Trong báo cáo về Thực trạng nợ xấu của các tổ chức tín dụng Việt Nam hiện nay, so với tổng dư nợ cấp tín dụng cho nền kinh tế Việt Nam, tọ· lệ nợ xấu là 4,47%. Trong khi đó, hãng xếp hạng tín dụng Moody đánh giá nợ xấu Việt Nam cao nhất đông Nam Ã, với mức nợ xấu lên đến 8,6%.
Thậm chí, theo một chuyên gia ngân hàng, nếu căn cứ báo cáo của các TCTD, không TCTD nào có nợ xấu quá cao và còn đều có lãi, nhưng khi Ngân hàng Nhà nước thực hiện kiểm tra lại phát hiện có TCTD nợ xấu trên 30% hay cao hơn. Thậm chí có TCTD mất cả vốn điều lệ.
Chiêu "làm đẹp" của ngân hàng
Một trong những cách thức nhằm hạ thấp con số nợ xấu, là các ngân hàng ủ nợ, báo cáo sai giá trị thực.
Thậm chí, theo một chuyên gia ngân hàng, nếu căn cứ báo cáo của các TCTD, không TCTD nào có nợ xấu quá cao và còn đều có lãi, nhưng khi Ngân hàng Nhà nước thực hiện kiểm tra lại phát hiện có TCTD nợ xấu trên 30% hay cao hơn. Thậm chí có TCTD mất cả vốn điều lệ.
Chiêu "làm đẹp" của ngân hàng
Một trong những cách thức nhằm hạ thấp con số nợ xấu, là các ngân hàng ủ nợ, báo cáo sai giá trị thực.
Chuyên gia kinh tế Bùi Kiến Thành từng nói: "Nợ xấu có thể còn cao hơn nhiều những gì các ngân hàng đang công bố. Ngân hàng không muốn trích lập dự phòng nên không khai trung thực".
Con số nợ xấu thấp đồng nghĩa với việc các ngân hàng sẽ được lợi, cụ thể là họ sẽ giảm được tọ· lệ trích lập dự phòng rủi ro nếu như tọ· lệ nợ xấu nằm trong phạm vi cho phép của Ngân hàng Nhà nước là 3% tổng dư nợ tín dụng.
Con số nợ xấu thấp đồng nghĩa với việc các ngân hàng sẽ được lợi, cụ thể là họ sẽ giảm được tọ· lệ trích lập dự phòng rủi ro nếu như tọ· lệ nợ xấu nằm trong phạm vi cho phép của Ngân hàng Nhà nước là 3% tổng dư nợ tín dụng.
Bên cạnh đó, hiện tượng sở hữu chéo giữa các ngân hàng với nhau và giữa ngân hàng - doanh nghiệp càng làm cho con số nợ xấu thực tế trở nên khó xác định hơn bao giọ hết.
Ảnh minh họa
Qua việc làm mọ đi giá trị thực của các khoản nợ, các ngân hàng trong ngắn hạn là những người được hưởng lợi đầu tiên. Với con số nợ xấu thấp, ngân hàng vẫn có thể khẳng định rằng mình đang lãi lớn. Nhọ đó, khả năng huy động vốn cũng như tạo dựng uy tín của các ngân hàng vẫn sẽ được duy trì.
Còn đối với các doanh nghiệp, trong tình hình kinh doanh khó khăn, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhọ, đơn hàng ít, xoay vốn khó, cộng với lãi suất cho vay trong nước còn cao, phổ biến ở 12-15% và những khoản nợ xấu vẫn còn tồn tại, khả năng vay vốn để tiếp tục kinh doanh của họ cũng rất khó khăn.
Chính vì thế, việc giảm con số nợ xấu thực tế sẽ mang lại tâm lý "dễ thở" hơn cho các doanh nghiệp, tạo sự lạc quan trong hoạt động vay vốn kinh doanh.
ủ bệnh lâu dài
Tuy nhiên, tất cả chỉ là lợi ích trong ngắn hạn. để làm đẹp báo cáo hay giảm trích quỹ dự phòng rủi ro để kiếm lợi, nhiều ngân hàng có sự sai lệch trong nhìn nhận giá trị của tài sản thế chấp và mức độ nguy hiểm của các khoản vay bị đánh giá thấp hơn so với thực tế.
Bên cạnh đó, do tình trạng sở hữu chéo chằng chịt giữa các ngân hàng, các liên minh ngân hàng - doanh nghiệp đã vô tình tạo điều kiện cho một số doanh nghiệp được vay dưới chuẩn, thực hiện đảo nợ sai quy định.
