Điều kiện, thủ tục nghỉ hưu trước tuổi

Luật sư Lê Văn đài, Văn phòng Luật sư Khánh Hưng - đoàn Luật sư Hà Nội trả lời câu họi của ông Du như sau:

Theo quy định tại điểm a, khoản 1, Điều 50 Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) thì người lao động có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên được hưởng lương hưu khi nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi;

Điều kiện nghỉ hưu trước tuổi

Điều kiện hưởng lương hưu trước tuổi, khi suy giảm khả năng lao động được quy định tại Điều 51, Luật BHXH và hướng dẫn tại Điều 27, Nghị định 152/2006/Nđ-CP ngày 22/12/2006 của Chính phủ như sau:

Người lao động đã đóng BHXH đủ 20 năm trở lên, bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên, được hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với mức lương hưu của người đủ điều kiện (quy định tại Điều 50 Luật BHXH và Điều 26, Nghị định này) khi nam đủ 50 tuổi trở lên, nữ đủ 45 tuổi trở lên;

đối với trường hợp có đủ 15 năm trở lên làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thì không kể tuổi đọi.

Hồ sơ giám định mức suy giảm khả năng lao động

Theo quy định tại khoản 3, Điều 5, Thông tư số 07/2010/TT-BYT ngày 5/4/2010 của Bộ Y tế hướng dẫn việc giám định mức suy giảm khả năng lao động của người lao động tham gia BHXH bắt buộc, thì hồ sơ giám định lần đầu gửi đến Hội đồng giám định y khoa cấp tỉnh  tiến hành giám định mức suy giảm khả năng lao động để thực hiện chế độ hưu trí trước tuổi gồm:

- Giấy giới thiệu của người sử dụng lao động. trường hợp người lao động đang bảo lưu thời gian đóng BHXH, cơ quan BHXH cấp tỉnh cấp giấy giới thiệu theo mẫu quy định;

- Giấy đề nghị giám định theo mẫu quy định ;

- Tóm tắt hồ sơ của người lao động theo mẫu quy định.

Hồ sơ hưởng lương hưu hàng tháng

Hồ sơ hưởng lương hưu hàng tháng đối với người lao động đang đóng BHXH bắt buộc, bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên mà nam từ đủ 50 tuổi trở lên, nữ từ đủ 45 tuổi trở lên hoặc trường hợp không phụ thuộc vào tuổi đọi do có đủ 15 năm làm nghề đặc biệt nặng nhọc, độc hại gửi cơ quan BHXH gồm:

- Sổ bảo hiểm xã hội (1 bản chính);

- Quyết định nghỉ việc hoặc bản chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng lao động hết hạn của người sử dụng lao động (2 bản chính);

- Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động của Hội đồng Giám định y khoa (2 bản chính);

trường hợp ông Nguyễn Văn Du đủ 55 tuổi, muốn nghỉ hưởng chế độ hưu trí trước tuổi. Ông Du trình bày ông có thời gian công tác ở xã là 29 năm và có 6 năm trong quân đội, tổng cộng là 35 năm công tác. Tuy nhiên thông tin ông cung cấp chưa rõ là ông công tác ở xã là cán bộ, công chức chuyên trách cấp xã có hưởng lương và tham gia đóng BHXH, hay là người hoạt động không chuyên hưởng chế độ phụ cấp.

Do đó, nếu toàn bộ thời gian công tác này, hoặc trong thời gian công tác, ông có đủ 20 năm tham gia, đóng BHXH bắt buộc trở lên, mà muốn nghỉ hưu trước tuổi thì phải giám định mức suy giảm khả năng lao động. Sau khi giám định mà Hội đồng giám định y khoa kết luận mức suy giảm khả năng lao động của ông Du từ 61% trở lên thì ông thuộc đối tượng nghỉ hưu trước tuổi do suy giảm khả năng lao động. Hồ sơ giám định, hồ sơ hưởng lương hưu tuổi, đề nghị ông thực hiện theo hướng dẫn nêu trên.

Theo quy định tại Điều 52, Luật BHXH thì mức lương hưu hằng tháng của người lao động được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương, tiền công tháng đóng BHXH, tương ứng với 15 năm đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH thì tính thêm 2% đối với nam và 3% đối với nữ; mức tối đa bằng 75%. Mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện nghỉ huu trước tuổi được tính như quy định  này, sau đó cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định thì giảm 1%.