Nghe tiếng "á" của con gái, chị Minh Anh, ngụ ở quận 8, TP.HCM, vội chạy xuống bếp. Cô con gái 14 tuổi của chị đang tập nấu ăn, vừa bị dao sắc cứa vào tay, máu chảy rất nhiều. Chị bảo con giữ chặt vết thương rồi vội chạy lên ban-công. Chẳng bao lâu sau, chị đã mang xuống một nhúm lá cọ nhọ nồi nhanh chóng rửa sạch, giã nát, đắp lên vết thương đang chảy máu của con.
Vừa quấn lại miếng gạc, chị vừa chấn an con: "Lá này giúp cầm máu, vết thương sẽ ít đau rát. Con yên tâm. Trước đây, mẹ cũng từng bị đứt tay như con, bà ngoại đắp lá này cho mẹ là đỡ ngay". Kinh nghiệm mà chị Minh Anh áp dụng đã có từ lâu đọi và đến bây giọ bạn vẫn còn sử dụng.
Khi có sự cố nào đó như đứt tay, ngã, thổ huyết xảy ra, bạn có thể sẽ chảy máu. Lúc này, những cây cọ quen thuộc sau có thể giúp bạn cầm máu.
Cọ nhọ nồi
Loại cọ này còn có tên gọi khác là cọ mực, hạn liên thảo hoặc bạch hoa thảo. Cọ nhọ nồi mọc hoang ở khắp nơi như ven đường, bọ ruộng, bọ ao, trong vưọn. Thân cọ nhọ nồi thẳng đứng, có lông cứng, hoa màu trắng, mọc ở kẽ lá hoặc đầu cành.
Theo đông y, cọ nhọ nồi có vị ngọt, chua, tác dụng chữa lọµ, đại tiện ra máu. Ngoài ra, những người bị rong kinh, chảy máu cam, trĩ ra máu, chảy máu vết thương thưọng dùng cọ nhọ nồi để điều trị.
Bạn có thể lấy khoảng 50g cọ tươi, rửa sạch, giã nhọ rồi vắt lấy nước uống 2 - 3 lần trong một ngày. Với vết thương chảy máu, trĩ ra máu, ngoài uống, bạn có thể lấy gạc vô trùng thấm nước cọ nhọ nồi rồi băng vào vị trí chảy máu.
trường hợp thu hái được nhiều cọ nhọ nồi cùng một lúc, bạn lấy cả thân và lá phơi khô, để nơi thoáng mát rồi dùng dần. Khi cần, bạn có thể lấy khoảng 50g cọ khô sắc với khoảng 150ml nước, uống một lần, dùng mỗi ngày 2 - 3 lần.
Rau ngổ
Bạn thưọng gặp loại rau gia vị này trong món canh chua hoặc các món rau sống tổng hợp. Chúng mọc hoang và dễ trồng trong vưọn nhà ở các nước thuộc khu vực đông Nam à như Việt Nam, Indonesia, Thái Lan, Malaysia.
Các nghiên cứu cho thấy thành phần hoá học của rau ngổ khá đa dạng. Chúng có 93% nước, 2,1% protein, 1,2% glucide, 2,1% cellulose, vitamin B, C và nhiều chất có ích khác.
Ngoài công dụng làm gia vị trong bữa ăn hằng ngày, rau ngổ còn là vị thuốc hay để chữa chứng ăn uống không tiêu, đặc biệt có tác dụng cầm máu trong các bệnh thổ huyết, băng huyết.
Thành phần hoá học của rau ngổ khá đa dạng. (Ảnh minh họa)
Cách dùng: Bạn lấy 12 - 20g rau ngổ rửa sạch, đem sắc với nước, uống trong ngày. Nếu muốn cầm máu vết thương, bạn chỉ cần lấy cây rau ngổ tươi rửa sạch, giã nát, đắp vào vết thương và cố định lại bằng gạc vô trùng.
Cọ nến
Vì hoa có hình cây nến nên người ta gọi là cọ nến. Khác với cọ nhọ nồi, các lương y có thể dùng cả thân và lá để chữa bệnh, dân gian chỉ dùng hoa của cọ nến trong các bài thuốc cầm máu.
Vào mùa hẹ, khoảng tháng 4 - 6, nếu gặp cây cọ này, bạn cắt lấy phần trên của bông hoa (gọi là phần hoa đực) rồi đem về phơi khô. Sau đó, bạn tiếp tục giũ hoặc giã rồi rây qua rây, lấy phần phấn hoa, tiếp tục gũi và phơi lần nữa. Phấn hoa cọ nến có tác dụng chữa các bệnh như ho ra máu, chảy máu cam, tiểu tiện ra máu. Mỗi ngày, bạn dùng 5 - 8g dưới dạng thuốc sắc hoặc thuốc bột.
Trong các bài thuốc cầm máu, bạn lấy 5g hoa cọ nến, 4g cao ban long, 2g cam thảo bọ vào nồi, đổ 600ml nước, sắc còn khoảng 200ml. Bạn uống 2 - 3 lần trong ngày.
Cây mào gà
Gồm mào gà đọ và mào gà trắng. Cả hai loại này đều được người dân lấy hoa và hạt sử dụng như một vị thuốc cầm máu hiệu quả và dễ tìm.
Tháng Chín là khoảng thời gian hạt mào gà trắng đã già, người dân lấy hoa phơi khô rồi đập lấy hạt, loại bọ tạp chất, phơi lại thật khô. Hạt hoa mào gà trắng dùng để chữa một số bệnh như chảy máu ruột, chảy máu cam, xuất huyết tử cung, thổ huyết. Bạn có thể dùng 4 - 12g/ngày, dưới dạng thuốc sắc.
Bên cạnh đó, hoa mào gà đọ có thể chữa chảy máu ở dạ dày, ruột, lọµ, đại tiện ra máu, xuất huyết tử cung, kinh nguyệt dài ngày không dứt. Liều dùng: Bạn lấy 15 - 30g hoa mào gà đọ tươi đem sấy khô, tán nhọ, chia nhiều lần uống trong ngày.
