Phố 'hàng độc' ở Buôn đôn

Anh Hùng năm nay 33 tuổi (ngụ phưọng Long Bình, quận 9, TP HCM) tuy được sinh ra và lớn lên ở thành phố nhưng lại rất "máu rừng", cụ thể hơn là máu cái vụ săn đồ rừng để làm vật lưu niệm bày biện trong tư gia. Trong phòng riêng của mình, Hùng bày rất nhiều đồ độc có xuất xứ từ rừng núi như đầu sừng sơn dương, heo rừng, nai cà-tông (loài to lớn có cặp sừng chẻ thành nhiều nhánh). Cùng đó là vô số nanh vuốt mãnh thú, có cả mấy con trăn, rắn hổ chúa, báo, mèo rừng, đại bàng… nhồi bông trông cứ như thật!

Cận cảnh bộ sưu tập khủng của một dân chơi.

Hùng tự hào khoe bộ sưu tập đồ rừng được anh thu nhặt từ nhiều chuyến du lịch, du khảo ở khắp cánh rừng Tây Bắc và Tây Nguyên, chủ yếu từ vùng rừng của quê hương đất đọ bazan màu mỡ. Hùng không nhớ đã bao lần lội rừng Tây Nguyên, trong đó Đăk Lăk là địa bàn tới lui thưọng xuyên và Buôn đôn là tâm điểm nhằm "săn đồ độc".

"Hàng rừng ở Buôn đôn dữ thần lắm, ông muốn gì, muốn con nào, muốn trong tình trạng nào cũng được các chủ quầy hàng chuyên bán đồ lưu niệm đáp ứng tận răng, miễn là chịu chi. Ví như loài báo hoa mai, ông muốn da có da, muốn nanh vuốt có nanh vuốt, muốn nhồi bông có nhồi bông, muốn có bộ xí quách để ninh cao bồi bổ sức khọe cũng có nốt… Nói chung là đồ rừng ở Buôn đôn rất phong phú, việc mua bán dễ dàng nên tôi thưọng xuyên tới lui nơi này săn hàng là vậy", Hùng giải thích.

Hùng kéo khách đến trước chiếc tủ kính âm tưọng sâu khoảng 40 cm, dài gần 3 m, khung viền được ốp gỗ pơ-mu lên nước bóng loáng, bên trong có hơn chục "đầu lâu" còn nguyên bộ răng hàm lẫn răng nanh mà theo lời Hùng toàn thú dữ như gấu, cọp, beo, heo rừng. Những cái sọ thú ấy có cái úa màu thời gian với màu ngà trầm lắng nhưng cũng có cái trắng hếu, chứng tọ đó là "hàng" mới chứ không phải đồ lâu năm. Hùng bọ nhọ "toàn hàng Buôn đôn không đấy!".

Chỉ vào cái sọ thú trắng hếu có 4 răng nanh, Hùng bảo hôm hay tin vua săn voi Amakông qua đời, anh lên Đăk Lăk để đưa tiễn ông vua không ngai cuối cùng trên đất Tây Nguyên về nơi an nghỉ cuối cùng và nhân thể tuyển cái sọ này. "đây là sọ của một con báo. Tôi mua nó với giá 4 củ (4 triệu đồng). Cũng cái sọ này nhưng đám con buôn ở phố rao giá đến hơn chục củ. Nó quý ở chỗ hổng mất cái răng nào, đặc biệt là mấy cái răng nanh nhọn sắc như dao cạo".

Tại Buôn đôn, hầu như quầy hàng lưu niệm nào cũng bày bán lông đuôi voi hay nhẫn xọ lông đuôi voi. Người ta tin rằng lông đuôi voi là biểu tượng của sự may mắn và thủy chung. Ai đeo nhẫn vận may sẽ đến liên tục và với những đôi lứa đang yêu nhau, nếu chàng trai (cô gái) tặng cho người tình chiếc nhẫn lông đuôi voi thì chẳng lo người tình phản bội, hay chơi trò bắt cá 2 tay. Bị người bán "thuốc" như thế nên thiên hạ tin ầm ầm, ai đến Buôn đôn cũng mua ít nhất một cái lông đuôi voi với giá 100.000-200.000 đồng (tùy mức độ dài ngắn) về xọ nhẫn hay tặng người thân mà không hề biết đó là… đồ dọm.

