Lỗ "nặng", nợ "khủng" và bài học quản lý lọng lẻo

Thứ ba - 04/12/2012 20:07 1.035 0

Tập đoàn, Tổng công ty Nhà nước một thời được kỳ vọng là quả đấm thép, là đầu tàu nền kinh tế. Nhưng sau các đánh giá tổng kết, dư luận lại chỉ thấy nợ lớn, lỗ khủng. Thanh tra, kiểm toán vào cuộc là đụng đâu cũng có vấn đề. Chưa bao giọ bài học về câu chuyện giám sát, quản lý lọng lẻo ở các tập đoàn, DNNN lại nhìn thấy rõ đến vậy!

Báo cáo tới Quốc hội về tình hình các DNNN do Bộ Tài chính thay mặt Chính phủ chắp bút kết luận: "Hầu hết
các Tập đoàn kinh tế, tổng công ty Nhà nước kinh doanh có hiệu quả, bảo toàn và phát triển vốn, đóng góp số thu cho ngân sách Nhà nước". Dù nửa già số trang trước của báo cáo này đã đưa ra những khoản lỗ, nợ "khủng".

Bộ Tài chính đánh giá: "Hiệu quả sản xuất kinh doanh của khu vực DNNN còn thấp, chưa tương xứng với yêu cầu và nguồn lực được giao, đã xảy ra những vụ việc thua lỗ, mất vốn hay vi phạm pháp luật rất đáng tiếc, gây bức xúc dư luận trong nhân dân".

Nhìn lại 5 năm trở lại đây, hễ có kết luận thanh tra hay kết luận kiểm toán về một Tập đoàn, Tổng công ty nào đó được tiết lộ là y như rằng, dư luận lại được một phen "ngã ngửa", choáng váng. Không chỉ lỗ, nợ, chi tiền vung tay quá trán mà các sai phạm về tài chính được phơi bày những con số lên tới hàng trăm đến hàng chục nghìn tọ· đồng.

Trước đó, đã có không ít vụ việc được đưa ra ánh sáng như vụ EVNTelecom thua lỗ cả nghìn tọ· đồng ở Tập đoàn Điện lực Việt Nam- theo Kết luận kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước. Trước nữa, là vụ đổ vỡ Vinashin với 86.000 tọ· đồng nợ phải trả. Hệ quả sau đó, nhiều Tập đoàn bị vạ lây, hệ số tín nhiệm do các tổ chức quốc tế đánh giá bị đánh tụt bậc, vay vốn nước ngoài khó khăn. Rồi đến Vinalines với con số nợ lên đến hàng chục ngàn tọ·. Và gần đây nhất là Petrolimex với nghịch lý lỗ nợ mà lương cao thật khó giải thích với dư luận.

Nợ lớn và một phần trong đó là nợ xấu nhưng cho đến nay, trong các báo cáo của các cơ quan quản lý và các DNNN đều chưa có một phương án cụ thể nào để xử lý nợ đối với các tập đoàn và DNNN. Thậm chí, ngay cả Vinashin, sau thời gian tái cơ cấu gần 2 năm vẫn chưa có một con số cụ thể nào về nợ đã xử lý và chưa xử lý và các bước tiếp theo sáº½ phải thực hiện như thế nào. Thậm chí, số nợ hơn 10 ngàn tọ· của Sông đà còn được nhận định chung chung là không quá lo lắng và không thể mất hết.

Tuy nhiên, với thực tế đang được phơi bày với đội tàu hàng chục triệu USD ngày càng xuống cấp neo đậu như bọ hoang khắp các cảng biển trên cả nước, các nhà máy đóng tàu và các con tàu dang dở đầu tư hàng triệu USD bọ mặc trong hoang tàn cho đến các nhà máy xi măng mới đầu tư đã thua lỗ nặng, các dự án chậm trễ và kém hiệu quả đang dang dở khắp nơi... cho thấy một sự bọ mặc trong bất lực của các tập đoàn và DNNN.

Cho đến bây giọ, những "thiểu số" đó đã làm xấu đi rất nhiều hình ảnh của DNNN, gây hoài nghi về những trọng điểm kinh tế của Việt Nam. Chỉ một Tập đoàn, một Tổng công ty có "vấn đề" thì coi như cả ngành kinh tế bị vạ lây theo. Vì họ bao sân toàn bộ, như ngành điện thì gần như là "độc quyền" của EVN, ngành xăng dầu với sự "thống lĩnh" của Petrolimex, ngành vận tải biển, đóng tàu "nổi danh" với Vinalines, Vinashin...

Không phủ nhận những đóng góp to lớn của các DNNN trong chặng đường 20 năm đổi mới kinh tế vừa qua. Việt Nam đã dẫn đầu thế giới, liên tục ở ngôi vị số 1, số 2 thế giới về gạo, cà phê hay có những bứt phá siêu hạng về xuất khẩu ở ngành dệt may, năng lượng dầu khí...

Những điều đó cũng không thể dùng để khọa lấp những "lỗi lầm" ở nhiều Tập đoàn, Tổng công ty gây ra. Kỳ vọng Việt Nam Nam sáº½ có những Tập đoàn, Tổng công ty lớn mạnh, dẫn dắt nền kinh tế, sánh vai với bạn bè năm châu là đúng đắn. Nước nào cũng cần những đầu tàu như vậy.

Nhưng thực thi chủ trương lớm mà giám sát quản lý lọng lẻo nên đã gieo mầm cho những nguy cơ. Vì thế, mới có những chuyện đau lòng xảy ra ở Vinashin, Vinalines. Và cho đến bây giọ, các chủ sở hữu Nhà nước đánh giá về câu chuyện này ở chừng mực nào đó vẫn còn nương nhẹ.

Trong điều kiện kinh tế hiện nay, DNNN nắm giữ một nguồn lực vô cùng lớn. Vậy thì, việc sử dụng khối tài sản và nguồn lực đó như thế nào chắc chắn sáº½ ảnh hưởng chung tới hiệu quả kinh tế quốc gia.

Như một vị thứ trưởng Bộ Tài chính nói, Nhà nước đương nhiên phải sử dụng nguồn vốn của mình để điều tiết vĩ mô. Vấn đề còn lại là những nguyên tắc thị trường cạnh tranh bình đằng cùng với những phương thức, quy chế quản lý, giám sát đã được ban hành ở hàng chục văn bản về DNNN có được thực hiện đến nơi đến chốn, đúng và đầy đủ hay không?

KHÃNH AN

Nguồn tin: congluan

Tags: n/a