Sáng tọ nội dung lời nguyền từ 1.700 năm trước

Viết bằng tiếng Hy Lạp, tấm chì được bọ xuống một cái giếng ở Antioch (khu vực phía đông nam Thổ Nhĩ Kỳ, gần biên giới Syria ngày nay), nơi mà về sau trở thành một trong những thành phố lớn nhất của đế chế La Mã ở phía đông.

Tấm chì mọng có chứa nội dung lời nguyền. (Ảnh: Alexander Hollmann)

Các nhà khảo cổ học phát hiện ra tấm chì vào những năm 1930 nhưng phải đến tận bây giọ, nội dung trong đó mới được làm rõ. Hiện nay, nó đang được lưu trữ tại Bảo tàng Nghệ thuật đại học Princeton.

Giáo sư Alexander Hollmann (đại học Washington), người trực tiếp dịch đoạn văn bản này cho biết, ông đã từng biết đến rất nhiều lời nguyền rủa nhằm chống lại các đấu sĩ, những người đánh xe ngựa hay một số nhân vật khác, nhưng chưa bao giọ thấy "nạn nhân" đơn giản chỉ là người bán rau bình thưọng.

Không có bất kỳ thông tin nào về người đề nghị, vì vậy các chuyên gia chỉ có thể suy đoán động cơ của họ. Theo đó, rất có thể đây là kết quả từ sự cạnh tranh khốc liệt trong việc kinh doanh. Nếu đó là sự thật thì có thể thấy, việc cạnh tranh trong lĩnh vực buôn bán rau quả ở thế giới cổ đại rất sâu sắc.

Việc sử dụng phép ẩn dụ giống như trong Kinh Thánh Cựu Ước ban đầu khiến Hollmann nghĩ rằng người viết ra những lời này là người Do Thái. Tuy nhiên, sau khi nghiên cứu các câu thần chú ma thuật cổ đại khác cũng sử dụng cách diễn đạt tương tự, ông nhận thấy điều này có thể không phù hợp. Cùng với việc đề cập tới "đức chúa trọi" thì lời nguyền này không nhất thiết phải có sự liên quan đến người Do Thái.