đau đầu với đTM kiểu thủy điện đồng Nai 6, 6A!

Ngày 5- 12 tại TPHCM, Tổng cục Môi trường, Bộ Tài nguyên - Môi trường (TN-MT) đã tổ chức hội thảo góp ý dự thảo khung chính sách, pháp luật phát triển dịch vụ môi trường (DVMT) ở Việt Nam.

Yếu kém, méo mó

Thống kê của Bộ TN-MT cho thấy hiện nay, có đến 90% doanh nghiệp đang hoạt động không đạt yêu cầu về tiêu chuẩn chất lượng nước thải. Dự báo nhu cầu nước cho công nghiệp vào năm 2020 là 11 tỉ m3, nếu chỉ tiêu phát thải không được cải thiện thì lượng nước thải sẽ bằng 60%-80% lượng nước đầu vào, chất lượng nước thải vượt tiêu chuẩn cho phép rất nhiều.

Theo Thứ trưởng Bộ TN-MT kiêm Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường Bùi Cách Tuyến, nhu cầu sử dụng các DVMT hiện tại và tương lai khá lớn. Thế nhưng, những quy định của pháp luật để điều tiết các doanh nghiệp cung ứng DVMT cũng như quản lý các doanh nghiệp này còn thiếu, dẫn đến sự yếu kém chất lượng các DVMT cũng như làm méo mó thị trường. Nhằm khắc phục những bất cập này, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt đề án phát triển DVMT đến năm 2020, trong đó giao Bộ TN-MT thực hiện nhiệm vụ "Xây dựng hoàn thiện khung chính sách pháp luật về phát triển DVMT ở Việt Nam". Dự thảo này điều chỉnh 6 loại hình DVMT. 

đTM: Sao chép và đại hạ giá

đánh giá tác động môi trường (đTM) bị các địa phương kêu ca và "mổ xẻ" nhiều nhất trong số 6 loại hình DVMT đang tồn tại hiện nay. đại diện Sở TN-MT tỉnh Tiền Giang cho biết tỉnh này có khoảng 20 đơn vị tư vấn DVMT hoạt động nhưng khi cần, tỉnh không biết phải chọn nơi nào thực hiện đTM vì toàn các đơn vị không có năng lực. "Các đTM toàn sao chép rồi chọ lấy chất xám của hội đồng thẩm định, chỉ đâu sửa đó nên một đTM chỉnh sửa 5 - 10 lần là chuyện bình thưọng! Cơ quan quản lý không can thiệp được, miễn họ thọa thuận và ký hợp đồng với chủ đầu tư thì cứ thực hiện" - đại diện Sở TN-MT tỉnh Tiền Giang nêu thực trạng.

Một đại diện ngành môi trường của một địa phương khác không ngại chỉ thẳng: Do chủ đầu tư là người trả chi phí đTM nên khi các chỉ số tác động môi trường quá cao, họ yêu cầu đơn vị tư vấn hạ thấp. Vậy nên bao giọ kết quả gửi lên cơ quan chức năng cũng tốt đẹp.

Dẫn chứng "nóng hổi" cho nạn sao chép, cắt dán đTM là 2 dự án thủy điện đồng Nai 6 và 6A, đại diện đài Khí tượng Thủy văn Nam Bộ (thuộc Trung tâm Khí tượng Thủy văn quốc gia) cho rằng đTM do Viện Quy hoạch thủy lợi miền Nam thuộc Bộ NN-PTNT thực hiện bằng cách sao chép, cắt dán từ nhiều đTM khác. Nếu báo chí và dư luận không khui vụ này ra, cứ để 2 dự án tiến hành thì hậu quả là tác hại đến môi trường rất lớn.

Trong khi đó, đại diện Sở TN-MT tỉnh Bình định bức xúc về tình trạng các kỹ sư môi trường được đào tạo để bảo vệ môi trường nhưng lại bày "chiêu" để doanh nghiệp đối phó với cơ quan chức năng: chôn ống ngầm như thế nào để xả thải ra môi trường, chọn sai công nghệ xử lý với chi phí thấp...