Cần công bố rộng rãi cuốn 'địa dư đồ khảo'

PV Báo Điện tử Infonet đã có cuộc trò chuyện với ông về vấn đề này.

Nhà Nghiên cứu Trần đình Sơn đã cất giữ và sao chép tập sách "địa dư đồ khảo" chứng minh trường Sa, Hoàng Sa không phải của Trung Quốc

Theo ông, việc phát hiện cuốn địa dư đồ khảo có giá trị như thế nào trong việc chứng minh Hoàng Sa và trường Sa không thuộc lãnh thổ Trung Quốc?

Khi nghiên cứu kỹ cuốn sách này, tôi phát hiện ra rất nhiều chi tiết quan trọng trong đó có một câu chuyện thú vị do tác giả Lý Lệnh Hoa, thuộc Trung tâm Hải Dương Trung Quốc có nói như sau:

Vào thời nhà Thanh (đọi Hàm Phong hoặc đồng Trị) có một chiếc tàu buôn của Pháp chở đồng đi qua vùng biển Tây Sa (tức Hoàng Sa của Việt Nam - PV) thì gặp cướp biển, bị cướp sạch. Theo quy tắc vận tải hàng hóa trên biển họ phải đến gặp chính quyền sở tại để trình báo đề nghị giúp bắt bọn cướp, đồng thời xin chính quyền nơi đó xác nhận làm bằng chứng để khi về báo cáo lại với chủ hãng và đòi bảo hiểm bồi thưọng. Viên thuyền trưởng người Pháp đưa thuyền chạy đến cảng gần nhất là Du Lâm ở đảo Hải Nam trình báo với tri huyện địa phương. Viên quan địa phương nói với thuyền trưởng người Pháp: "Nơi chúng ta đứng đây có tên là Thiên Nhai Hải Giác (Chân trọi góc bể). đất của Thiên triều đến đây là hết rồi. Chuyện ông bị cướp ngoài biển là chỗ nào? Ông bị cướp chúng tôi không chịu trách nhiệm, không quản được và cũng không muốn quản". Viên thuyền trưởng đành phải cho tàu chạy vào Hải Phòng. Quan chức địa phương ở đó rất tốt, xác nhận cho ông ta lại còn cho tàu chạy ra ngoài biển coi như đã truy bắt cướp. đó là chứng cứ về kiểm soát và quản lý thực tế.

Chứng cứ này nói lên rằng chính phủ Trung Quốc ngay từ thời triều Thanh đã không thừa nhận Tây Sa (tức Hoàng Sa của Việt Nam - PV) là lãnh thổ của mình và cũng không đảm trách công tác trị an ở đó. Còn chính quyền Việt Nam khi đó không những đã cho Hoàng Sa là lãnh thổ của mình mà còn thực thi công tác giữ gìn trật tự ở đây. Điều đó chẳng chứng minh Hoàng Sa từ xưa đã thuộc về Việt Nam hay sao?

Trong tập sách này có tấm bản đồ cho thấy lãnh thổ của Trung Quốc chỉ đến đảo Hải Nam là hết

được biết cuốn sách này đã nằm trong tủ sách gia đình từ lâu, tại sao đến thời điểm này ông mới công bố?

Tập sách địa dư đồ khảo được xuất bản dưới thời vua Quang Tự, Triều Thanh. Nội dung chính thức xác nhận Quỳnh Châu tức đảo Hải Nam là biên giới cuối cùng của lục địa Trung Quốc. Tập sách được viết trên giấy xuyến tốt, rộng 16cm, dài 27cm, bên ngoài có bìa cứng, bọc lụa đọ, kế đến là bìa giấy cũ màu nâu. Tổng cộng có 65 tọ viết chữ Nho hai mặt, chữ còn rõ đẹp, gồm 20 mục khảo cứu về địa dư và 20 bản đồ đính kèm. Cuốn sách này, được cụ cố Trần đình Bá khi đó là Thượng thư Bộ hình triều Khải định sao chép lại cất vào tủ sách Phước Trang tại tư thất Huế truyền đến tôi là đọi thứ 4 vào năm 1968.

Vì lĩnh vực chuyên nghiên cứu của tôi là Lịch sử - Văn học cổ Việt Nam nên ít lưu ý sâu đến những lĩnh vực khác. Tuy nhiên, sau khi bản đồ "Hoàng triều trực tỉnh địa dư toàn đồ" xuất bản năm 1904 dưới thời Khang Hy (Trung Quốc) được Tiến sĩ Mai Hồng công bố tại Hà Nội và tháng 7 vừa qua, tôi mới nảy ý định lục tìm trong tủ sách cổ thì phát hiện tập "địa dư đồ khảo" vào đầu tháng 8. Do đó, tôi đã nghiên cứu kỹ lưỡng, phát hiện thêm nhiều chứng cứ quan trọng chứng minh Hoàng Sa và trường Sa không thuộc lãnh thổ Trung Quốc. Bởi vậy, tôi quyết định công bố cuốn sách này cho mọi người cùng biết.

Cụ cố Trần đình Bá, Thượng thư Bộ hình triều Khải định là người đầu tiên cất giữ cuốn sách này

Vậy ông có muốn công bố tài liệu này rộng rãi để không chỉ Việt Nam mà cả thế giới biết đến không?

đó có lẽ không chỉ là mong muốn của riêng tôi. Ngay khi phát hiện tài liệu này tôi đã muốn sớm hoàn tất việc nghiên cứu dịch thuật để công bố rộng rãi. Sự kiện công bố diễn ra vừa qua chỉ mới cho người dân Việt Nam biết đến, nhưng theo tôi cần công bố rộng rãi để bạn bè trên thế giới để tránh cho chúng ta việc bị lấn át.

Hiện tập sách vẫn nằm trong tủ sách quý của gia đình tôi và đã được sao chép thành nhiều bản. Song để được công bố rộng rãi vẫn cần Chính phủ xem xét, để phát hiện này có thể bổ sung vào chứng cứ khẳng định chủ quyền biển đảo Việt Nam. đồng thời là một tài liệu tốt để các học giả nghiên cứu về vấn đề này sử dụng.

Theo ông, với phát hiện bất ngọ này, liệu có còn tồn tại những tài liệu khác liên quan đến Hoàng Sa và trường Sa hay không?

Từ trước đến nay, chúng ta mới chỉ chú trọng đến việc tìm kiếm những tài liệu của Việt Nam nói đến Hoàng Sa và trường Sa, chứ chưa chú trọng đến tài liệu cổ của Trung Quốc nói gì. Nên có thể nói cuốn địa dư đồ khảo là cuốn sách cổ của Trung Quốc được Việt Nam phát hiện đầu tiên, không chỉ có bản đồ mà còn cả những tài liệu viết về giá trị Hoàng Sa và trường Sa.

Vì vậy, tôi nghĩ sẽ còn rất nhiều tài liệu nói về vấn đề này vẫn đang nằm trong tay của các nhà nghiên cứu nhưng chưa được phát hiện và công bố ra ngoài.

Xin cảm ơn ông!

Thúy Ngà - Hương Thi