GS. Nguyễn Minh Thuyết: "Trung Quốc có những điểm yếu rất căn bản"

Dù đang tất bật chuẩn bị cho chuyến bay vào TP Hồ Chí Minh, nhưng GS Nguyễn Minh Thuyết - đại biểu Quốc hội khoá XI, XII, nguyên Phó Chủ nhiệm ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội vẫn dành thời gian trò chuyện với báo điện tử Infonet về vấn đề đưa Hoàng Sa - trường Sa vào sách giáo khoa (SGK).

đã có nhiều ý kiến cho rằng, cần sớm đưa Hoàng Sa - trường Sa vào SGK, đặc biệt môn Lịch sử. Xin họi ý kiến của GS về vấn đề này?

Hoàng Sa và trường Sa từ lâu đã thuộc chủ quyền lãnh thổ Việt Nam. Việc đưa vào SGK phổ thông là hết sức bình thưọng. SGK Tiếng Việt tiểu học hiện hành có một số tác phẩm và trích đoạn tác phẩm liên quan đến trường Sa như các bài thơ "Chú ở bên Bác Hồ" của Dương Huy, "Gửi chú ở trường Sa" của Nguyễn Xuân Hạnh, hay một đoạn văn của Hà đình Cẩn có tên "Cá heo ở trường Sa". Những môn khác như địa lý, Toán học cũng có hình ảnh hai quần đảo này.

đối với môn lịch sử, GS. Phan Huy Lê, Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam đã nhận xét môn học này chưa nhắc đến hai quần đảo Hoàng Sa - trường Sa của Việt Nam. GS Lê nói cần phải đưa nội dung này vào SGK. Tôi rất ủng hộ ý kiến đó. Ngoài Lịch sử, một số môn học khác như Ngữ văn, Giáo dục Công dân, Sinh học… đều có thể tích hợp nội dung giáo dục về Hoàng Sa - trường Sa.

Riêng môn Ngữ văn (ở tiểu học gọi là Tiếng Việt), việc đưa chủ đề Hoàng Sa - trường Sa vào chương trình có thuận lợi. Bởi hai quần đảo này từ hàng trăm năm nay đã trở thành mảnh hồn của Tổ quốc với nhiều sáng tác văn chương lay động lòng người.

trường Sa - Hoàng Sa đã được đưa vào SGK của nhiều môn học, nhưng lại chưa có trong môn Lịch sử. GS có cho đây là một sự thiếu sót của ngành giáo dục?

Hai môn chính cần phải dạy về Hoàng Sa - trường Sa là địa lý và Lịch sử. Tôi không phải người làm chương trình hay viết SGK Lịch sử nên không rõ vì sao trong chương trình và SGK không có nội dung này. Nhưng theo tôi, việc chưa đưa Hoàng Sa - trường Sa vào môn Lịch sử là một thiếu sót. SGK Lịch sử cần phản ánh lịch sử sở hữu hai quần đảo này như thế nào, đội binh nhà Nguyễn ra kiểm soát quần đảo Hoàng Sa - trường Sa ra làm sao…

GS Nguyễn Minh Thuyết tìm lại những bài văn, bài thơ về Hoàng Sa - trường Sa trong SGK các môn học. Ảnh LD

để khắc phục hạn chế này, trước hết Bộ GD&đT cần có chủ kiến bổ sung vấn đề Hoàng Sa - trường Sa vào SGK cho năm học mới. Năm nay, nếu việc sửa chữa, bổ sung không kịp thì có thể bổ sung bài giảng bằng những tài liệu kèm theo SGK, và sang năm sẽ tiến hành bổ sung chính thức vào SGK.

Theo GS, phải đưa Hoàng Sa - trường Sa vào từng môn học như thế nào để thế hệ trẻ hôm nay có thể hiểu sâu sắc hơn về chủ quyền lãnh thổ Việt Nam?

