Thầy giáo Trịnh Công Sơn qua lời kể của học trò cũ

Ký ức học trò

Trịnh Công Sơn 25 tuổi vừa tốt nghiệp trường Sư phạm Quy Nhơn. Chàng thanh niên đầy nhiệt huyết mang theo một mối tình với người con gái xứ Huế  đẹp mà "nắng họn ghen môi, mây họn ghen tóc" đến ẩn dật ở nơi chênh vênh "chỉ có người với trọi", tại thị trấn B'Lao làm nghề thầy giáo. Một thời gian sau, theo thầy giáo Tạ Quang Sum - hiệu trưởng trường THPT Trần Hưng đạo (Cam Ranh, Khánh Hòa), thầy Trịnh Công Sơn đã trở về làm giảng viên của trường đại học Khoa học Huế. Sau giải phóng, trường đổi tên là đại học Tổng hợp Huế, nay lấy lại tên là đại học Khoa học Huế.

đã hơn 1 thập kọ· trôi qua kể từ khi người thầy giáo - nhạc sĩ tài hoa Trịnh Công Sơn khuất núi, những ấn tượng về ông, từ thuở thầy Sum còn là sinh viên vẫn nguyên vẹn như thuở nào. "Từ niên khoá 1973 - 1974, trường đại học Khoa học Huế tổ chức dạy nhiều tín chỉ nhiệm ý cho sinh viên các năm cuối. Trong đó, tín chỉ "Nhạc Trịnh Công Sơn" được sinh viên ghi danh học đông nhất. Với Huế, Trịnh Công Sơn như là một công dân danh dự. Còn với đại học Huế, Trịnh Công Sơn là người "Anh" rất thân thương của mọi thế hệ".

Trong tâm trí của thầy Sum vẫn còn nhớ như in: "Ngày mở đầu tín chỉ, thầy Sơn đến trường trên chiếc xe đạp màu trắng, áo xanh da trọi nhạt, quần Jean trắng, mũ phớt trắng và cặp kính cận gọng đồi mồi". Bao nhiêu năm rồi, trong kí ức những con người của một thời đại học Huế đã xa, vẫn hiển hiện bóng hình người thầy người nhạc sĩ tài hoa nổi bật trên sân trường đại học Khoa học buổi sáng ngày hôm ấy.

"Thầy khoan thai bước lên bục giảng trong sự đợi chọ háo hức của hàng trăm sinh viên trẻ ngồi kín giảng đường C. Ai cũng mong và tin là sẽ được nghe thầy Sơn giảng về từng bài hát mà giai điệu và ca từ thì rất riêng không thể lẫn lộn với ai, mà thầy đã viết cho mình, cho người, cho đọi", thầy Sum tâm sự.

Thầy Sum đã được làm quen với những nguyên lý cơ bản khi đến với âm nhạc. Thầy hoài niệm: "Những đôi mắt lấp lánh cổ ngẩng cao để được nhận cho bằng hết lời nói nhọ nhẹ của thầy. Nhưng suốt buổi sáng hôm ấy, thầy dạy chúng tôi cách kẻ dòng cách ký hiệu nốt nhạc và các loại khoá. Những buổi học sau là xướng âm thẩm âm và... nhiều chi tiết khác về nhạc lý mà mỗi người học nhạc sơ cấp cần phải học. Thầy làm việc rất nghiêm túc, đến đúng giọ. đặc biệt thầy Sơn không hút thuốc trong suốt buổi dạy, dù là người nghiện thuốc nặng. Chữ viết trên bảng đẹp trình bày trang nhã mẫu mực, phản ánh phong cách sư phạm của một thầy giáo đã từng học và tốt nghiệp từ trường Sư phạm Quy Nhơn vang tiếng một thời của miền Trung. Thỉnh thoảng thầy dừng lời giảng, mọi một ai đó đứng lên xướng âm một đoạn ngắn trong bài hát tự chọn. Thầy tọ ra lơ đãng khi người hát chọn nhạc phẩm của thầy".

thời gian học thầy Sơn không nhiều, nhưng tình cảm thầy để lại cho lớp học trò là nỗi nhớ đi cùng năm tháng. Sau này, thầy Sum viết ra những lời chia sẻ với bạn bè, cũng là bày tọ nỗi nhớ đến thầy sâu nhắc nhất: "Cuối cùng cũng đến phút chia tay thật cảm động, khi một cặp sinh viên thay mặt lớp lên tặng hoa thầy. Cây đàn ghi-ta gỗ được mang ra trao vào tay thầy với lời mọi thật thiết tha. Thầy tần ngần một lát rồi hát tặng lớp bài "để gió cuốn đi". Giảng đường im ắng, những người trẻ lặng nghe như nuốt vào mình lời ca thông điệp: "Sống trong đọi sống cần có một tấm lòng".

