Các nhà ngoại giao ASEAN hôm 13-7 không tìm được tiếng nói chung về cách thức xử lý cuộc tranh chấp lãnh thổ giữa 4 nước thành viên ASEAN (Brunei, Malaysia, Philippines, Việt Nam) với Trung Quốc ở biển đông. đây là lần đầu tiên trong lịch sử 45 năm của ASEAN, một hội nghị cấp bộ trưởng kết thúc mà không đưa ra được tuyên bố chung.
Tổng Thư ký ASEAN Surin Pitsuwan cho biết bất đồng nảy sinh sau khi nước chủ nhà Campuchia không chấp nhận đưa vấn đề tranh chấp lãnh hải giữa Việt Nam, Philippines với Trung Quốc ở biển đông vào tuyên bố chung. Dù vậy, ông Pitsuwan đã lên tiếng nhằm giảm thiểu tác động của sự chia rẽ nói trên khi cho rằng ASEAN chỉ không thể tìm kiếm tiếng nói chung đối với một vấn đề. Ông nói: "Mọi đối tác đối thoại và cưọng quốc vẫn đang kỳ vọng ASEAN đóng vai trò dẫn đầu".
Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh trò chuyện với người đồng cấp Indonesia Marty Natalegawa trước lễ bế mạc Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN hôm 13-7. Ảnh: REUTERS
Không lạc quan như ông Pitsuwan, Bộ Ngoại giao Philippines đã ra tuyên bố chỉ trích việc Campuchia "liên tục phản đối bất kỳ sự đề cập nào về vấn đề bãi cạn Scarborough trong tuyên bố chung" . Tuyên bố cũng chỉ trích thông báo của Campuchia về việc một tuyên bố chung "không thể được đưa ra". Theo hãng tin AP, tuyên bố này nhận định sự chia rẽ nói trên đã cản trở mục tiêu của ASEAN trong việc giải quyết các tranh chấp như là một khối.
đáp lại, Ngoại trưởng Campuchia Hor Namhong nói chính phủ ông không ủng hộ bất kỳ bên nào trong các cuộc tranh chấp. Ông nói thêm rằng việc không đưa ra được tuyên bố chung là trách nhiệm của mọi thành viên ASEAN, chứ không của riêng Campuchia.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Indonesia Marty Natalegawa đã bày tọ sự thất vọng trước kết quả nói trên. Ông nói với hãng tin Kyodo: "Chúng ta từng trải qua nhiều khó khăn trong quá khứ nhưng chưa bao giọ không tìm được tiếng nói chung. Tôi cho rằng thật là vô trách nhiệm nếu chúng ta không thể đưa ra một tuyên bố chung về biển đông. đây là thời điểm ASEAN nên hành động như một khối khi phần còn lại của khu vực kỳ vọng chúng ta làm như thế". Bản thân Indonesia đã nỗ lực tìm kiếm một sự nhất trí về vấn đề nói trên nhưng không thành.
Một nhà ngoại giao cấp cao giấu tên của ASEAN cho báo The New York Times (Mỹ) biết khả năng ASEAN đưa ra tuyên bố chung bị sụt giảm sau khi Campuchia, một đồng minh gần gũi của Trung Quốc, từ chối đóng vai trò tìm kiếm thọa thuận giữa 10 nước thành viên. Nhà ngoại giao này nhắc đến bài viết được Tân Hoa Xã đăng tải hôm 12-7, theo đó Ngoại trưởng Trung Quốc Dương Khiết Trì cảm ơn Campuchia vì đã ủng hộ "những lợi ích cốt lõi" của Bắc Kinh.
| Việt Nam lấy làm tiếc vì không có tuyên bố chung Trả lời TTXVN, Trưởng SOM ASEAN của Việt Nam, Thứ trưởng Ngoại giao Phạm Quang Vinh ngày 13-7 cho biết cùng với các nước ASEAN, đoàn Việt Nam rất lấy làm tiếc về việc Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 45 đã không ra được tuyên bố chung, để từ đó phản ánh được quá trình trao đổi và kết quả tích cực đã đạt được trong các hội nghị của ASEAN và giữa ASEAN với các đối tác. Việt Nam tin rằng dù có hay không có tuyên bố chung của hội nghị thì các quyết định đã có của ASEAN vẫn phải được nghiêm túc triển khai. Hơn bao giọ hết, các nước ASEAN cần phải nêu cao trách nhiệm, duy trì và củng cố đoàn kết ASEAN, phát huy vai trò và đóng góp chủ đạo của ASEAN trong các vấn đề ưu tiên và thiết yếu của ASEAN và khu vực, nhất là về xây dựng cộng đồng; thúc đẩy liên kết và kết nối khu vực; xây dựng môi trường hòa bình, ổn định, an ninh và hợp tác; tăng cưọng quan hệ với các đối tác; ứng phó hiệu quả với các thách thức đang nổi lên… vì hòa bình, ổn định, an ninh, hợp tác và phát triển ở khu vực. |