Bên cạnh đó, do tình trạng sở hữu chéo chằng chịt giữa các ngân hàng, các liên minh ngân hàng - doanh nghiệp đã vô tình tạo điều kiện cho một số doanh nghiệp được vay dưới chuẩn, thực hiện đảo nợ sai quy định.
Qua đó, nợ ngân hàng đang ở nhóm khó đòi là nhóm 4, nhóm 5 vẫn được tiếp tục vay tiền.
Chỉ đơn cử vụ vỡ nợ ở Công ty Thủy sản Bianfishco của đại gia Diệu Hiền cách đây không lâu kéo theo sự khốn đốn của nhiều ngân hàng có liên quan, khoản nợ của doanh nghiệp này ở Habubank đã chuyển qua SHB và ngân hàng này phải vất vả để xử lý sau khi nhận sáp nhập Habubank vào mình.
Do thông tin đã bị che giấu bớt, mức độ rủi ro sẽ cao hơn nhiều so với mức người đầu tư dự tính. Trong khi đó, các chỉ số rủi ro của ngân hàng lại giảm.
Do thông tin đã bị che giấu bớt, mức độ rủi ro sẽ cao hơn nhiều so với mức người đầu tư dự tính. Trong khi đó, các chỉ số rủi ro của ngân hàng lại giảm.
Việc làm này có thể gây tác hại rất nghiêm trọng, khiến cho người đầu tư mất lòng tin vào sự minh bạch trong hoạt động của các ngân hàng, huy động vốn đã khó sẽ ngày càng khó khăn hơn.
Theo ông Gavin Parry, Giám đốc điều hành của Parry International Trading Ltd tại Hong Kong: "Vấn đề của Việt Nam liên quan đến niềm tin thị trường hơn là sự định giá thị trường." Do đó, một khi niềm tin thị trường suy giảm, nền kinh tế sẽ bị ảnh hưởng không nhọ.
Vì lợi ích dài hạn
Nợ xấu càng để lâu, thiệt hại càng lớn. Hay theo nhận định của Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa - nguyên Phó chủ tịch ủy ban giám sát tài chính quốc gia - để càng lâu thì kinh tế càng đình đốn, doanh nghiệp càng sa sút thì nợ xấu càng tăng lên. Sắp tới nợ xấu sẽ còn tăng với cấp độ còn nhanh hơn những năm trước nhiều.
Trong khi Chính phủ đang cố gắng giải quyết, đề ra nhiều chính sách trợ giúp doanh nghiệp, hỗ trợ ngân hàng, tái cấu trúc nền kinh tế, thì ngay tại những chỗ nút khó mở của vấn đề là ngân hàng và doanh nghiệp, những người hơn ai hết hiểu rõ thực trạng đang diễn ra, lại tọ ra thiếu "nhiệt tình".
Theo ông Gavin Parry, Giám đốc điều hành của Parry International Trading Ltd tại Hong Kong: "Vấn đề của Việt Nam liên quan đến niềm tin thị trường hơn là sự định giá thị trường." Do đó, một khi niềm tin thị trường suy giảm, nền kinh tế sẽ bị ảnh hưởng không nhọ.
Vì lợi ích dài hạn
Nợ xấu càng để lâu, thiệt hại càng lớn. Hay theo nhận định của Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa - nguyên Phó chủ tịch ủy ban giám sát tài chính quốc gia - để càng lâu thì kinh tế càng đình đốn, doanh nghiệp càng sa sút thì nợ xấu càng tăng lên. Sắp tới nợ xấu sẽ còn tăng với cấp độ còn nhanh hơn những năm trước nhiều.
Trong khi Chính phủ đang cố gắng giải quyết, đề ra nhiều chính sách trợ giúp doanh nghiệp, hỗ trợ ngân hàng, tái cấu trúc nền kinh tế, thì ngay tại những chỗ nút khó mở của vấn đề là ngân hàng và doanh nghiệp, những người hơn ai hết hiểu rõ thực trạng đang diễn ra, lại tọ ra thiếu "nhiệt tình".
Dưọng như họ muốn kéo dài để đẩy việc xử lý cho cơ quan quản lý thay vì phải "tự làm, tự chịu"
Việc xử lý nợ xấu cần phải làm ngay, không chỉ vì lành mạnh hóa và tái cơ cấu TCTC và nền kinh tế mà còn vì lòng tin của nhà đầu tư vào nền kinh tế Việt Nam. Chính vì thế, việc đưa ra con số nợ xấu chính xác để dễ dàng kiểm soát và khắc phục là rất cần thiết.
Việc xử lý nợ xấu cần phải làm ngay, không chỉ vì lành mạnh hóa và tái cơ cấu TCTC và nền kinh tế mà còn vì lòng tin của nhà đầu tư vào nền kinh tế Việt Nam. Chính vì thế, việc đưa ra con số nợ xấu chính xác để dễ dàng kiểm soát và khắc phục là rất cần thiết.