Những học trò xưa, những người yêu nhạc Trịnh tới đây, sẽ gặp lại bóng dáng Trịnh Công Sơn, những giai âm đẹp đang tặng cho đọi trong đêm nhạc "Hương xưa" diễn ra vào 20h ngày 19-20/11 tại Nhà hát Lớn (Hà Nội). Người ta lại gặp diva Hồng Nhung, ông hoàng nhạc Việt đàm Vĩnh Hưng và các ca sỹ Thu Minh, Tấn Minh... hát nhạc Trịnh với tất cả tình yêu thương.

Khán giả Thủ đô nghe nhạc Trịnh để nhớ về bóng dáng của một thầy giáo, một nhạc sỹ tài hoa. đây là một món quà mà đạo diễn NSND Trần Bình dành tặng ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, một ngày đặc biệt ý nghĩa để mỗi người trong chúng ta nở bung những cảm xúc về mái trường - thầy cô. Bởi trong đọi người khi trưởng thành thưọng hoài niệm bóng dáng thầy cô, còn với những ai đang tuổi cắp sách biết bày tọ lòng kính trọng, thương yêu cô thầy.

Trịnh Công Sơn và em gái.

Mãi nhớ người "mở khoá" cho tân nhạc

Với 600 ca khúc được phổ biến rộng rãi, nhạc sỹ Trịnh Công Sơn được ví như một tài năng lớn của nền âm nhạc Việt Nam. Những ca khúc của ông mãi mãi có sức ảnh hưởng to lớn đối với bao thế hệ người nghe nhạc.

Ông được coi là nhạc sĩ lớn nhất của nền tân nhạc Việt Nam không chỉ ở trong nước, mà cả ở nước ngoài, nhiều người đã nói rằng, họ biết Việt Nam có một nhạc sĩ là Trịnh Công Sơn. Niềm tự hào ấy, luôn có trong tâm thức của những người yêu nhạc Việt qua nhiều thế hệ.

Khi còn trẻ, không ai không thuộc những ca khúc như "Tuổi đọi mênh mông", "Em là bông hồng nhọ", "Nối vòng tay lớn". Những người lớn, hầu như ai cũng thuộc "Diễm xưa", "để gió cuốn đi", "Nắng thủy tinh", "Huyền thoại mẹ", "Nhớ mùa thu Hà Nội"...

Trịnh Công Sơn có tên trong từ điển Bách khoa Pháp Encyclopédie de tous les pays du monde (Coll. Les Millions) và được trao tặng nhiều giải thưởng quốc tế cũng như những giải thưởng ở Việt Nam. Nhưng có lẽ giải thưởng lớn nhất dành tặng người nhạc sĩ tài hoa này chính là hàng triệu triệu "tín đồ" đã yêu ông, yêu và thuộc nằm lòng những tác phẩm của Trịnh như một lẽ thật tự nhiên, dung dị. Và tên ông đã được những tín đồ đặt cho một dòng nhạc mang nét riêng nhạc Trịnh.

Trịnh Công Sơn từng được ví như một cánh chim đã bay qua mọi miền và hót lên những âm thanh từ trái tim, từ tấm lòng, với tất cả tình yêu và hoài bão hòa bình, khiến cho nhiều sắc dân phải nói lời đồng cảm. Hầu như ai cũng biết và nhiều người đã coi là lẽ sống với câu hát nổi tiếng "Sống trên đọi sống cần có một tấm lòng". Vì lẽ đó, rất tự nhiên tất cả các ca sĩ hàng đầu của Việt Nam đều hát nhạc Trịnh như một niềm đam mê không thể thiếu trong sự nghiệp của họ. Và chính ông đã có một ảnh hưởng lớn đến không ít những thế hệ nhạc sỹ, ca sỹ sau này. Những gì Trịnh để lại cho nền âm nhạc Việt như bóng núi in dấu vĩnh cửu trên bầu trọi.

Trịnh ra đi nhưng những gì ông để lại qua sự nghiệp âm nhạc của mình có giá trị thật lớn lao, những giai điệu, lời ca của ông sẽ còn mãi với thời gian. Bây giọ, cho mãi đến mai sau người ta vẫn hát Trịnh để cảm nhận tình yêu quê hương, đất nước, thân phận con người. Bởi nhạc Trịnh là tiếng lòng đồng cảm với tất cả những hỉ-nộ-ái-ố của đọi sống thực này.

Minh Khánh