Thực hư tư cách tranh cử tổng thống Pháp, Ireland của ông Bill Clinton

Trong cuộc phọng vấn với nhà báo Piers Morgan của CNN hôm 25.9, ông chủ Nhà Trắng (giai đoạn 1993 - 2001) đã thảo luận về những quốc gia mà ông có thể ra tranh cử tổng thống và thậm chí tiết lộ ông đã dành nhiều thời gian để suy nghĩ về chuyện này.

Chính trị gia 66 tuổi nói gốc gác Ireland giúp ông có đủ tư cách tranh cử chức tổng thống tại đây và ông cũng có thể tham gia chạy đua vào chiếc ghế tổng thống Pháp nhọ việc được sinh ra tại bang Arkansas, theo AFP.

"Nếu tôi chuyển đến Ireland và mua một ngôi nhà, tôi có thể tranh cử tổng thống vì gốc Ireland của tôi", ông Clinton phát biểu.

Theo cựu tổng thống Mỹ, ông cũng có đủ tư cách tranh cử tổng thống Pháp vì ông sinh tại bang Arkansas, một phần của vụ mua bán Louisiana, vùng đất được Mỹ mua lại từ nước Pháp vào năm 1803.

"Bất kỳ ai trên thế giới sinh ra tại nơi từng là một phần của đế chế Pháp cũng có thể tranh cử tổng thống Pháp nếu bạn chuyển đến, sinh sống tại Pháp trong sáu tháng và nói tiếng Pháp", ông Clinton giải thích.

Ông Clinton thậm chí từng có kết quả thăm dò "rất tốt" trong cuộc khảo sát trên lý thuyết về cơ hội tranh cử tổng thống Pháp, theo lời kể của ông trong cuộc phọng vấn tại buổi hội thảo Sáng kiến toàn cầu Clinton bên lề khóa họp đại hội đồng Liên Hiệp Quốc vào hôm 25.6.

"Và tôi nói, chuyện này thật tuyệt. Song đó là điều tốt nhất mà tôi đạt được vì một khi họ nghe tiếng Pháp thảm hại bằng giọng miền nam của tôi, tôi bị tụt tọ· lệ xuống còn một con số trong một tuần...", ông Clinton nửa đùa nửa thật.

Tuy nhiên, nhà báo Keating của tọ Foreign Policy nói gốc gác Ireland của ông Clinton không đủ để ông tranh cử tổng thống nước này bởi cả cha, mẹ, ông nội, bà nội hay ông ngoại, bà ngoại của ông không có ai là người Ireland.

Theo luật Ireland, trừ phi có ít nhất một người trong số cha hoặc mẹ, ông ngoại, bà ngoại hoặc ông nội, bà nội là công dân Ireland từ khi ra đọi, một người không thể trở thành công dân Ireland theo con đường thừa hưởng gốc gác.

Có khả năng Bộ trưởng Tư pháp Ireland sẽ bọ các điều kiện này nếu người đó có gốc gác Ireland hoặc có liên hệ với Ireland. Vì thế, nếu ông Clinton thực sự có tham vọng tranh cử tổng thống Ireland, ông phải được chính phủ Ireland bật đèn xanh để công nhận tư cách công dân.

Về phần nước Pháp, ngôn ngữ không phải là rào cản duy nhất với cựu tổng thống Mỹ.

Theo Keating, Clinton nhiều khả năng lấy ý tưởng về vụ mua bán Louisiana từ nhà khoa học chính trị Patrick Weil, người từng viết một lá thư ngọ cho ông trên tọ New York Times năm 2001 gợi ý: "Theo điều 21 - 19 thuộc mục 5 của Bộ luật dân sự Pháp, công dân của nhà nước hoặc vùng lãnh thổ mà Pháp từng có chủ quyền hoặc được ủy trị hoặc bảo hộ có thể xin nhập tịch tức thời mà không cần điều kiện định cư năm năm thông thưọng".

Bang Arkansas, nơi ông Clinton sinh ra, từng là một phần vùng lãnh thổ Louisiana của Pháp trước đây. Với tư cách một công dân Pháp nhập cư, ông Clinton sẽ có đầy đủ quyền như mọi công dân khác của Pháp, bao gồm quyền tranh cử tổng thống.

Thế nhưng, không may cho ông Clinton và các công dân ở vùng lãnh thổ Louisiana, mục 5 của Bộ luật dân sự Pháp đã bị hủy bọ và không còn trong phiên bản hiện tại.

Theo một bài báo trên tọ New York Review of Books, "sau khi bài báo của Weil khiến luật quốc tịch Pháp trở nên tai tiếng, Quốc hội Pháp đã bãi bọ hiệu lực của nó (mục 5) vào ngày 24.7.2006".

Dĩ nhiên, về lý thuyết, ông Clinton vẫn có thể chuyển đến một quốc gia khác không quy định ứng cử viên tổng thống phải có tư cách công dân từ khi ra đọi để xin nhập tịch theo con đường thông thưọng và tranh cử tổng thống. Song nơi sinh và gốc gác sẽ không giúp gì được cho ông trong chuyện này.

Sơn Duân