Nội dung giảng dạy liên quan đến Hoàng Sa - trường Sa phụ thuộc vào từng môn học. Ví dụ môn Ngữ văn (Tiếng Việt) nên đưa những sáng tác liên quan đến Hoàng Sa - trường Sa và biển đảo nói chung.

đối với môn Lịch sử còn tùy cấp. Với cấp tiểu học, nên đưa những bài đọc nhẹ nhàng; cấp trung học cần thể hiện sâu hơn những vấn đề liên quan đến chủ quyền biển đảo, nhất là những chứng cứ lịch sử thể hiện sự chiếm hữu lâu đọi của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa - trường Sa. Môn địa lý nên giới thiệu về vùng địa lý, vùng khí hậu ở hai địa danh này…

Bên cạnh việc cung cấp kiến thức sách vở cho học sinh về Hoàng Sa - trường Sa, chúng ta có nên tổ chức cho các em đi thực tế tại hai quần đảo này không, thưa GS?

Điều này còn tùy thuộc vào lứa tuổi của học sinh, địa bàn nơi các em đang sinh sống và học tập. Việc đi ra Hoàng Sa - trường Sa không dễ, phải mất vài ngày, đường đi lại sóng gió, các cháu nhọ chịu không nổi. đối với lớp học sinh lớn hoặc sinh viên ở khu vực gần như đà Nẵng, Khánh Hòa, Quảng Ngãi..., có thể tổ chức cho các em ra thăm đảo nếu có điều kiện.

Nhưng theo tôi, không nhất thiết các bạn trẻ phải ra tận Hoàng Sa - trường Sa. Các em có thể làm nhiều việc có ý nghĩa khác như xem phim, nghe chiến sĩ nói chuyện, tổ chức viết, vẽ, thảo luận về Hoàng Sa - trường Sa, đóng góp cho trường Sa, đóng góp ủng hộ ngư dân…

GS có khuyến cáo gì khi đưa vấn đề Hoàng Sa - trường Sa vào chương trình SGK?

Thứ nhất, việc đưa vấn đề Hoàng Sa - trường Sa vào SGK là chuyện đương nhiên phải thực hiện. Thứ hai, nên đưa những vấn đề căn bản nhất bởi SGK là tài liệu học tập lâu dài. Cần đưa nội dung dạy học một cách khoa học, khách quan, tránh bị ảnh hưởng của tình cảm nhất thời, tạm bợ, hay lối tư duy cực đoan.

Tôi lấy ví dụ, tập bản đồ địa lý lớp 11 (địa lý thế giới) trình bày bìa sách bằng bản đồ Trung Quốc. Với tình cảm bức xúc trước những hành động xâm phạm chủ quyền Việt Nam của nhà cầm quyền Trung Quốc hiện nay, nhiều người cho điều đó là không thể chấp nhận được. Theo tôi, trong hoàn cảnh bình thưọng, điều đó là bình thưọng. Kể cả trong trường hợp hai nước mâu thuẫn thì Trung Quốc vẫn là một nước láng giềng của Việt Nam, một nước có nhiều đặc điểm về địa lý, kinh tế, văn hóa rất đáng chú ý trên thế giới.

Tôi nhớ, Thủ tướng Anh Churchill có nói một câu rất chí lý: "Nước Anh không có kẻ thù vĩnh viễn và cũng không có đồng minh vĩnh viễn". Quan hệ quốc tế chuyển hóa không thể lưọng trước… Chúng ta nên phân biệt rõ các phần tử bành trướng, hiếu chiến Trung Quốc với người dân Trung Quốc. Vì thế chúng ta phải tranh thủ tình cảm, truyên truyền cho người dân Trung Quốc, kể cả một số người trong chính quyền Trung Quốc hiểu rõ công pháp quốc tế, những sự kiện lịch sử, chủ quyền lãnh thổ của ta và quan điểm của ta về Hoàng Sa - trường Sa, về Biển đông để họ dần dần xác định được thái độ đúng đắn đối với vấn đề này.

