có thể Trung Quốc đã đưa ra nếu họ tham gia. Chúng tôi đã phải đấu với những luật sư giỏi nhất thế giới", ông Reichler kể.
"Những luật sư giỏi nhất thế giới" chính là 5 thẩm phán của PCA: Thomas Mensah (người Ghana), Jean-Pierre Cot (người Pháp), Stanislaw Pawlak (người Ba Lan), Alfred Soons (người Hà Lan) và Rüdiger Wolfrum (người Đức). Luật sư Reichler cho biết tất cả 5 vị thẩm phán đều là những chuyên gia hiểu biết sâu rộng về Công ước Liên Hiệp Quốc về luật biển (UNCLOS), công cụ pháp lý được sử dụng chủ chốt trong phiên tòa. Cả Philippines và Trung Quốc đều đã ký công ước này.
Tàu hải cảnh Trung Quốc cản đường xuồng tiếp tế của Philippines tiếp cận bãi Cỏ Mây, tháng 3.2014AFP |
Sau phiên tòa Biển Đông với phán quyết bác bỏ cái Trung Quốc gọi là "đường chín đoạn", "quyền lịch sử" ở Biển Đông, Trung Quốc cho rằng phiên tòa là
cái bẫy giăng ra nhắm vào Trung Quốc, rằng Mỹ đã can thiệp vào phiên tòa. Ngày 13.7,
Nhân Dân Nhật báo của Trung Quốc đăng bài gọi PCA là "con rối" của các thế lực bên ngoài.
Nhưng luật sư Reichler thì cho rằng chẳng có sự liên quan gì của chính phủ Mỹ trong phiên tòa Biển Đông, và sở dĩ ông được chọn là vì kỹ năng "cãi" trong những vụ như thế này. Chẳng hạn ông kể, hồi thập niên 80 của thế kỷ trước, ông từng giúp Nicaragua thắng một vụ tương tự chống lại... Mỹ.
Ngoài ra, theo lời luật sư Reichler thì thật ra Trung Quốc đã không tẩy chay hoàn toàn phiên tòa mà hồi tháng 12.2014 từng đệ trình một bản tóm tắt nêu ra các câu hỏi về tính hợp pháp của PCA để đưa ra phán quyết Biển Đông. BáoLos Angeles Times dẫn lời ông Reichler: "Họ đưa ra 4 hay 5 luận điểm gì đấy, được soạn thảo kỹ càng".
Kiều Oanh