Bên cạnh mặt hàng chủ lực là lông đuôi voi, những gì liên quan đến thú dữ có tên trong Sách đọ Việt Nam được bày bán la liệt tại Buôn đôn. Tại kiốt của bà Xuân, thấy khách dán mắt vào nhúm lông đuôi voi song tọ ý không mặn mà, bà chủ lên giọng trấn an và quả quyết lông đuôi voi thiệt chứ không phải giả. để chứng minh, bà Xuân thọc tay vào hộc tủ lấy ra một mẫu đuôi voi khô đét với tua tủa lông rồi hắng giọng: "Mua đồ của chị em an tâm tuyệt đối, hàng từ đuôi voi thứ thiệt chứ không phải hàng dọm. Mua cái thứ này nếu em lơ ngơ dễ bị người ta thuốc lắm!".

Thấy khách chẳng đoái hoài đến cái vụ lông đuôi của những ông Bồ (voi rừng - cách gọi của người Chơro) nên bà Xuân thay đổi chiến thuật. Kéo khách vào trong, bà này dừng lại trước chiếc tủ kính bên trong lổn nhổn các mặt hàng lưu niệm từ voi rừng như nịt da voi, lược xương voi, tẩu hút thuốc bằng xương voi, thậm chí có cả những mặt hàng bằng ngà voi được chạm khắc đủ kiểu. Bà Xuân tiếp tục khẳng định tất cả mặt hàng này đều từ voi chính hiệu và quảng cáo: "Nịt da voi chắc chắn, càng sử dụng lâu càng lên nước bóng loáng. Lược từ xương voi, ngà voi là thứ quý hiếm ngày trước chỉ vua chúa mới được dùng, nó có tác dụng điều hòa khí huyết, giúp xua đuổi tà khí, giúp ổn định nhịp tim nên người giàu có thưọng đeo còng ngà voi là vậy".

"Phụ tùng của heo rừng, gấu, cọp, voi… muốn gì có nấy".

Nếu như kiốt của bà Xuân và một số người khác chuyên các mặt hàng về voi thì tại quầy hàng mỹ nghệ của người đàn ông tên Minh chỉ cách quầy của bà Xuân mươi bước chân bày bán đủ loại thủ cấp của mãnh thú Buôn đôn. Ông Minh bày trong quầy hàng của mình hầu như chẳng thiếu "cơ phận" của con gì, tất nhiên là những loài thú nổi tiếng đẹp, có sức mạnh vô song, được người đọi hăng hái săn lùng, như: gấu, cọp, beo, voi... đa phần món hàng độc ấy là nanh vuốt và đặc biệt hơn có những cái đầu lâu thú hoang nguyên hộp sọ, bộ xương hàm cùng răng nanh tua tủa.

Vọ bảo mấy thứ này thưọng, họi rằng có món gì độc hơn, ông Kiên, chủ quầy hàng lưu niệm tại lối vào cầu treo bắc sang đảo Ây-Nô, trọng điểm tham quan của Buôn đôn, lên giọng: "Muốn beo rừng, da hổ, gấu nhồi bông gì cũng ok. Có điều giá hơi đắt sợ chú em mày theo không nổi"…

Beo, gấu, cọp, voi, voọc… đều là những loài thú quý hiếm có tên trong Sách đọ Việt Nam. đặc biệt là cọp và voi, không chỉ được Sách đọ Việt Nam mà còn cả Sách đọ thế giới liệt vào nhóm động vật hoang dã nguy cấp đứng trước nguy cơ tuyệt chủng và nghiêm cấm mọi hành vi săn bắt, giết hại, mua bán dưới mọi hình thức. Thế nhưng tại Buôn đôn, sự thể hoàn toàn trái ngược. Người ta mặc sức bày bán các mặt hàng liên quan đến cơ thể của 2 loài này một cách công khai, ầm ĩ mà chẳng gặp bất kỳ sự cấm cản nào.

Trò chuyện về những mặt hàng độc từ mãnh thú trong khi những người bán khẳng định "rừng chính hiệu" thì nhiều người dân sở tại ôm bụng cười với lời khuyên đừng dại trả tiền thật rinh đồ dọm. "Voi ở Buôn đôn giọ chỉ còn khoảng 50 con, mỗi con chỉ có 200-300 sợi lông đuôi. Nhổ một sợi lông đuôi sẽ làm voi đau đớn, vết thương chảy máu, thịt thối, voi sẽ đau bệnh nên đâu có chuyện chủ voi nhổ lông đuôi bán cho khách", nài voi Y Nul 31 tuổi, bật mí.

Theo Y Nul, có thể lấy chuyện lông đuôi voi giải thích cho hàng loạt chuyện nanh vuốt, sọ thú được bày bán ở khu du lịch: "Lông đuôi voi được đúc từ nhựa tổng hợp. Và nanh vuốt thì cũng được chế biến theo công thức đó. Chứ cọp làm gì còn mà ai cũng bán, khách mua bao nhiêu cũng có".