Cần đầu tư mạnh mẽ năng lượng gió

Sau khi đoÌ£c baÌ€i viết "Chưa có nguôÌ€n năng lượng thay thế điêÌ£n haÌ£t nhân" taÌ£i buổi đối thoaÌ£i trưÌ£c tuyến cú‰a Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Quân cho những vấn đêÌ€ xăng dâÌ€u, điêÌ£n haÌ£t nhân, chính sách phát triển khoa hoÌ£c công nghêÌ£, tôi có mấy ý kiến sau:

Nhu câÌ€u năng lươÌ£ng cú‰a nước ta câÌ€n cho tăng trưởng laÌ€ rất lớn, nhưng chúng ta câÌ€n phải khai thác các nguôÌ€n năng lươÌ£ng an toaÌ€n, công nghêÌ£ đơn giản, không đắt tiêÌ€n, bảo vêÌ£ môi trươÌ€ng, trước tiên đó chính laÌ€ nguôÌ€n năng lươÌ£ng gió.

Tiếp theo là các nguôÌ€n năng lươÌ£ng tái taÌ£o khác như nhiêÌ£t điêÌ£n tưÌ€ măÌ£t trơÌ€i, quang điêÌ£n, thú‰y triêÌ€u, điÌ£a nhiêÌ£t, sinh khối, nhiên liêÌ£u sinh hoÌ£c, vaÌ€ tiết kiêÌ£m năng lươÌ£ng...kết hơÌ£p với điêÌ£n khí, điêÌ£n than, khai thác thú‰y điêÌ£n với các nước đông Dương.

đây chính laÌ€ những viêÌ£c dễ câÌ€n laÌ€m trước vaÌ€ chúng ta có thể tưÌ£ chú‰ vaÌ€ chú‰ đôÌ£ng đươÌ£c, rôÌ€i mới đến những cái khó vaÌ€ rất đắt tiêÌ€n, maÌ£o hiểm maÌ€ các nước tư bản đi trước muốn bán hoăÌ£c chuyển giao cho các nước đi sau như đươÌ€ng sắt cao tốc Shinkansen, điêÌ£n haÌ£t nhân...

Những vấn đêÌ€ hêÌ£ troÌ£ng naÌ€y không thể vôÌ£i vaÌ€ng maÌ€ phải hết sức thâÌ£n troÌ£ng vaÌ€ chuẩn biÌ£ thâÌ£t kỹ, 10-20 năm nữa thế hêÌ£ chúng ta laÌ€m cúƒng chưa muôÌ£n, viÌ€ đất nước ta vốn biÌ£ đôÌ£ng vaÌ€ đã có quá nhiêÌ€u những baÌ€i hoÌ£c đắt giá tưÌ€ trước đến nay.

Thế kỷ 21 laÌ€ thế kỷ cú‰a nêÌ€n kinh tế tri thức, cái maÌ€ chúng ta đang rất thiếu vaÌ€ rất câÌ€n tưÌ€ đôÌ£i ngúƒ trí thức trong nước vaÌ€ haÌ€ng vaÌ£n kiêÌ€u baÌ€o trí thức yêu nước ở nước ngoaÌ€i.

Theo như tính toán cú‰a Ngân hàng thế giới (WB) thiÌ€ tiêÌ€m năng điêÌ£n gió cú‰a ViêÌ£t Nam đứng đâÌ€u đông Nam Á, với tổng công suất ước tính khoảng 513.360MW gấp 10 lâÌ€n tổng công suất dưÌ£ báo cú‰a ngaÌ€nh điêÌ£n vêÌ€ nhu câÌ€u điêÌ£n cú‰a đất nước ta vaÌ€o năm 2020.

đây laÌ€ mức tính cho tốc đôÌ£ gió khá tưÌ€ 6m/s trở lên, chỉ riêng tỉnh Ninh ThuâÌ£n, trung tâm năng lươÌ£ng tái taÌ£o cú‰a cả nước thiÌ€ vêÌ€ tiêÌ€m năng gió đã hơn cả môÌ£t số nước khác.

đây laÌ€ môÌ£t lơÌ£i thế "trơÌ€i cho" maÌ€ nước naÌ€o cúƒng mơ ước. Về năng lươÌ£ng măÌ£t trơÌ€i (NLMT), miêÌ€n trung vaÌ€ miêÌ€n nam cú‰a ViêÌ£t Nam ánh nắng chan hoÌ€a quanh năm, thiên đươÌ€ng cho du liÌ£ch vaÌ€ năng lươÌ£ng, trong khi đó cả Châu Âu, Trung Quôc, bắc Mỹ..chiÌ€m trong băng giá.

