Triển voÌ£ng laÌ€m giaÌ€u tưÌ€ cây mắc - ca

 
Từ cây trồng công nghiêÌ£p mới naÌ€y, nhiều hộ gia đình đã tạo được mô hình sản xuất thaÌ€nh công, vươn lên thoát ngheÌ€o.
Cây mắc - ca là loại cây quả khô quý hiếm có nguồn gốc từ Ôxtrâylia. Nhân mắc - ca là loại thực phẩm cao cấp có hàm lượng dầu tới 78%, trong dầu mắc - ca có trên 87% là axit béo không no, trong đó có nhiều chất mà cơ thể con người không tự tổng hợp được. đăÌ£c biêÌ£t nhân mắc - ca chứa rất nhiều đường bột, chất khoáng cúƒng như loại vitamin khác. Sau khi chiên, nhân mắc-ca rất ngậy, bùi, có hương vị của bơ, vì thế được coi là loại thực phẩm cao cấp, bổ dưỡng, dùng để chế biến nhân bánh, sôcôla, nước uống, dầu salat; ngoài ra còn có thể làm dầu dưỡng da, dầu dược liệu... Chính vì những đặc tính trên nên người ta còn gọi mắc - ca là "hoàng hậu của quả khô". Ngoài ra vọ cây mắc - ca cũng có thể dùng để thuộc da và chế biến thức ăn chăn nuôi. Qua trồng khảo nghiệm cho thấy cây mắc - ca ghép trồng đến năm thứ 12 - 15 năng suất đạt khoảng 3 tấn hạt/ha, nhân đạt khoảng 1 tấn/ha; đến thời kỳ định hình năng suất có thể đạt tới 5 tấn hạt/ha, nhân đạt 2 tấn/ha, tạo ra giá trị khoảng 20.000 USD/ha/năm, cao hơn nhiều loại cây trồng khác. Hiện nay, cây mắc - ca đang được phát triển nhanh trên phạm vi toàn cầu với sản lượng đạt khoảng 100.000 tấn/năm; dự báo trong thơÌ€i gian tới nhu cầu về loại quả này có thể lên đến 400.000 tấn/năm. ọž ViêÌ£t Nam, từ năm 1994, cây mắc - ca được nhập về trồng thử nghiệm ở Ba Vì (Hà Nội), đắk Lắk, Sơn La, Phú Thọ, Con Cuông (Nghệ An), Sơn La và Điện Biên… sau đó lan rôÌ£ng sang nhiêÌ€u điÌ£a phương khác trong cả nước.
TaÌ£i đắk Nông, cây mắc - ca bắt đầu được trồng thử nghiệm từ đầu năm 2006 trên cơ sở đề tài "Nghiên cứu trồng thử nghiệm cây mắc - ca tại tỉnh đắk Nông". ThaÌ€nh công cú‰a đơÌ£t trôÌ€ng thử nghiêÌ£m đã mang laÌ£i hy voÌ£ng cho nhiêÌ€u nông dân ngheÌ€o trên điÌ£a baÌ€n tỉnh, nhất laÌ€ taÌ£i thiÌ£ xã Gia Nghĩa vaÌ€ huyêÌ£n đắk Mil. NhiêÌ€u hôÌ£ gia điÌ€nh đã bắt tay vaÌ€o sáng taÌ£o nên nhiêÌ€u mô hiÌ€nh canh tác hiêÌ£u quả tưÌ€ cây trôÌ€ng mới naÌ€y. Điển hiÌ€nh như mô hình trồng mắc - ca xen trong vưọn cà phê của gia đình ông Thu Cúc bước đầu cho thấy những hiệu quả tốt. Gia đình ông Cúc được Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam hỗ trợ 170 cây mắc - ca giống trồng xen trong vưọn cà phê. đến năm 2009, vưọn mắc - ca của gia đình ông đã thu hoạch được 800 kg hạt/170 cây/năm, đặc biệt có một số cây cho năng suất 30 kg hạt/năm.
Theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đắk Nông Nguyễn đức Luyện, hiện hạt mắc - ca thô trên thị trường thế giới có giá từ 1,5-2 USD/kg, giá trị thu được từ 4.500-6.000 USD/ha trở lên. So với cà phê hiện nay chỉ thu từ 3.500-4.000 USD/ha thì thu nhập từ cây mắc - ca với năng suất trên 3 tấn hạt thô/ha cao hơn nhiều. Ông LuyêÌ£n nhận xét :"Phát triển cây mắc - ca không chỉ đem lại thu nhập cao cho nông dân đắk Nông mà còn có ý nghĩa tránh rủi ro khi độc canh cà phê, tiêu đôÌ€ng thơÌ€i giúp đa dạng hóa cơ cấu cây trồng, đa dạng hóa mặt hàng xuất khẩu. Với đặc điểm chịu hạn tốt, mắc - ca vẫn sinh trưởng trong điều kiện đất trồng thiếu nước, hết sức có lợi cho môi trường, có thể làm cây che bóng cho cà phê, hoặc trồng thành rừng nhưng vẫn cho thu nhập không nhọ hằng năm".
Trồng mắc - ca đang mở ra cơ hội mới cho nông nghiệp đắk Nông. Năm 2010, Trung tâm Khuyến nông Khuyến ngư tỉnh chú‰ trương tiến haÌ€ng xây dựng 11ha mô hình tại các huyện đắk Rlấp, Tuy đức, đắk Glong, đắk Mil. Với sưÌ£ đâÌ€u tư maÌ£nh cho mô hiÌ€nh cây trôÌ€ng công nghiêÌ£p mới naÌ€y, vững tin trong tương lai không xa, mắc - ca sẽ trở thành loaÌ£i cây có giá trị xuất khẩu cao.
Theo nghiên cứu của Trung tâm Khuyến nông Khuyến ngư đắk Nông, việc đưa vào trồng đại trà loại cây này cũng cần có bước khảo sát, xem xét kỹ lưỡng điều kiện thời tiết, khí hậu từng vùng cụ thể, nếu không sẽ không đaÌ£t hiêÌ£u quả như mong đơÌ£i. Bên cạnh đó, để đưa loại cây trồng naÌ€y vào sản xuất và trở thaÌ€nh sản phẩm xuất khẩu chú‰ lưÌ£c, các ngành chức năng tỉnh đắk Nông cần quảng bá, tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm.