Không có tiền tiết kiệm là cực kỳ nguy hiểm

Sau khi đọc bài "Người Việt càng ăn càng xài thì càng giàu", cá nhân tôi có vài ý kiến muốn luận bàn.

Sự ứng dụng các học thuyết kinh tế ở mỗi nước là khác nhau phụ thuộc nhiều yếu tố. Học thuyết mà tác giả đỗ Chí Hiếu đưa ra không thể vận dụng vào thực tế của Việt Nam.

I. Nền kinh tế nào cũng vậy, cần có hội đồng kinh tế quốc gia, phải có những chuyên gia đưa ra quyết sách, đồng thời cũng cần lắng nghe sự phản ứng của người dân để xem hiệu quả chính sách kinh tế. Một mục tiêu kinh tế phải trải qua thời gian mới biết có hiệu quả không.

Vấn đề này cực kì dài, phức tạp. Ví dụ: nói về lạm phát, giai đoạn 1 (nhận thức được đang có lạm phát hay không, tốt hay xấu), giai đoạn 2 (đưa ra mục tiêu), giai đoạn 3 (dùng biện pháp trung gian: ví dụ hạ lãi suất, mua vào hoặc bán ra cổ phiếu, trái phiếu...) giai đoạn 4 (xem mục tiêu đưa ra có hiệu quả không).

Nói gian nan là vì cần có kiến thức để nhận ra, giải quyết, đưa ra chính sách đúng như mục đích cuối cùng, và sự chậm trễ thi hành các bước (tiếng Anh gọi là Lag), ví dụ từ lúc có lạm phát tới lúc nhà chính sách nhận ra phải mất thời gian, phải có sự chậm trễ nhất định, hoặc thi hành chính sách từ trên xuống cũng có sự chậm trễ nhất định.

Cái mà ông đỗ Chí Hiếu đưa ra chỉ có ý nghĩa trên lý thuyết, đưa ra quyết sách ai cũng cần được trang bị, nhưng nếu nói "người Việt càng ăn càng xài thì càng giàu thì không đúng". Nó chỉ là một yếu tố rất nhọ, kinh tế có rất nhiều học thuyết, và các nước ứng dụng mỗi khác.

Cái ông Hiếu nói thuộc về học thuyết Keyne (có thể tìm hiểu thêm về Keynesian Theory (Keynes) trên Google). Nhưng một điều quan trọng là học thuyết ông Hiếu đưa ra Keynesian Theory có 3 điểm cần quan tâm trong thời kì hiện nay:

Thứ nhất: đó là học thuyết của người Mỹ, nếu nghiên cứu chuyên sâu, quý vị sẽ biết ở một nền kinh tế lớn nhất thế giới, họ sẽ đưa ra các học thuyết làm mọ mắt các nền kinh tế yếu và nhọ để duy trì địa vị thống trị.

Thứ hai: mỗi học thuyết đều có hạn chế, cái này quá rõ, muốn vận dụng chính sách phải dùng tổng hợp các học thuyết, tận dụng ưu điểm từng học thuyết.

Thứ 3: không nên vận dụng mù quáng học thuyết vào thực tế, hoặc cái của người ta làm của mình.

Việt Nam có đặc điểm riêng, Keynesian Theory sẽ được ứng dụng nhiều ở Mỹ, Canada, Êc, châu Âu, nhưng khi về Việt Nam sẽ có sự thay đổi chút ít ví dụ như: bạn tiêu tiền nhiều đồng nghĩa tiết kiệm (Saving) bạn thấp. Điều này cực kì nguy hiểm vì 2 yếu tố:

Thứ nhất khi ốm đau, phúc lợi nhà nước chưa được cao bạn có tự đủ tiền trang trải bệnh tật, con cái học hành? Thứ hai: sự chống chọi với tác động bên ngoài sẽ yếu đi, ví dụ nền kinh tế khủng hoảng, tiết kiệm nhiều sẽ giúp đứng vững.

II. Giàu hay nghèo chỉ là vấn đề tương đối, tùy khía cạnh đang xét, quan trọng là mục tiêu cuối cùng của nền kinh tế là gì?

đầu tiên đưa ra các trường hợp :

1. Có nhiều tiền, bao gồm ngoại tệ mạnh nhưng không mua được hàng hóa gì cho mình được, hoặc mua rồi nhưng chịu thuế suất hàng năm cao, hàng năm phải đi báo thuế.

2. Tiền trong người ở mức trung bình nhưng bước ra đường mạng Internet miễn phí, thoải mái cập nhật thông tin, trao đổi với bạn bè năm châu...

3. Một người mới tốt nghiệp phổ thông sẽ nghĩ: nên vào đại học hay ra đi làm theo sở thích.

Trong 3 ví dụ trên, chúng ta có thể thấy, giàu hay không giàu chỉ là yếu tố tương đối, mục đích cuối cùng là chúng ta sở hữu hoặc được hưởng những gì cũng như khả năng ổn định, giúp đỡ các thế hệ trẻ sau này cũng có sự ổn định.

Giả dụ bạn có trong tay 1 tọ· đồng bạn có thể tiêu xài thoải mái nhưng nếu đất nước có chiến tranh, hoặc thiên tai bão lũ, hoặc các nước khác có thảm họa cần Việt Nam giúp đỡ khi đó sự tiết kiệm (Saving) sẽ đóng vai trò lớn.

III. Kết luận

Ý kiến ông Hiếu về càng xài càng giàu chỉ đúng một phần, và không toàn diện. Tiêu xài giúp tăng lượng cầu, dẫn đến tăng lượng cung, hàng hóa phát triển, giải quyết việc làm, nhưng nói "càng giàu " thì không đúng vì nhiều yếu tố đã phân tích ở trên.

Nhưng ông Hiếu là người có kiến thức trong kinh tế, xã hội cần các nhà phản biện như ông để đưa kinh tế đi lên, đây là điều hết sức quan trọng vì nhọ phản biện mà chúng ta tìm được phương án tốt nhất.

Mai Hòa Nhạc