NLMT chúng ta gấp đôi hoÌ£ thế maÌ€ những hải đảo cú‰a chúng ta như Côn đảo, Phú Quốc và hàng ngàn hoÌ€n đảo vẫn phải dú€ng máy phát điêÌ£n diesel ô nhiễm chaÌ£y suốt ngaÌ€y đêm với giá điêÌ£n đắt hơn nhiêÌ€u điêÌ£n gió vaÌ€ điêÌ£n măÌ£t trơÌ€i.

NhiÌ€n mỗi ngaÌ€y nắng mưa trôi qua maÌ€ không sử dú£ng đươÌ£c thật tiếc. Những nguôÌ€n tiêÌ€m năng khổng lôÌ€ naÌ€y chưa đươÌ£c đâÌ€u tư khai thác, chưa đươÌ£c quan tâm, đâÌ€u tư trong suốt mấy chú£c năm qua, tưÌ€ khi chúng tôi coÌ€n ngôÌ€i trên ghế nhaÌ€ trươÌ€ng taÌ£i trung tâm năng lươÌ£ng mới đaÌ£i hoÌ£c Bách khoa HaÌ€ NôÌ£i.

Chúng ta đã bỏ quên những thế maÌ£nh, lơÌ£i thế caÌ£nh tranh cú‰a đất nước như năng lươÌ£ng tái taÌ£o, nhiên liêÌ£u sinh hoÌ£c, nông nghiêÌ£p...

ThaÌ€nh công cú‰a Ấn đôÌ£ hay Trung Quốc vêÌ€ điêÌ£n gió, NLMT cúƒng chính laÌ€ do chính sách vĩ mô, sưÌ£ đâÌ€u tư đúng đắn vêÌ€ chiến lươÌ£c nghiên cứu, phát triển, chuyển giao công nghêÌ£ vaÌ€ sản xuất để có đươÌ£c giá thaÌ€nh thấp hơn nhiêÌ€u so với nhâÌ£p khẩu vaÌ€ nôÌ£i địa hóa sản phẩm giá thaÌ€nh rẻ vaÌ€ taÌ£o rất nhiêÌ€u công viêÌ£c cho tăng trưởng xanh tưÌ€ ngaÌ€nh naÌ€y.

Với điÌ£nh hướng vêÌ€ tâÌ€m nhiÌ€n vaÌ€ chiến lươÌ£c, đâÌ€u tư cho phát triển năng lươÌ£ng tái taÌ£o, xây dưÌ£ng ngaÌ€nh công nghiêÌ£p điêÌ£n gió coÌ€n xa vơÌ€i, chưa có giÌ€ cú£ thể như hiêÌ£n nay thiÌ€ tiêÌ€m năng vẫn chỉ laÌ€ tiêÌ€m năng.

Qui hoaÌ£ch điêÌ£n cú‰a EVN vêÌ€ năng lươÌ£ng tái taÌ£o đóng góp cho tổng nhu câÌ€u vaÌ€o năm 2020 laÌ€ 4,5%, điêÌ£n haÌ£t nhân 2,1% vaÌ€ điêÌ£n nhâÌ£p khẩu laÌ€ 3% thiÌ€ quá khiêm tốn so với tiêÌ€m năng.

Giá thaÌ€nh điêÌ£n gió như hiêÌ£n nay đươÌ£c mua $7,8 cent/1KWh vẫn thấp hơn nhiêÌ€u so với các nước xung quanh (như Philipines laÌ€ 17,52 cent, Campuchia 17,68 cent) thiÌ€ chưa thể khuyến khích các doanh nghiêÌ£p đâÌ€u tư maÌ£nh mẽ cho ngaÌ€nh naÌ€y.

Nếu nhaÌ€ nước tăng giá mua điêÌ£n gió tưÌ€ 7,8 cent lên $12 cent thiÌ€ các nhaÌ€ đâÌ€u tư trong vaÌ€ ngoaÌ€i nước sẽ tưÌ£ bỏ tiêÌ€n đâÌ€u tư maÌ€ nhaÌ€ nước không câÌ€n phải đâÌ€u tư.

Tuy vâÌ£y giá điêÌ£n gió hiêÌ£n taÌ£i vaÌ€ tương lai dú€ có tăng vẫn thấp hơn nhiêÌ€u tất cả các loaÌ£i điêÌ£n sản xuất tưÌ€ khí thiên nhiên, diesel vaÌ€ điêÌ£n haÌ£t nhân maÌ€ hiêÌ£n nay chúng ta đã vaÌ€ đang sắp phải sử dú£ng do thiếu hú£t nguôÌ€n điêÌ£n.

