Giá gas loạn: Khi các đại lý gas được nuông chiều

Gas nằm trong danh mục các mặt hàng thiết yếu được Nhà nước bình ổn giá, nhưng hiện nay thị trường gas trong nước đang rất lộn xộn mà một nguyên nhân quan trọng là do hệ thống phân phối bộc lộ quá nhiều hạn chế.

 

Ảnh minh họa. nguồn internet.

Từ tháng 2 đến tháng 3 năm 2012, người tiêu dùng trải qua 2 "cơn sốc giá gas", khi trong tháng 2, giá gas tăng đến 42.000 đôÌ€ng biÌ€nh 12 kg và ngay đầu tháng 3 tăng tiếp 52.000 đôÌ€ng. Ngay ngày hôm sau, ngày 2/3, Bộ Tài chính đã ban hành thông tư điều chỉnh thuế suất nhập khẩu gas từ 5% xuống còn 0% nên mức giảm được các hãng áp dụng lên đến 16.000 đồng/bình 12kg. Mức giá gas hiện nay vẫn còn cao hơn mức giá cuối năm 2011 là 110 đồng/bình 12kg.

Việc giá bán lẻ gas liên tục tăng khiến người tiêu dùng lo lắng và bức xúc. Chị Phương Anh ở Từ Liêm, Hà Nội cho biết: "Mấy ngày nay, nhà tôi liên tục "được" các nhân viên tự xưng là người của cửa hàng gas đến dán giá gas mới vào các bình gas, khi nào hết cứ gọi theo số điện thoại trên là sẽ có... Thế nhưng, giá thì mỗi nơi một kiểu, mỗi ngày mỗi khác người nào cũng giới thiệu gas của mình là tốt nhất, an toàn nhất, rẻ nhất khiến người tiêu dùng không biết đâu mà lần".

Các doanh nghiệp kinh doanh gas thừa nhận, họ chỉ công bố giá xuất xưởng chứ không quản lý được giá bán đến tay người tiêu dùng. Cả nước hiện có hơn 80 công ty kinh doanh gas với gần 6.000 đại lý và cửa hàng bán lẻ, nhưng hầu hết kinh doanh theo kiểu mua đứt bán đoạn, nghĩa là đại lý bán lẻ tự quyết định giá bán.

Trên các phương tiện thông tin đại chúng, các diễn đàn thông tin, nhiều người than vãn vì tình trạng giá gas lộn xộn, tăng vô tội vạ và cảnh báo sẽ tẩy chay sản phẩm gas "nếu" có điều kiện.

Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong, giá gas trong nước đang vận hành gần giống như giá xăng dầu, tăng nhanh nhưng giảm chậm. Thậm chí xu hướng tăng một chiều diễn ra khá vững chắc. Ông Nguyễn Tiến Thọa, Cục trưởng Cục quản lý giá, Bộ Tài chính cũng cho rằng, hiện nay thị trường gas trong nước đang rất lộn xộn, đặc biệt là tại các đại lý, cửa hàng không thuộc hệ thống phân phối gas, rất khó kiểm soát.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong cho rằng, do hệ thống phân phối gas hiện này đang bộc lộ quá nhiều hạn chế. Gas được nhập về qua các đầu mối, rồi hệ thống các cửa hàng, đại lý... Qua một khâu phân phối trung gian khác nhau thì giá bán lại khác nhau. Giá gas vốn sẵn độc quyền nhưng lại độc quyền nhiều tầng.

Trên thực tế, nhiều khi việc đăng ký giá của các doanh nghiệp đầu mối chỉ là hình thức, đăng ký giá một đằng, thực tế đến tay người tiêu dùng lại một nẻo, nâng lên vô tội vạ. đáng quan ngại hơn, Tổng giám đốc một doanh nghiệp gas đầu mối cho biết, một đại lý có thể nhận phân phối cho ba nhà cung cấp, các đơn vị cạnh tranh khốc liệt để giành giật đại lý, dẫn đến tình trạng tăng chiết khấu cho đại lý. Chỉ cần doanh nghiệp đầu mối không quan tâm, chăm sóc đại lý thì sản phẩm sẽ không được tiêu thụ.

Một vị giám đốc doanh nghiệp gas cho biết, hiện nay doanh nghiệp của ông phải chiết khấu cho đại lý 40.000 đồng/bình gas 12kg. đương nhiên mức chiết khấu này tính vào giá bán. Vị này cũng cho biết, có tình trạng đại lý mặc cả mức chiết khấu với doanh nghiệp, nếu doanh nghiệp không tăng, lập tức đại lý sẽ chuyển sang phân phối sản phẩn của doanh nghiệp gas khác. Rõ ràng, doanh nghiệp nào chi hoa hồng cao, nhiều chiêu thức ưu đãi, đương nhiên sẽ được đại lý ưu tiên phân phối và cung cấp tới tay người tiêu dùng. Trong khi đó, tổng đại lý và thương nhân đầu mối phải tranh đua, giành giật địa điểm tiêu thụ sản phẩm.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, các doanh nghiệp cung cấp phải chịu trách nhiệm về giá bán, bởi doanh nghiệp đăng ký giá bán với cơ quan quản lý thì doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm về giá bán đó tới tận tay người tiêu dùng. Cơ quan chức năng cũng cần phải có hình phạt đích đáng với những đại lý bán sai giá niêm yết của nhà cung cấp. Cơ quan quản lý cần tiến hành kiểm tra, kiểm soát giá nhập khẩu, giá thành, giá bán và tọ· lệ chiết khấu cho các đại lý để có cơ sở so sánh với giá bán. Tất cả những yếu tố đó cần được rà soát, làm một cách bài bản minh bạch và có sự thuyết phục, sau đó phải có chính sách tuyên truyền công khai.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong cũng cho rằng, cần đưa giá gas vào danh mục cần kiểm soát giá. Tiến tới đưa ra công thức tính giá cơ sở, giống như giá xăng để có sự so sánh đối chiếu. Cho phép giá gas trong nước tăng theo giá gas thế giới nhưng không thể tăng lệch, tăng cao ngất ngưởng vượt khung được. Hình thành chế tài, khung pháp lý để thị trường có điểm tựa phát triển. Chẳng hạn như doanh nghiệp nào tăng giá quá mức thì tước hẳn giấy phép.

Ý kiến của bạnMINH TRÍ