quản lý giá cả: Khó vì thẩm định yếu

Ảnh minh hoạ

Nhiều chuyên gia cho rằng, giá cả đã gây áp lực trong đọi sống cũng như kinh doanh nhưng khung pháp lý về Luật Giá vẫn chưa ổn định thì người dân sẽ còn nhiều thiệt thòi vì "trăm dâu vẫn đổ đầu tằm". Việc quản lý và bình ổn giá cả sẽ còn bất khả thi nếu khâu thẩm định giá cả còn yếu kém.


Mới đây, khi góp ý cho Nghị định về thẩm định giá và Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Giá, nhiều ý kiến cho rằng, xây dựng giá cả các mặt hàng cần có sự phối hợp giữa các cơ quan Nhà nước, tránh tình trạng tự quyết định giá một cách tự do, đặc biệt là đối với mặt hàng độc quyền. Điều cần thiết là phải tạo ra sự cạnh tranh về giá để người tiêu dùng có sự lựa chọn. 
 
Bên cạnh đó, cần làm tốt công tác thẩm định và thanh tra chuyên ngành về giá, cần trao quyền cho thanh tra chuyên ngành để lực lượng này được toàn quyền chấn chỉnh và xử lý các vi phạm về giá cả.

Về việc thẩm định giá, một số ý kiến nhận định, phần lớn thẩm định giá hiện nay còn tuỳ tiện và tiêu cực. Vì vậy, Nhà nước cần đưa ra một khung cụ thể để doanh nghiệp có thể cạnh tranh trong khuôn khổ. 

Ông Nguyễn Ngọc Tuấn, Chủ tịch Hội Thẩm định giá Việt Nam, cho rằng: "Xem xét dự thảo Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Giá vẫn còn nhiều điều bất cập.
Trong dự thảo có đề cập đến thẩm quyền giá nhưng không nói đến bình ổn giá. Rõ ràng bình ổn giá là yếu tố quan trọng liên quan đến điều hành kinh tế vĩ mô. Cục quản lý giá cần có đội ngũ thanh tra chuyên ngành về giá. Thanh tra giá cả là thanh tra chuyên ngành phải được trang bị và có quyền quyết định về các vấn đề giá cả. Tuy nhiên, hiện nay, thanh tra về giá đang nằm trong thanh tra chung của Bộ Tài chính".

Bình ổn giá: Phải theo thị trường

Theo các chuyên gia, để đối phó với biến động giá trên thị trường tốt nhất là thực hiện bù vào lương và phụ cấp chứ không nên giải quyết giá theo CPI. đồng thời các mặt hàng bình ổn giá nên trích lập quỹ khi có điều kiện. Xăng dầu, điện và sắp tới đây là thóc gạo cũng sẽ thực hiện, do đó các mặt hàng khác cũng nên chủ động. Như vậy, cần xem xét toàn bộ các mặt hàng bình ổn giá và cần lập quỹ bình ổn giá. 

Ông Nguyễn Lộc An, Phó vụ trưởng Vụ Chính sách thị trường trong nước - Bộ Công thương, cho biết: "Áp dụng bình ổn giá trong quá 6 tháng là không phù hợp với kinh tế thị trường, có mặt hàng thực hiện trong 8 - 10 tháng". 

Ông An cũng cho rằng, cần có quy định rõ mặt hàng diện kiểm tra hình thành giá, hoặc mặt hàng Nhà nước hoặc doanh nghiệp hiện nay không để cho tự quyết định giá một cách tự do, đặc biệt là đối với mặt hàng độc quyền. Tạo ra sự cạnh tranh về giá để người tiêu dùng có sự lựa chọn tốt.

đối với dịch vụ thẩm định giá đòi họi chất lượng, chính xác khách quan, có phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, vì thế cần phối hợp với cơ quan nhà nước thẩm định về giá sẽ giải quyết được nhiều vướng mắc, giám sát các thẩm định biên. Ngoài ra, phối hợp với cơ quan nhà nước thanh tra thẩm định giá của các doanh nghiệp. Nếu làm rõ ràng được điều này thì hạn chế được nhiều tiêu cực trong quá trình thẩm định giá.

Theo Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Giá, UBND cấp tỉnh theo chức năng nhiệm vụ quyền hạn tổ chức triển khai thực hiện biện pháp bình ổn giá do Chính phủ quyết định và hướng dẫn của Bộ Tài chính các bộ, cơ quan ngang bộ; trong trường hợp thiên tai họa hoạn dịch bệnh... căn cứ vào tình hình thực tế tại địa phương mới quyết định biện pháp bình ổn cụ thể.

Tuy vậy, ông Nguyễn Quốc Chiến, Trưởng ban Vật giá - Sở Tài chính TP.HCM, cho rằng, các chương trình bình ổn của địa phương không còn phù hợp khi Luật Giá có hiệu lực. Với quy định này, các địa phương sẽ không được quyền chủ động trong chương trình bình ổn. Các chương trình bình ổn ở địa phương có thể sẽ không còn tác dụng.