Do vâÌ£y nhaÌ€ nước phải sớm có luâÌ£t vêÌ€ năng lươÌ£ng tái taÌ£o để ưu tiên, hỗ trơÌ£ maÌ£nh mẽ cho ngaÌ€nh NLMT viÌ€ đây laÌ€ nguôÌ€n điêÌ£n bổ sung tốt nhất, saÌ£ch nhất, chú‰ đôÌ£ng nhất vaÌ€ rẻ nhất so với điêÌ£n khí, diesel, haÌ£t nhân vaÌ€ mua cú‰a nước ngoaÌ€i để bổ sung thiếu hú£t.

NgươÌ€i dân sẽ hoaÌ€n toaÌ€n đươÌ£c sử dú£ng điêÌ£n tưÌ€ NLMT, điêÌ£n gió với giá thaÌ€nh thấp, sử dú£ng nhiên liêÌ£u sinh hoÌ£c để bảo vêÌ£ môi trươÌ€ng như các nước phát triển vaÌ€ khối Asean đang sử dú£ng rất an toaÌ€n, hiêÌ£u quả.

Nếu nhaÌ€ nước đâÌ€u tư băÌ€ng 1/5 cú‰a điêÌ£n haÌ£t nhân để xây dưÌ£ng ngaÌ€nh công nghiêÌ£p điêÌ£n gió, chuyển giao công nghêÌ£ vaÌ€ nôÌ£i điÌ£a hóa sản phẩm để giá thaÌ€nh thiết biÌ£ giảm môÌ£t nửa so với chỉ nhâÌ£p khẩu như hiêÌ£n nay, thiÌ€ nước ta sẽ hoaÌ€n toaÌ€n chú‰ đôÌ£ng vêÌ€ công nghêÌ£ vaÌ€ đú‰ nguôÌ€n điêÌ£n để bú€ đắp cho sưÌ£ tăng trưởng kinh tế tới năm 2030 viÌ€ các dưÌ£ án điêÌ£n gió triển khai rất nhanh nếu đươÌ£c quan tâm đúng mức.

Song song với viêÌ£c naÌ€y laÌ€ viêÌ£c tiết kiêÌ£m năng lươÌ£ng viÌ€ tăng trưởng kinh tế cú‰a nước ta quá lãng phí năng lươÌ£ng, gấp đôi tăng trưởng GDP trong khi các nước khác chỉ tương đương giữa tăng trưởng kinh tế vaÌ€ năng lươÌ£ng.

HaÌ€ng loaÌ£t nhaÌ€ máy thép, xi măng, phân bón công nghêÌ£ laÌ£c hâÌ£u...cú‰a nước ngoaÌ€i tiêu tốn lươÌ£ng điêÌ£n khổng lôÌ€ đươÌ£c hưởng lơÌ£i tưÌ€ giá điêÌ£n thấp.

NgươÌ€i đức nói 1 đôÌ€ng tiết kiêÌ£m băÌ€ng 5 đôÌ€ng đâÌ€u tư, chúng ta chỉ lo xây nhaÌ€ máy maÌ€ không quan tâm đâÌ€u tư đúng mức cho viêÌ£c tiết kiêÌ£m năng lươÌ£ng, nâng cao ý thức cho xã hôÌ£i, cho nhân dân thiÌ€ bao nhiêu nhaÌ€ máy điêÌ£n vẫn thiếu, như thất thoát nước 40% laÌ€ môÌ£t ví dú£.

Cúƒng như ngaÌ€nh giao thông vâÌ£n tải nước ta không nhanh chóng phát triển giao thông công côÌ£ng, chuyển giao công nghêÌ£ taÌ€u điêÌ£n 1 ray, đươÌ€ng sắt 1m45...maÌ€ laÌ£i haÌ£n chế ôtô vaÌ€ để 30 triêÌ£u xe máy như hiêÌ£n nay (1 xe máy 100cc tốn 3 lít xăng 100 km, trong khi xe ôtô 8 chỗ Isuzu 2500cc chỉ tốn 6 lít dâÌ€u 100 km laÌ€ đú‰ thấy hiêÌ£u suất xe máy thấp thế naÌ€o).

Con số 30 triêÌ£u xe máy gây lãng phí haÌ€ng tỷ đô la nhiên liêÌ£u do hiêÌ£u suất thấp, đốt cháy không hết gây ra mưa axít, gây ung thư do ô nhiễm nghiêm troÌ£ng khiến ai cúƒng biÌ£ ảnh hưởng.

HaÌ€ng vaÌ£n ngươÌ€i chết, biÌ£ thương haÌ€ng năm taÌ£o nên môÌ£t cái văn hóa xe máy hỗn loaÌ£n như môÌ£t cái chơÌ£. Nếu cứ vậy thiÌ€ đến năm 2020 nước ta chỉ laÌ€ nước công nghiêÌ£p xe máy.

đăÌ£ng Quốc Toản