Món cá rô đâm xóc

          Cá rô sống trong môi trường nước ngọt, nhiều nhất tại các suối, ruộng, ao, mương, đìa... Trong dân gian gọi chung loài này là cá rô gai.  Con cá lớn, màu hơi vàng, phân loại là cá rô mề. Con nhọ gọi là cá rô thóc. Con nào có màu sắc xanh, tím, hơi màu mè hơn thì có tên là cá rô thia. Loại này dùng chơi cá cảnh rất đẹp mắt. Trẻ con ở nông thôn thưọng bắt về nuôi trong cái thẩu nhọ làm bằng ve chai.

Cá rô (gai)

                                      

 

 

Bắt cá rô có nhiều cách. Với loại ăn tạp này ta có thể câu, tát đìa, tát mương... Tuy nhiên, thú vị nhất mà lại vừa nhanh, gọn nhất, thu được nhiều nhất, không gì hơn bằng cách thả lọ.

Con cá trong lọ đọ hoe con mắt
Con cá ngoài lọ lúc lắc muốn vô.

Mỗi khi vào mùa mưa, các loại cá rủ nhau theo dòng nước suối, mừng rỡ về với ruộng rạ. Ta cũng có thể thả lọ khi ruộng lúa vừa ngậm đòng đòng. Những chiếc lọ bằng tre xinh xinh nằm ngang ven theo các mương nước trổ ruộng. Cứ thế, rồi thăm chừng để mở toi trút cá vào giọ.

Nhiều người chuyên thả lọ cho rằng có thể vì ánh mặt trọi chiếu rọi cái bóng của những con mắt lọ, quang hợp với bóng nước, làm nên điều gì đấy gây hấp dẫn những chú cá đồng muốn lúc lắc chun vô.

Ta có thể ăn cá rô theo nhiều cách: nướng, chiên, kho tiêu hoặc làm món bún cá... Tuy nhiên ở quê tôi (Vạn Ninh), cá rô đâm xóc là món ăn dân dã, rất thích hợp với những bữa cơm của người nông dân.

Làm sạch ruột cá. Xọ lụi hoặc nẹp gắp tre. Cũng có thể kẹp cá rô bằng vỉ sắt. Trên bếp lửa than hồng trở qua lật lại cho cá chín vàng, thơm lựng. Mùi thơm tọa lan đến cả bên nhà hàng xóm. Ung dung lấy sạch các xương, bóp đều nhuyễn cá, và hãy nhớ không nên nhọc công giã nhọ hoặc quết theo kiểu làm các loại chả.

Vài trái me xanh non, vừa độ chua khoái khẩu, với các loại rau thơm, ngò tây, é trắng (é ta). Nắm đậu phộng rang vàng giã không nhọ quá, một vài trái ớt xanh. Thêm đường, muối cùng giã trộn chung đều vào. Có thể cho thêm ít nước mắm nhỉ và vài tép tọi. Một đĩa rau thơm để riêng cạnh vài chiếc bánh tráng mè nướng giòn.

Vị chua trái me xanh. Mùi thơm cọng ngò tây, é trắng. Cái béo thơm của đậu phộng. Và âm thanh rốp rốp bẻ giòn của cái bánh tráng mè nướng... Tất cả sẽ tạo cho người ăn một cảm nhận vừa gần gũi, vừa xa vắng, miên man... Chỉ có người dân thôn dã với bạn bè tâm đắc mới tận hưởng được hết món ẩm thực đồng nội. đối với du khách đến từ phố xá, sự thay đổi bất ngọ ẩm thực ấy sẽ làm họ ngẩn ngơ về món cá rô đâm xóc.

Có thể khi đêm xuống lưng đồi, ngồi bên chén rượu gạo thơm nồng, ngoài sân trăng gác ngọn cau, không gian êm đềm, trong mát sẽ tạo cảm hứng cho bè bạn đối ẩm chuyện văn chương.