Ông Phạm Hồng Hải, Phó Tổng giám đốc HSBC đề nghị, Ngân hàng Nhà nước nên đề ra các quy định cụ thể hơn về việc kiểm soát tăng trưởng tín dụng, hạn chế việc sở hữu chéo và tăng cưọng tỉ lệ dự trữ bắt buộc, đối với các ngân hàng cố tình giữ tỉ lệ nợ xấu thấp hơn thực tế như hiện nay.
Chính phủ đã yêu cầu Ngân hàng Nhà nước tiếp tục xu thế công khai hóa, minh bạch hóa, công bố những số liệu chính thức về nợ xấu của các ngân hàng, tăng cưọng thanh tra, giám sát để cho những người quan tâm và nhân dân theo dõi.
Chính phủ đã yêu cầu Ngân hàng Nhà nước tiếp tục xu thế công khai hóa, minh bạch hóa, công bố những số liệu chính thức về nợ xấu của các ngân hàng, tăng cưọng thanh tra, giám sát để cho những người quan tâm và nhân dân theo dõi.
Nhưng khi mà chỉ thị và hành động giữa Chính phủ với ngân hàng và doanh nghiệp chưa nhất quán thì liệu những biện pháp này có giúp nợ xấu hiện nay giảm bớt hay không? Và khối "bệnh ung thư" sẽ còn ủ trong các ngân hàng bao lâu nữa?
NGÂN HÀNG SỊM XẠTRỊ Bọ†NH UNG THƯ Nọ¢ XẤU HIọ†N NAY Không thể có tình trạng khi các ngân hàng thương mại kinh doanh có lãi thì được hưởng toàn bộ, phân phối thu nhập cho các thành viên trong ngân hàng là cao nhất so với các ngành kinh tế khác, đến khi gây ra để lại nợ xấu không tự mình xử lý từ lãi có được trong quá trình kinh doanh hàng năm, trong khi đó Ngân hàng Nhà nước đứng ra thành lập công ty để mua lại nợ xấu đây là điều hết sức vô lý, số nợ theo báo cáo trên 200 ngàn tọ· đồng của các ngân hàng, như vậy nguồn vốn sẽ lấy từ đâu? không thể bố trí từ nguồn ngân sách nhà nước được. Chúng ta nhận thấy trong những năm qua Ngân hàng Nhà nước cho phép thành lập các ngân hàng thương mại quá dễ dãi, trong cả nước hàng lọat các ngân hàng thương mại mới ra đọi tranh nhau tự quy định lãi suất cho riêng mình, bất chấp các quy định ràng buộc của Ngân hàng Nhà nước để huy động vốn cho ngân hàng mình, làm cho khách hàng không biết nên giao dịch với ngân hàng nào. Khách hàng thấy ngân hàng kia có huy động lãi suất cao hơn vội vàng rút tiền chuyển từ ngân hàng này đến ngân hàng kia, làm cho thị trường tiền tệ bị rối lọan. đồng thời việc cho vay không đảm bảo thế chấp, không có phương án kinh doanh hiệu quả, lãi suất vay quá cao, doanh nghiệp kinh doanh bị thua lỗ. Chính vì vậy đã để lại hệ lụy như ngày hôm nay. để tái cấu trúc hệ thống ngân hàng, trước tiên cần phải khắc phục những tồn tại trong thời gian qua. Nhà nước cần kiểm tra thống kê có bao nhiêu ngân hàng họat động không hiệu quả , nợ xấu quá lớn. đề nghị các đơn vị này chủ động liên hệ với các ngân hàng khác làm ăn có hiệu quả, nếu ngân hàng bạn đồng ý thì chủ động xây dựng phương án sáp nhập. Nhà nước cần quy định thời gian cụ thể nếu họ không thực hiện được ,thì thực hiện theo luật phá sản, vì ngân hàng thương mại thực chất cũng là doanh nghiệp . Còn các ngân hàng khác mặc dù hiện nay đang làm ăn có hiệu quả nhưng với quy mô quá nhọ bé, cần khuyến khích họ liên doanh hay sáp nhập với ngân hàng khác để tạo thành một tập đòan tài chính ngân hàng với quy mô lớn họat động mạnh hơn, vững chắc hơn trong tương lai. Các ngân hàng thương mại sau khi tự nguyện sáp nhập, các khoản nợ xấu phải được xử lý từ nguồn lợi nhuận, trừ vào vốn của đơn vị mình và cho phép các NH thương mại sử dụng nguồn dự phòng rủi ro của từng khoản vay và nguồn dự phòng chung 0,75% để xóa nợ xấu. MINH TRÃ