Tôi cũng muốn nhắn nhủ các bạn trẻ rằng, ngoài kiến thức sách vở, thế hệ trẻ hôm nay cần chú ý đến các hoạt động thực hành, ví dụ chủ động tìm hiểu thêm về vấn đề biển đảo Hoàng Sa - trường Sa. Nhà trường, báo chí, đoàn Thanh niên CSHCM, đội Thiếu niên TPHCM cần làm tốt hơn công tác truyền thông để các bạn trẻ có nhận thức sâu sắc hơn…

Bằng nhiều nguồn thông tin, lớp lớp thế hệ đã nhận thức sâu sắc hơn về chủ quyền và lãnh thổ Việt Nam. GS có bình luận gì về vai trò của truyền thông đối với vấn đề biển đông?

Từ khi Hoàng Sa - trường Sa trở thành tâm điểm chú ý của người dân Việt Nam cũng như dư luận thế giới, báo chí đã công bố những tư liệu quý giá về chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo này. Những bài viết về cuộc sống của người dân và chiến sĩ trên đảo, về tình cảm và những đóng góp của thanh niên cũng như người dân cả nước đối với quân dân trường Sa, về cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo... cũng được đề cập nhiều.

Thêm rất nhiều bằng chứng chứng tọ Hoàng Sa - trường Sa là của Việt Nam. Ảnh Internet

Tuy nhiên, công bằng mà nói, trong thời gian qua, báo chí có phần dè dặt trong việc phản ánh những diễn biến thời sự xung quanh vấn đề Hoàng Sa - trường Sa và tình hình Biển đông. Chỉ những đợt Trung Quốc gây hấn lớn, mình mới có thông tin nhưng cũng chưa được thưọng xuyên và chưa có nhiều bài phân tích âm mưu của Trung Quốc độc chiếm Biển đông và xâm phạm chủ quyền của Việt Nam.

Trên các phương tiện truyền thông, mỗi ngày càng có thêm nhiều bằng chứng chứng tọ trường Sa - Hoàng Sa là của Việt Nam. Điều đó cũng có nghĩa Trung Quốc đang hoàn toàn đuối lý?

Theo tôi, Trung Quốc không chỉ yếu về lý mà còn yếu cả về lực. Trung Quốc có đội tàu đông, có cả tàu sân bay, lại đông dân, nhưng họ lại có những điểm yếu rất căn bản.

Thứ nhất, họ hiện có một tọ· rưỡi dân nhưng mỗi gia đình chỉ có một con. Giả sử nếu xảy ra chiến tranh, chỉ cần một trận đánh mà binh lực họ bị tiêu diệt nặng, cả nước Trung Quốc sẽ rung chuyển toàn bộ.

Thứ hai, nội bộ Trung Quốc đang có rất nhiều vấn đề. Xu hướng ly khai ở một số vùng rất rõ. Nếu không cẩn thận, cứ mải mê cuộc chiến ở Biển đông thì hậu phương sẽ "bục" ra, lúc ấy có hối cũng không kịp.

Biển đông là nơi vận chuyển 60% lượng dầu của Trung Quốc từ Trung đông về. Nếu xảy ra chiến trận tại đây thì không có gì chắc chắn là Trung Quốc sẽ bảo vệ được các tàu dầu của họ trong một không gian rất dài và rất mở - cả trên không, trên mặt biển lẫn dưới mặt nước. đó cũng là một tử huyệt của người khổng lồ này. Mặt khác, thế giới cũng không để Trung Quốc "tự tung tự tác" trên Biển đông được, bởi đây là đường vận chuyển rất quan trọng của nhiều nước lớn trên thế giới.

Cuối cùng, vì Trung Quốc yếu về mặt pháp lý nên họ mới không dám đưa vấn đề này ra trước Tòa án Quốc tế.

Xin cảm ơn GS!

Dũng Hằng