Chuyện đại tướng Võ Nguyên Giáp làm báo với Bác Hồ

"Năm 1941, Bác Hồ về Pắc Pó thuộc tỉnh Cao Bằng, chuẩn bị mọi mặt để thành lập Việt Nam độc lập đồng minh, tức là Mặt trận Việt Minh. đây là thời kỳ tôi có dịp sống và làm việc gần Bác. Báo Việt Nam độc lập ra đọi từ lúc này, do Bác làm Tổng biên tập. Bác kể chuyện với chúng tôi về những ngày đầu tiên học nghề viết báo ở bên Pháp. Người ta yêu cầu Bác khi kéo dài một bài báo ra, khi thì rút ngắn lại. Kéo dài ra đã khó, rút ngắn lại càng khó hơn.

Nghe Bác nói vậy tôi thấy rất đúng, nhưng khi chính tôi phải làm báo như Bác, tôi mới thấm thía. Một hôm Bác giao cho tôi viết một bài về vấn đề phụ nữ cho báo Việt Nam độc lập, một trong những số báo đầu tiên, tôi không nhớ là số mấy. Tôi viết một bài hai trang, đọc đi đọc lại lấy làm ưng ý, đưa Bác xem, Bác xem rất nhanh, gọi tôi đưa lại bài viết và mỉm cười:

-Bài này chỉ để cho chú đọc thôi. ọž đây, bà con đọc có lẽ không ai hiểu. Bác trả lại chú.
Bác nói tiếp:

-Bây giọ chú chịu khó viết lại, 200 chữ thôi. Báo của ta ít trang, độc giả của ta trình độ văn hóa thấp, có người đọc chưa thông, viết chưa thạo, nhiều người chưa tự đọc báo được mà chỉ nghe người khác đọc. Khi viết cần nhớ là viết cho ai đọc, viết sao cho người đọc hiểu, hiểu để mà làm.

Thế là bài báo gần 1.000 chữ, tôi phải rút ngắn đi 5 lần, lại phải viết thế nào đồng bào ở đây ai nghe đọc cũng hiểu được, một công việc quá là gian khổ, buộc tôi phải cân nhắc từng ý, từng chữ để đạt được yêu cầu mà Bác đã đề ra. Cuối cùng, bài viết xong tôi lại trao cho "Tổng biên tập" và nói:
-Cố gắng lắm rồi đấy!

Tôi chọ Bác gọi và cho ý kiến. Nhưng lần này Bác lại làm khác. Bác cho mọi mấy người ở xung quanh lại. đồng chí Dương đại Lâm, chị Nông Thị Trung, đồng chí Lộc "anh nuôi"… tất cả ngồi quây quần bên Bác. Tôi đọc bài báo mới viết lại, đọc chậm, rành rọt từng câu, từng chữ.
đọc xong, tôi ngồi đợi ý kiến của chủ tọa, như một người đi thi chọ công bố kết quả. Bác Hồ thân mật họi:

-Thế nào, các cô, các chú nghe chú Văn đọc có hiểu không?
Mọi người đáp:
-Hiểu ạ.
-Hay không?
-Hay ạ.

Bác họi thêm vài câu kiểm tra xem mọi người có hiểu thật không, sau đó Bác cười và nói:
-Bài của chú thế là được.

Thế là bài báo của tôi đã được Tổng biên tập thứ nhất là Bác Hồ và Tổng biên tập thứ hai là tập thể anh chị em xung quanh duyệt và thông qua. Bài được đăng trên báo Việt Nam độc lập số tới. Tôi đã rút ra cho mình một bài học sâu sắc về làm báo, viết báo. Trước hết phải nghĩ đến người đọc và tác dụng thiết thực của bài viết".