Nông dân làm chủ thể trong xây dựng nông thôn mới

Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 491/Qđ-TTg ngày 16-4-2009 ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới bao gồm 19 tiêu chí, được chia thành 5 nhóm cụ thể: Nhóm tiêu chí về quy hoạch, về hạ tầng kinh tế - xã hội, về kinh tế và tổ chức sản xuất, về văn hóa - xã hội - môi trường và về hệ thống chính trị và được cụ thể hóa bằng 39 chỉ tiêu cụ thể. Khi xã đạt đủ 19 tiêu chí đó thì được công nhận là xã nông thôn mới.
 
để thực hiện tốt chương trình xây dựng nông thôn mới, vấn đề đặt ra là cần phải phát huy được vai trò chủ thể của người nông dân. Vậy vai trò chủ thể đó cần được phát huy trên lĩnh vực nào và làm thế nào để phát huy được? Nói một cách khái quát, mọi việc phải được dân biết, dân bàn, dân làm, dân hưởng thụ, thay vì như khẩu hiệu mà chúng ta đang thực hiện hiện nay là dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra. Cụ thể là: Thứ nhất, để sát thực với người nông dân, thì khâu đầu tiên hết sức quan trọng và có tính chất lâu dài là khi tiến hành lập các quy hoạch về nông thôn mới, người dân phải bàn và tham gia ngay từ đầu. Thứ hai, sau khi đã thảo luận, bàn bạc, khi triển khai, người dân quyết định cái gì làm trước cái gì làm sau, phù hợp với nguồn lực của chính họ, phù hợp nguồn lực của địa phương và của Trung ương hỗ trợ cho họ để hiệu quả nhất. Thứ ba, là công trình nào mà người dân làm được thì để người dân làm, không phải cái gì cũng thuê. Tạo điều kiện để họ có thu nhập, đồng thời có thể đóng góp sức lực cho công cuộc xây dựng nông thôn mới thông qua việc xây dựng công trình đó. Thứ tư, là làm cho từng người dân tự giác chỉnh trang nhà cửa, sân vưọn, cổng ngõ của họ theo quy hoạch chung của xã, đóng góp cho văn minh sạch đẹp của làng, xã từ chính nhà mình. Không phải trong nhà sạch mà ngoài ngõ bẩn hay ngược lại. Thứ năm, người nông dân phải thực sự hiểu được, thấy được là họ làm cho chính mình, thực hiện theo chủ trương của đảng và Nhà nước, tự đầu tư nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh để thoát nghèo và làm giàu.
 
Bên cạnh đó, để phát huy được vai trò chủ thể của người nông dân thì công tác tuyên truyền là rất quan trọng. Cả hệ thống chính trị phải thấy được trách nhiệm của mình trong việc xây dựng nông thôn mới. Trong đó cán bộ, đảng viên phải là người gương mẫu đi đầu như sinh thời Bác Hồ kính yêu của chúng ta đã dạy "đảng viên đi trước, làng nước theo sau". ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc chủ trì phát động một cuộc vận động lớn là "Toàn dân đoàn kết xây dựng đọi sống văn hóa ở khu dân cư gắn với xây dựng nông thôn mới". Cần tiến hành tuyên truyền một cách thưọng xuyên với nhiều hình thức để người dân hiểu được, tạo sự đồng thuận trong thực hiện.
 
Chương trình xây dựng nông thôn mới đặt ra vấn đề cần chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng sản xuất hàng hóa hiệu quả cao. Song thực tiễn nông thôn tỉnh ta hiện nay, vấn đề này không dễ thực hiện bởi trình độ sản xuất ở nhiều vùng còn lạc hậu, nhưng không có nghĩa là không làm được. Vấn đề là cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp: Các xã thực hiện xây dựng quy hoạch sản xuất, một cách khoa học, phù hợp với thực tiễn sản xuất của từng địa phương, không làm theo phong trào,...Tìm mọi giải pháp để triển khai tốt Nghị định 61/2010/Nđ-CP của Chính phủ, hướng doanh nghiệp về nông thôn, làm sao để doanh nghiệp là cầu nối giữa nông dân, nông nghiệp với thị trường, thị trường với nông dân, hướng dẫn, trợ giúp nông dân ra thị trường. Tăng cưọng và đổi mới hoạt động của công tác khuyến nông theo hình thức dạy nghề, rèn việc, đào tạo trực tiếp cho nông dân làm nông nghiệp, để nông dân có đủ sức tiếp cận với khoa học kỹ thuật mới. Cần hướng dẫn mô hình cụ thể cho người dân thấy, bởi trăm nghe không bằng một thấy, phải làm rất cụ thể. Ví dụ, muốn hướng dẫn nông dân làm sạch làng, sạch cho nhà mình, thì phải làm hầm biogaz, biết thu gom, xử lý rác thải, v.v.