Luật đất đai cần sửa một số vướng mắc

Luật đất đai đã giải quyết được nhiều vướng mắc trong công tác quản lý đất đai. Tuy nhiên, trong quá trình thực tiễn khi áp dụng luật vẫn có nhiều vướng mắc như: giao đất, thu hồi đất, cho thuê đất, nhất là giá đền bù về đất đai.

Cần thiết phải bổ sung sửa đổi một số điều luật để phù hợp với tình hình thực tế hiện nay, đây là quy luật khách quan.

Về giao đất chúng ta thấy thời gian giao đất không đồng nhất, như đất nông nghiệp, cùng mảnh đất đó nếu hộ gia đình trồng cây hàng năm thì thời gian giao là 20 năm, nhưng nếu trồng cây lâu năm thì thời gian giao là 50 năm.

Về hạn mức giao đất như đất nông nghiệp nếu trồng cây hàng năm, nuôi trồng thủy sản thì không quá 3 ha, còn nếu trồng cây lâu năm thì không quá 10 ha, đối với trung du miền núi thì cao hơn nhưng không quá 30 ha, vì vậy làm cho người nông dân thắc mắc, khó giải thích.

Còn riêng về thuê đất thì thời gian cho thuê không quá 20 năm đối với đất nông nghiệp trồng cây hàng năm và nuôi trồng thủy sản, đất làm muối và không quá 50 năm đối đất trồng cây lâu năm, đất rừng sản xuất; vì vậy các địa phương khi cho thuê đất cho các hộ gia đình và cá nhân hiểu vận dụng thời gian cho thuê đất có thể dưới 20 năm đối với đất nông nghiệp trồng cây, nuôi trồng thủy sản, dưới 50 năm đối với đất nông nghiệp trồng cây lâu năm, đất rừng sản xuất cho là đúng.

Về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất có điều bất cập như trong việc cho các tổ chức được thuê đất, ngoài hợp đồng cho thuê đất được ký giữa sở tài nguyên môi trường với tổ chức được thuê, bên cạnh đó theo quy định còn cấp thêm bìa đọ cho tổ chức thuê, chính vì vậy trong thời gian vừa qua nhiều tổ chức đã lợi dụng bìa đọ đi vay ngân hàng, nhưng không có khả năng hoàn trả vốn vay, tòa án các cấp cũng đã thụ lý xét xử nhiều vụ đã xảy ra, cuối cùng thiệt hại hậu quả xảy ra nhà nước và nhân dân gánh chịu.

Về giá đền bù, đây là vấn đề nhạy cảm người bị thu hồi đất thắc mắc khiếu nại rất nhiều, người dân không hiểu khi thu hồi đất có nhiều loại đất khác nhau như đất khu dân cư, đất nông nghiệp, đất rừng sản xuất… Do vậy giá đền bù các loại đất khác nhau.

Các địa phương cũng rất khó khăn trong việc vận động tuyên truyền với các hộ dân bị thu hồi đất để làm dự án phát triển kinh tế ở địa phương; vì nếu dự án địa phương thu hồi theo quy định pháp luật thì áp giá đền bù theo giá đất hàng năm được Hội đồng nhân dân tỉnh thông qua.

Còn các dự án khác do các doanh nghiệp chủ đầu tư thì theo giá thọa thuận với người dân, do đó trên khu vực đất gần nhau nhà nước thu hồi làm công trình công cộng thì giá thấp hơn do các tổ chức khác thọa thuận, vì vậy các hộ cũng thắc mắc.

Qua các đơn khiếu nại về đất đai người dân đòi họi phải công bằng và đề nghị giá đền bù phải theo giá thị trường, đây là vấn đề khó, chính vì vậy mấy năm qua các địa phương vấp phải và không giải thích thuyết phục được với các hộ dân, liên tục gửi đơn vượt cấp.

Vì thế, để khắc phục tạm thời các vấn đề nêu trên, tôi xin kiến nghị:

Về thời gian giao đất nông nghiệp trồng cây hàng năm, đất nuôi trồng thủy sản đến ngày 15/10/2013 hết hạn: để cho người dân yên tâm, đề nghị tiếp tục giao đất cho các hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu theo quy định của luật đất đai. Sau này thời gian giao tính từ ngày giao đất, thu hồi đất lúc nào thì giao đất cho hộ gia đình và cá nhân có nhu cầu tính từ thời điểm đó, không nên lấy mốc thời gian là 15/10/1993 như hiện nay.

Cụ thể như giao đất hay thuê đất từ năm 2012 thì thời gian hết hạn là năm 2032. Có như vậy thì các hộ gia đình hay cá nhân được giao đất yên tâm sản xuất.

Về thời hạn giao đất: luật đất đai sửa đổi nên thống nhất thời hạn giao đất nói chung kể cả đất nông nghiệp trồng cây hàng năm và lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất sản xuất lâm nghiệp thời gian là 50 năm.

Về hạn đất, giao đất như đất nông nghiệp nói chung nên thống nhất một mức như 5ha, còn vượt quá chuyển sang cho thuê đất, còn đất khác như đất rừng sản xuất hạn mức giao đất như hiện nay để khuyến khích các hộ gia đình, cá nhân đầu tư lâu dài.

Chúng ta biết nước ta trên 80% là hộ gia đình sản xuất nông nghiệp, nhà nước cần quy định hạn mức giao đất tránh việc tích tụ đất, vì người có điều kiện thì tích tụ nhiều đất, người nghèo không có đất sản xuất.

Thực tế hiện nay đã xảy ra ở một số tỉnh đồng bằng nam bộ, nhiều hộ gia đình khá giả đã nhận chuyển nhượng đất ruộng, từ các hộ do khó khăn trong cuộc sống đành phải bán đi mảnh ruộng của gia đình mình, đã có hộ đã tích tụ đất trên hàng trăm ha.

Về cho thuê đất đối với các tổ chức kể cả doanh nghiệp nhà nước và tư nhân, nếu các tổ chức này đã nộp tiền sử dụng đất theo quy định thì cấp bìa đọ, họ có quyền sử dụng bìa đọ đi vay ngân hàng theo quy định của luật đất đai.

Nếu nộp tiền thuê đất hàng năm thì chỉ làm thủ tục ký hợp đồng cho thuê đất với sở tài nguyên môi trường, không nên cấp bìa đọ, vì như vậy tránh doanh nghiệp dễ lợi dụng lấy bìa đọ đi vay ngân hàng, vì thực chất đây là đất của nhà nước chỉ cho họ thuê thôi.

Về giá đền bù do nhà nước thu hồi đất, chính phủ nên quy định khung giá đền bù chung cho cả nước, trên cơ sở đó ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo các ngành chức năng vận dụng, xây dựng giá phù hợp với tình hình thực tế của địa phương sát với giá thị trường, trình hội đồng nhân dân tỉnh thông qua hàng năm.

đối với các tổ chức doanh nghiệp có nhu cầu thuê đất của nhà nước nhằm phát triển kinh tế ở địa phương, thì cho phép địa phương thu hồi đất áp dụng giá đền bù do hội đồng nhân dân tỉnh thông qua, sau đó cho tổ chức doanh nghiệp thuê đất theo quy định, tránh trường hợp các tổ chức doanh nghiệp tự thọa thuận giá tự quyết định, làm cho người dân thắc mắc so sánh.

trường hợp các tổ chức doanh nghiệp sang nhượng lại đất của các hộ dân, thì nhà nước cho phép được làm thủ tục cấp bìa đọ cho tổ chức doanh nghiệp đó, để đảm bảo quyền lợi cho người dân và doanh nghiệp.

Minh Trí