Sáng nay 16-1, Hội nghị Chính phủ với các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước diễn ra tại Hà Nội. Báo cáo của Ban chỉ đạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp Trung ương tại hội nghị cho thấy, mức lỗ phát sinh của tất cả các tập đoàn, tổng công ty năm 2012 là 2.253 tỉ đồng, trong đó có một số doanh nghiệp lỗ liên tiếp 2 năm gần đây. Đáng lưu ý là có 10 tập đoàn, tổng công ty đến nay đã lỗ lũy kế 17.730 tỉ đồng.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị sáng ngày 16-1 - Ảnh: Việt Bắc
Tổng vốn chủ sở hữu của các Tập đoàn, tổng công ty nhà nước là 735.293 tỉ đồng, tăng 1% so với năm 2011. Tổng tài sản hơn 2,1 triệu tỉ đồng, tăng 2% so với năm 2011. Tổng nợ phải trả của các doanh nghiệp này là hơn 1,3 triệu tỉ đồng, hệ số nợ phải trả/vốn chủ sở hữu bình quân 1,82 vẫn nằm trong giới hạn an toàn. Các doanh nghiệp có nợ nước ngoài lớn là Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tổng công ty Hàng không, Tổng công ty Phát triển đường cao tốc.
Về kế hoạch sản xuất kinh doanh năm 2012, tổng doanh thu của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước đạt hơn 1,6 triệu tỉ đồng, bằng 92% so với kế hoạch và tăng 2% so với thực hiện 2011. Với mức doanh thu thấp hơn kế hoạch, lợi nhuận trước thuế của các doanh nghiệp nhà nước chỉ đạt 127.510 tỉ đồng, giảm 5% so với 2011, nộp ngân sách đạt 294.000 tỉ đồng, giảm 12% so với 2011.
Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định, doanh thu và lợi nhuận của tập đoàn, tổng công ty nhìn chung ở mức khá nhưng ở một vài doanh nghiệp lại lỗ lớn, tình hình tài chính thiếu lành mạnh làm ảnh hưởng chung đến khối doanh nghiệp nhà nước. Đặc biệt là một số doanh nghiệp không hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch sản xuất kinh doanh đề ra, cần kiểm điểm lại để rút kinh nghiệm trong công tác điều hành.
“Tuy chỉ có một vài doanh nghiệp thua lỗ, sai phạm gây hậu quả nghiêm trọng như Vinashin, Vinalines nhưng ảnh hưởng rất lớn, khiến người dân đặt câu hỏi còn Vina nào nữa?. Tôi thực sự đau lòng, dân phê phán là đúng, thua lỗ tiền tỉ như thế ai không sốt ruột” - Thủ tướng nói.
Doanh thu năm 2012 của các tập đoàn, tổng công ty chỉ đạt 92% kế hoạch - Ảnh: VNE
Dự báo tình hình kinh tế năm nay tiếp tục khó khăn, các Tập đoàn, tổng công ty đều xây dựng kế hoạch tăng đầu tư, tăng vốn nhưng giảm lợi nhuận so với năm 2011 và dự kiến lợi nhuận trước thuế đạt khoảng 10%.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng lưu ý, trong khi nhân dân đang phê phán đầu tư nhà nước dàn trải, hiệu quả thấp, doanh nghiệp nhà nước tiếp tục tăng đầu tư mà lại giảm lợi nhuận là không được và không phù hợp với mục tiêu Chính phủ đề ra là năm nay phải đạt tăng trưởng cao hơn, lạm phát thấp hơn so với năm 2012.
