Bên cạnh việc phân tích cụ thể quyết định kiện Trung Quốc, thông cáo còn kêu gọi người dân Philippines thể hiện tình thần yêu nước và hậu thuẫn cho quyết định của chính phủ.
"Nếu ai đó tự tiện xông vào nhà bạn và tìm cách lấy đi tài sản của bạn một cách bất hợp pháp, liệu bạn có để yên cho kẻ xâm nhập không? Hành động của chúng ta là nhằm bảo vệ lãnh thổ quốc gia và vùng biển của mình" - thông cáo viết.
Tiếp đó, thông cáo đưa ra lời kêu gọi: "Mọi người dân Philippines nên đứng đằng sau tổng thống để bảo vệ những gì là của chúng ta. Tất cả chúng ta nên đoàn kết trước toàn thế giới để biểu thị vai trò lãnh đạo toàn diện của tổng thống về vấn đề này”.
Người dân Philippines biểu tình chống Trung Quốc vào tháng 5-2012. Ảnh: Reuters
Dưới đây là trích lược những câu hỏi và trả lời do Bộ Ngoại giao Philippines ban hành:
1. Vì sao phải đưa Trung Quốc ra tòa án trọng tài?
Đường 9 đoạn của Trung Quốc bao gồm toàn bộ biển Tây Philippines (cách Philippines gọi biển Đông). Chúng ta phải kiện tuyên bố chủ quyền bất hợp pháp này để bảo vệ lãnh thổ và vùng biển quốc gia.
2. Tại sao phải làm điều này bây giờ?
Sau khi thử hết mọi khả năng ngoại giao và chính trị, bây giờ là thời điểm chúng ta phải hành động. Nếu không, chúng ta sẽ thua cuộc.
(...)
4. Chúng ta mong đợi gì từ vụ kiện?
Chúng ta hy vọng tòa sẽ ra phán quyết theo luật quốc tế, trong đó yêu cầu Trung Quốc phải tôn trọng chủ quyền và quyền tài phán của chúng ta trên biển Tây Philippines và ngừng các hành động bất hợp pháp vi phạm quyền lợi của chúng ta.
(...)
7. Bên nào khởi kiện và kiện ra tòa án nào?
Philippines khởi kiện chống lại Trung Quốc. Theo Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS), các bên được lựa chọn đưa đơn ra một trong 4 tòa án: Tòa án Công lý quốc tế (ICJ), Tòa án Quốc tế về luật biển (ITLOS), Tòa án Trọng tài và Tòa án Trọng tài đặc biệt. Philippines đã chọn Tòa án Trọng tài.
(...)
9. Liệu chúng ta có thắng kiện?
Chúng ta rất tin tưởng về chứng lý theo luật quốc tế. Tuy nhiên, mỗi vụ kiện đều có nhiều yếu tố khác tác động. Điều quan trọng hơn là chúng ta có thể khởi kiện Trung Quốc để bảo vệ lợi ích quốc gia trước một tòa án quốc tế độc lập.
10. Ê kíp pháp lý của Philippines gồm những ai?
Tổng chưởng lý Francis H. Jardeleza là đại diện pháp lý của Philippines trong vụ kiện này. Luật sư Paul Reichler của công ty luật Foley and Hoag (trụ sở tại Washington - Mỹ) sẽ dẫn đầu nhóm luật sư nguyên đơn.
11. Tại sao các nước khác không kiện Trung Quốc?
Philippines hành động dựa trên lợi ích quốc gia và không phụ thuộc vào quyết định của các quốc gia khác.
12. Chuyện gì xảy ra nếu Trung Quốc từ chối can dự?
Philippines sẽ theo đuổi tiến trình vụ kiện theo Phụ lục VII của UNCLOS. Phụ lục này là hướng dẫn dành cho các vụ kiện bắt buộc.
13. Bước tiếp theo của Philippines là gì?
Philippines đang chuẩn bị cho sự thành lập hội đồng trọng tài gồm 5 thành viên.
(...)
15. Quan hệ kinh tế Philippines - Trung Quốc sẽ bị ảnh hưởng như thế nào?
Sự phân xử mang tính thân thiện và hòa bình nên chúng tôi hy vọng sẽ không có ảnh hưởng bất lợi đối với quan hệ thương mại với Trung Quốc.
Chúng tôi luôn cố gắng cải thiện quan hệ kinh tế với Trung Quốc nhưng không thể đánh đổi bằng chủ quyền quốc gia.
16. Những ảnh hưởng đối với ngành du lịch là gì?
Philippines và Trung Quốc có sự tiếp xúc sâu rộng giữa người dân hai nước. Chúng tôi trông đợi củng cố điều này bằng chương trình du lịch hiệu quả.
17. Chuyện gì sẽ xảy ra đối với các lao động của Philippines ở nước ngoài có thể bị ảnh hưởng bởi vụ kiện?
Chính phủ Philippines sẽ đảm bảo an ninh cho các lao động ở nước ngoài.
(...)
20. Hành động này có dẫn đến xung đột quân sự?
Trung Quốc là bạn tốt. Sự phân xử là một tiến trình hòa bình để giải quyết tranh chấp giữa những người bạn.
22. Hành động này có ảnh hưởng ASEAN không?
Chúng ta trông mong ASEAN sẽ hỗ trợ chúng ta tìm ra giải pháp hòa bình và lâu bền cho tranh chấp này. Philippines phải bảo vệ lợi ích quốc gia để qua đó tăng cường sự tôn trọng đối với các đối tác quốc tế đã ủng hộ chúng ta.
23. Đàm phán về Bộ Quy tắc ứng xử (COC) sẽ tiếp tục?
Philippines sẽ tiếp tục hợp tác với ASEAN và Trung Quốc để xây dựng COC và triển khai DOC.
24. Vì sao chúng ta không thể cùng phát triển với Trung Quốc?
Cùng phát triển, theo mô hình của Trung Quốc, là sự vi phạm đối với Hiến pháp Philippinea. Cùng phát triển phải phù hợp với luật pháp Philippines.
25. Vụ kiện sẽ có giá như thế nào đối với người dân Philippines?
Không thể định giá cho những nỗ lực của người dân và chính phủ Philippines để bảo vệ tài sản, lãnh thổ, lợi ích và danh dự quốc gia.
(...)