CẦN CÓ CHÍNH SÁCH TUYỂN DỤNG CÁC NHÀ QUẢN LÝ KINH DOANH GIỎI ĐỂ LÃNH ĐẠO CÁC TẬP ĐOÀN DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC. Trong những năm qua cũng có nhiều tập đòan doanh nghiệp nhà nước làm ăn kinh doanh kém hiệu quả để thua lỗ hàng chục ngàn tỷ đồng, điển hình như tập đòan Vinashin, Vinalines từ Chủ tịch hội đồng quản trị, Tổng giám đốcvv… bị sai phạm trong quá trình quản lý kinh doanh, làm thất thóat tiền của nhà nước và nhân dân, đã bị các cơ quan bảo vệ pháp luật truy tố đưa ra xét xử, những việc làm trên đã gây mất niềm tin của người dân đối với các tập đòan doanh nghiệp nhà nước. Điều đó thể hiện qua khảo sát do phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) và WB, sứ quán Ireland tổ chức công bố khảo sát “Thay đổi cảm nhận về Nhà nước và thị trường của người Việt – CAMS 2011”. Có đến 70% dân số không hài lòng với sự đóng góp của doanh nghiệp nhà nước. Để có hướng khắc phục để tập đòan doanh nghiệp nhà nước tiếp tục phát triển, phù hợp với nền kinh tế thị trường đang tiến trình hội nhập với kinh tế thế giới. Trước tiên cần phân lọai các đơn vị doanh nghiệp nào làm ăn kinh doanh có hiệu quả nên tiếp tục duy trì từng bước cổ phần hóa. Không nên có quan điểm do tái cơ cấu nên phải nhập vào, đối với nền kinh tế không phải là làm bài tóan phép cộng là xong. Có thể có doanh nghiệp hiện nay với quy mô nhỏ đang làm ăn kinh doanh có hiệu quả, nhưng đến khi nhập vào với đơn vị khác tạo ra quy mô lớn hơn, nhưng chưa chắc kinh doanh có hiệu quả. Đối với các đơn vị tập đòan doanh nghiệp nhà nước làm ăn kinh doanh bị thua lỗ thất thóat ngân sách quá lớn, việc đầu tiên phải thay ngay các vị lãnh đạo tập đòan, Tổng giám đốc. Cần thiết xem lại quy mô của tập đòan hiện nay có phù hợp hay không? Nếu không phù hợp có thể giải thể, để lại các thành viên doanh nghiệp trực thuộc nếu họat động kinh doanh tốt được tiếp tục tồn tại. Cần thay đổi tư duy việc bổ nhiệm các vị lãnh đạo các tập đoàn doanh nghiệp nhà nước như thời gian vừa qua, như trường hợp bổ nhiệm ông Dương Chí Dũng làm Chủ tịch HĐTV Vinalines không biết quản lý kinh doanh, trong thời gian dài để cho hoạt động thua lỗ, kém hiệu quả, thất thoát vốn nhà nước, nhưng sau đó lại được cơ quan chủ quản là Bộ GTVT tiếp tục đề bạt cất nhắc và có quyết định bổ nhiệm ông này lên làm Cục trưởng Cục Hàng hải VN. Hiện nay bị cơ quan điều tra khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với ông Dũng. Nếu cách sử dụng con người như vậy không biết các tập đoàn doanh nghiệp nhà nước có còn tồn tại nữa hay không?, vì cuối cùng cũng phải phá sản, nhà nước không thể nào bao cấp mãi. Muốn tồn tại chỉ bằng cách lựa chọn người biết quản lý kinh doanh, đây là yếu tố quyết định, do vậy Nhà nước cần tổ chức lựa chọn bằng cách thi tuyển hoặc xét tuyển, các vị lãnh đạo các doanh nghiệp kể cả nhà nước hoặc doanh nghiệp tư nhân biết kinh doanh, làm ăn kinh doanh có hiệu quả trong nhiều năm qua, thuê họ về làm Tổng giám đốc hay Giám đốc có thời hạn, nhà nước trả lương cho họ xứng đáng với công lao họ bỏ ra, nếu mang đến hiệu quả kinh doanh lợi nhuận cao. Trước khi về nhận nhiệm vụ này họ phải trình bày phương án kinh doanh của tập đòan, doanh nghiệp, hiệu quả từ phương án kinh doanh mang lại trong thời gian đến. Nếu trong quá trình kinh doanh, vì sự chủ quan quyết đóan của mình làm thiệt hại thất thóat về tài sản nhà nước họ phải chịu trách nhiệm về vật chất . Đối với các Bộ ban ngành có chức năng phải có những văn bản quy định cụ thể ràng buộc các nguồn vốn phục vụ cho quá trình sản xuất kinh doanh , nghiêm cấm các tập đòan doanh nghiệp tự ý đầu tư ra ngòai ngành, nếu phát hiện sẽ xử lý theo quy định pháp luật. Hàng năm các cơ quan thanh tra nhà nước, kiểm tóan nhà nước tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, nhằm phát hiện kịp thời những sai phạm của đơn vị để chấn chỉnh.Hoặc đơn vị hàng năm phải thuê kiểm tóan độc lập trong và ngòai nước kiểm tóan quá trình kinh doanh và phải báo cáo quyết tóan tài chính với Bộ chủ quản và Bộ tài chính cơ quan quản lý thuế. Trong những năm qua việc thanh tra, kiểm tra ít quan tâm đến các tập đòan đơn vị , để đơn vị tự ý chi tiêu vô nguyên tắc làm thất thóat tiền nhà nước, kinh doanh thua lỗ hàng chục ngàn tỷ đồng, đến khi phát hiện thì việc đã rồi , cuối cùng hậu quả bị dư luận phê phán Doanh nghiệp Nhà nước lỗ, dân chịu. MINH TRÍ